គណៈប្រតិភូតំណាងព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ស្នើនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យដោះលែងប្រធានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សសញ្ជាតិខ្មែរ-អាមេរិកាំង កញ្ញា សេង ធារី ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ដើម្បីបើកនូវលំហលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីឡើងវិញ។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា សរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២៨ សីហា នេះថា គណៈប្រតិភូដែលជាគណៈកម្មាធិការបែងចែកថវិកាជាតិនៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានជួបពិភាក្សាជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី២៨ ខែសីហា ដោយជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះបើកឡើងវិញនូវដំណើរការនយោបាយ និងដោះលែងបុគ្គល និងសកម្មជននយោបាយនានា រួមមានលោក កឹម សុខា និងកញ្ញា សេង ធារី ផងដែរ។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លើកឡើងថា ក្នុងជំនួបនេះ គណៈប្រតិភូសហរដ្ឋអាមេរិកបានពិភាក្សាអំពីទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិក-កម្ពុជា និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់បន្ថែមទៀត ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការប្ដេជ្ញាចិត្តដ៏យូរអង្វែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា និងបំណងប្រាថ្នារបស់ពួកគេសម្រាប់ប្រទេសដែលមានវិបុលភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យ ដែលគ្រប់សំឡេងរបស់ម្ចាស់ឆ្នោតត្រូវបានស្តាប់ និងគោរពដោយម៉ឺងម៉ាត់។
ការស្នើសុំឱ្យដោះលែងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីពួកគេត្រូវបានចោទប្រកាន់ និងផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌សព្វថ្ងៃនេះ។
នៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងក្នុងពិធីជួបជាមួយកម្មករនៅតំបន់ព្រៃស្ពឺ រាជធានីភ្នំពេញថា ក្នុងពិធីជំនួបពិភាក្សារវាងលោកជាមួយប្រតិភូអាមេរិកកាលពីថ្ងៃចន្ទ គឺបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា អាមេរិកបានទទួលស្គាល់រាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោករួចហើយ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបានលើកឡើងពីសំណូមពររបស់អាមេរិកឱ្យដោះលែងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សកញ្ញា សេង ធារី នោះទេ។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានប្រកាសសាលក្រមសម្រេចផ្ដន្ទាទោសលោក កឹម សុខា ប្រធានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២៧ឆ្នាំ ដោយឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះ និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យជួបជាមួយអ្នកដទៃក្រៅពីសាច់ញាតិឡើយ ព្រមទាំងត្រូវដកហូតសិទ្ធិមិនឲ្យធ្វើនយោបាយអស់មួយជីវិតថែមទៀត។
ចំណែកសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សសញ្ជាតិខ្មែរ-អាមេរិកាំង កញ្ញា សេង ធារី ត្រូវសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌រយៈពេល ៦ឆ្នាំផងដែរ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ ពីបទរួមគំនិតក្បត់ និងបទញុះញង់ឲ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម ទាក់ទងនឹងផែនការមាតុភូមិនិវត្តន៍មិនជោគជ័យរបស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩។
ដោយឡែកសកម្មជននយោបាយ សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនដីធ្លីជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត ក៏ត្រូវរងនូវការចោទប្រកាន់ និងចាប់ឃុំខ្លួនទាំងអយុត្តិធម៌ដែរ ក្នុងនោះមានសកម្មជននយោបាយ និងសកម្មជនសង្គមខ្លះដើម្បីរួចខ្លួនពីការចោទប្រកាន់ទាំងអយុត្តិធម៌នេះ ពួកគេសុខចិត្តនាំគ្នាចុះចូលជាមួយបក្សកាន់អំណាចដើម្បីមានឱកាសទទួលបានសេរីភាពឡើងវិញ។
អតីតអ្នកទោសនយោបាយ និងជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី២៩ សីហា នេះថា ការស្នើសុំរបស់គណៈកម្មាធិការបែងចែកថវិកាជាតិនៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកនេះ គឺជារឿងល្អបំផុតសម្រាប់កម្ពុជា ព្រោះថាពួកគេនឹងធ្វើរបាយការណ៍ជូនរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាមូលដ្ឋានពិចារណាមួយសម្រាប់ព្រឹទ្ធសភា និងរដ្ឋសភាអាមេរិក ក្នុងការផ្តល់ការអនុគ្រោះសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម និងការអនុគ្រោះពន្ធផ្សេងៗសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់កម្ពុជាទៅថ្ងៃមុខ។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា អ្វីៗដែលពួកគេស្នើសុំនេះមិនមែនជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាទេ ប៉ុន្តែជាកាតព្វកិច្ចដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែងកម្ពុជាឱ្យប្រសើរឡើងទាំងសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យដូចដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះបញ្ជាក់ថា ចំណែកកម្ពុជាខ្លួនឯងក៏ត្រូវអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមស្មារតីនៃកិច្ចសន្យាអន្តរជាតិនេះដែរ ព្រោះថាការឃុំខ្លួនប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ការឃុំខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សកញ្ញា សេង ធារី (សេង ចន្ទធារី) និងការឃុំខ្លួនសកម្មជនសង្គមដទៃទៀត ត្រូវគេមើលឃើញថាគឺជាការអនុវត្តផ្ទុយស្រឡះពីសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
ប្រទេសសេរីប្រជាធិបតេយ្យជាច្រើន ដូចជាអាល្លឺម៉ង់ បារាំង អង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី ជាដើម បានសម្ដែងការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងនៅក្រោយការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ ដោយសារតែពួកគេមើលឃើញថាការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្ររហូតបង្កើតបាននាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី និងរដ្ឋាភិបាលថ្មីនៅពេលនេះ គឺប្រព្រឹត្តទៅដោយអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ពហុនិយមនៃដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងនោះសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានចេញមុខប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្មលើកម្ពុជា ព្រោះតែបញ្ហានេះផងដែរ៕