គណបក្សភ្លើងទៀន ស្នើទៅព្រឹទ្ធសភាឲ្យពិនិត្យ និងពិចារណាចំពោះការអនុម័តលើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតដែលគ្មានការចូលរួមពិគ្រោះយោបល់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដោយផ្ទុយពីកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស រួមទាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ការស្នើនេះ បន្ទាប់ពីបុរសខ្លាំងកាន់អំណាចជិត ៤០ឆ្នាំនៅកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាទៅស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិឲ្យពន្លឿនការអនុម័តច្បាប់ ដើម្បីបិទផ្លូវថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងមិនឲ្យឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិក្រោយទៀត។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សភ្លើងទៀននៅថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា នេះឲ្យដឹងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតដោយប្រញាប់ និងគ្មានការចូលរួមពិគ្រោះយោបល់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ វានឹងបង្កផលវិបាក និងផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ ជាពិសេសអាចធ្វើឲ្យមនុស្សមួយចំនួនបាត់បង់ឱកាសក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៦ ឆ្នាំ២០២៧ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៨ ឆ្នាំ២០២៨។
ការលើកឡើងបែបនេះ ដោយសារវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតនេះ វាបានកំណត់កាតព្វកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលត្រូវឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត ទាំងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដោយការកាត់បន្ថយសិទ្ធិ និងជាការរឹតត្បិតឱកាសនៃការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរថែមទៀត។
គណបក្សភ្លើងទៀនស្នើដល់ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិឲ្យពិនិត្យ និងពិចារណាចំពោះការអនុម័តលើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោត ដែលមិនស្របនឹងស្មារតីនៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រមទាំងមិនឆ្លុះបញ្ចាំង និងមិនស្របតាមផលប្រយោជន៍ទូទៅរបស់ពលរដ្ឋផងដែរ។
មិនមែនតែគណបក្សភ្លើងទៀនទេដែលស្នើដូច្នេះ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា នេះ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន ២៤ស្ថាប័ន ក៏បានស្នើទៅព្រឹទ្ធសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញឱ្យពន្យារពេលធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត ដែលរដ្ឋសភាឯកបក្សបានអនុម័តកាលពីពេលថ្មីៗនេះ រហូតដល់បោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ ចប់រួចរាល់សិន ដើម្បីធានាថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់សង្គមស៊ីវិលទាំង ២៤ស្ថាប័ន លើកឡើងថា ខ្លឹមសារនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានចែងអំពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ រាល់ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់មិនត្រូវរារាំងការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋនោះទេ គឺត្រូវតែបើកលំហសេរីភាពគ្រប់ដំណាក់កាលដល់ពលរដ្ឋគ្រប់រូបទាំងអស់ ទាំងពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅថ្ងៃអនាគត។
ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបានព្រមានថា ខ្លឹមសារនៃច្បាប់នេះ គឺផ្ទុយពីមាត្រា៣៤ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញទាំងស្រុងដែលចែងអំពីសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត ព្រោះថាខ្លឹមសារនៃច្បាប់ដែលត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មនេះបានដាក់កំហិតដល់ពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ ដែលមិនមានលទ្ធភាពទៅបោះឆ្នោត រហូតធ្វើឱ្យពួកគេបាត់បង់សិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតតែម្តង។
ការស្នើរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភាបើកកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ដើម្បីពិនិត្យ និងសម្រេចលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនាថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា នេះ។
ចំណែកឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Volker Turk បានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ថា លោកមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការកាត់បន្ថយលំហសិទ្ធិពលរដ្ឋមុនពេលការបោះឆ្នោតជាតិនៅកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ នេះ។ ជាងនេះទៀត ការព្រមានធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនៅពេលនេះ នឹងក្លាយជាការរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការរំលោភសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋទាំងអស់ក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា និងឧបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដទៃទៀតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ៕