តំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សួន សុរីដា ចាត់ទុកការតែងតាំងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់អាណត្តិទី៧ នេះ ថាជាទង្វើរំលោភខ្លឹមសារដើមរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ក្នុងការធានានូវភាពជាម្ចាស់ប្រទេសរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងដឹកនាំតាមបែបរបបសភានិយមតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មក។
លោក សួន សុរីដា បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី៨ សីហា នេះថា ការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីនៃប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់អាណត្តិថ្មីនេះ គឺប្រៀបបាននឹងកូនមាន់កើតមុនមេមាន់ ព្រោះថាមុននឹងតែងតាំងបុគ្គលណាម្នាក់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ទាល់តែបុគ្គលរូបនោះក្លាយជាសមាជិកសភាស្របច្បាប់ពេញលក្ខណៈជាមុនសិន។
លោក សួន សុរីដា លើកឡើងថា ដើម្បីឱ្យបុគ្គលរូបនោះក្លាយជាសមាជិកសភាស្របតាមច្បាប់គ្រប់លក្ខណៈ លុះត្រាតែមានការប្រជុំតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតពេញអង្គជាលើកដំបូង ក្រោមអធិបតីភាពរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងបានស្បថនៅចំពោះមុខព្រះស្វេតច្ឆត្រក្នុងព្រះបរមរាជវាំង នោះទើបពួកគេក្លាយសមាជិកសភាពេញសិទ្ធិ។ បន្ទាប់មក ទើបអាចផ្គូផ្គងបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងចំណោមសមាជិកសភាទាំងនោះបាន ប៉ុន្តែនៅពេលនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនទាន់ក្លាយជាសមាជិករដ្ឋសភាទេ ដូច្នេះការតែងតាំងគាត់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅមុនការប្រជុំសភាពេញអង្គលើកដំបូងបែបនេះ ជាទង្វើរំលោភរបបសភានិយមដែលកម្ពុជាប្រកាន់យកទាំងស្រុង។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់បក្សប្រឆាំងរូបនេះ បញ្ជាក់ថា ប៉ុន្តែនៅពេលនេះសមាជិកតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះមិនទាន់បានប្រជុំពេញអង្គលើកដំបូងដើម្បីបង្កើតស្ថាប័នរដ្ឋសភាផង តើមានសមាជិកសភាមកពីណាសម្រាប់តែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ ខណៈកម្ពុជាប្រកាន់យករបបសភានិយម ដែលមានន័យថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែកើតឡើងពីសភាបោះឆ្នោតអនុម័តផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត ទើបព្រះមហាក្សត្រឡាយព្រះហស្តលេខាតែងតាំងតាមក្រោយ ប៉ុន្តែនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជាសម្រាប់អាណត្តិថ្មីបែរជាតម្រូវឱ្យព្រះមហាក្សត្រតែងតាំងរួចហើយ ទើបរៀបចំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីយកទៅឱ្យសភាផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តតាមក្រោយទៅវិញ។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហមុនី បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យត្រាស់បង្គាប់ចាត់តាំងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីសម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧ តាមសំណើរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលប្រកាសលាលែងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី និងបន្តមកឱ្យកូនប្រុសបង្កើតរបស់គាត់សម្រាប់អាណត្តិទី៧ នេះ។
មាត្រា១១៩ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា តាមសេចក្តីស្នើពីប្រធានដោយមានមតិឯកភាពពីអនុប្រធានទាំងពីរនៃរដ្ឋសភា ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចាត់តាំងវរជនមួយរូបក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សដែលឈ្នះឆ្នោត ឱ្យបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល ហើយវរជនដែលត្រូវបានចាត់តាំងនេះ នាំសហការីដែលជាតំណាងរាស្ត្រ ឬជាសមាជិកគណបក្សតំណាងនៅក្នុងរដ្ឋសភាដែលផ្គូផ្គងឱ្យកាន់តំណែងផ្សេងៗក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាលទៅសុំសេចក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋសភា។
កាលបើរដ្ឋសភាបានបោះឆ្នោតទុកចិត្តហើយនោះ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចេញព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងមូល ក្នុងនោះមានទាំងការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីផងដែរ មុនពេលដែលពួកគេចូលកាន់តំណែងក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មាត្រា១១៩ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញខាងលើនេះត្រូវបានបក្សកាន់អំណាចកែប្រែកាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ ដែលមានខ្លឹមសារផ្ទុយពីខ្លឹមសារដើមទាំងស្រុង ដោយកំណត់ថា តាមសេចក្តីស្នើសុំពីគណបក្សដែលមានអាសនៈច្រើនជាងគេក្នុងរដ្ឋសភា ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចាត់តាំងវរជនមួយរូបជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឲ្យបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលតែម្តង ដោយមិនចាំបាច់មានការឯកភាពពីអនុប្រធានរដ្ឋសភានោះទេ ដែលជាមូលហេតុមួយគេមើលឃើញថា របបសភានិយមរបស់កម្ពុជាកំពុងត្រូវបានលុបបំបាត់។
ក្នុងខ្លឹមសារនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា កើតចេញពីផែនការរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការប្រគល់សិទ្ធិអំណាចទាំងស្រុងលើមេដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាច ដែលមានចេតនាបំបិទចោលនូវការជំទាស់របស់អនុប្រធានរដ្ឋសភាដែលអាចកើតមាននៅពេលផ្គូផ្គងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅលើកូនប្រុសរបស់គាត់។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានបើកកិច្ចប្រជុំពិនិត្យទៅលើសេចក្ដីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន ៨មាត្រា ក្នុងនោះរួមមានមាត្រា១១៩ថ្មី មាត្រា៨៩ និងមាត្រា៩៨ថ្មី ជាដើម តាមការស្នើសុំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលគេមើលឃើញថាការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ គឺដើម្បីប្រើជាឈ្នាន់ជួយឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាចឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពីគាត់ទៅថ្ងៃមុខ ដើម្បីការពារអំណាចក្នុងវង្សត្រកូលប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍កម្ពុជាលោក សុខ សុគន្ធ បានលើកឡើងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ គឺក្នុងបំណងរៀបសេណារីយ៉ូឲ្យរឹងមាំសម្រាប់កូនប្រុសលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឡើងក្តោបក្តាប់អំណាច ដើម្បីកុំឲ្យមានកម្មាភិបាលក្នុងបក្សកាន់អំណាចរបស់ខ្លួនណាម្នាក់ចេញមកជំទាស់តាមខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញចាស់ដែលបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ នោះ។
លោក សុខ សុគន្ធ លើកឡើងថា បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឡើងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្រុកខ្មែរនឹងមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីឪនៅពីក្រោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីកូន ហើយដែលទិដ្ឋភាពនយោបាយបែបនេះអាចបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា នីតិរដ្ឋនៅស្រុកខ្មែរបានទទួលមរណភាពរួចទៅហើយ ចំណែកប្រជាធិបតេយ្យវិញគ្រាន់តែជាគ្រឿងលម្អរោងល្ខោននយោបាយរបស់ពួកកាន់អំណាចផ្ដាច់ការពុករលួយចាក់ឫសតែប៉ុណ្ណោះ៕