ក្រុមអ្នករិះគន់ច្រានចោលការធ្វើកំណែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលកំពុងដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថាជារឿងដែលមិនអាចទៅរួច គឺគ្រាន់តែធ្វើឲ្យល្អមើលតែប៉ុណ្ណោះ ត្បិតរដ្ឋាភិបាលដែលរីកប៉ោងក្បាលធំនេះ គឺដោយសារតែការតែងតាំងសមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួនតាមសែស្រឡាយបក្ខពួកតែប៉ុណ្ណោះ។
តំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ថា ការប្រកាសធ្វើកំណែទម្រង់របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រាន់តែធ្វើឱ្យល្អមើល និងមានចេតនាបិទបាំងការរៀបចំសមាសភាពរដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើឡើងតាមរយៈសែស្រឡាយសាច់ញាតិតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះសូម្បីលោក ហ៊ុនម៉ាណែត ខ្លួនឯងក៏ត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាឪពុកដាក់ឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែរនោះ។
លោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងថា ការតែងតាំងសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រហូតដល់ទីប្រឹក្សា សុទ្ធតែធ្វើឡើងតាមរយៈសែស្រឡាយបក្ខពួកទាំងអស់ រហូតធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលមួយនេះមានក្បាលធំហួសមាឌ។
លោកបន្ថែមថា បើគិតទាំងចំនួនទីប្រឹក្សា និងសមាជិករដ្ឋាភិបាលជាសរុប គឺមានចំនួនដល់ទៅជិត ៤ពាន់នាក់ (៣៨០៩នាក់) ហើយនៅពេលនេះ។
លោករៀបរាប់លម្អិតថា សមាជិករដ្ឋាភិបាលដែលរាប់ចាប់ពីអនុរដ្ឋលេខាធិការ រហូតដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី មានចំនួនជាង ១ពាន់នាក់ (១៥៤៦នាក់) ខណៈទីប្រឹក្សាមានចំនួនជាង ២ពាន់នាក់ (២២៦៣នាក់) ប៉ុន្តែការតែងតាំងទីប្រឹក្សាបន្ថែមទៀតនៅពេលនេះ មិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលផ្សព្វផ្សាយទេ ក្រោយពីមានការរិះគន់ពីចំនួនទីប្រឹក្សាដែលបានតែងតាំងកន្លងមក ហើយតួលេខនេះ លោកមិនបានរាប់បញ្ចូលនូវសមាជិកគណៈកម្មាធិការនានាដែលរដ្ឋាភិបាលទើបនឹងបង្កើតដែលមានចំនួនរាប់ពាន់នាក់នោះទេ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់បក្សប្រឆាំងរូបនេះបានប្រៀបធៀបចំនួនសមាជិករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណត្តិថ្មីនេះជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងដែរ ដូចជាប្រទេសវៀតណាម មានប្រជាជនប្រមាណ ៩៧លាននាក់ ប៉ុន្តែមានសមាជិករដ្ឋាភិបាលត្រឹមតែ ១០៥នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយគិតចាប់ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីរហូតដល់អនុរដ្ឋលេខាធិការ ខណៈទីប្រឹក្សាគ្មានការតែងតាំងឡើយ។
ចំណែកប្រទេសអូស្ត្រាលី មានចំនួនប្រជាជនប្រមាណ ២៦លាននាក់ ប៉ុន្តែសមាជិករដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនេះមានត្រឹមតែ ៣៦នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយគិតចាប់ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីរហូតដល់អនុរដ្ឋមន្ត្រី ខណៈទីប្រឹក្សាក៏គ្មានការតែងតាំងដែរ។ ដោយឡែកប្រទេសថៃ វិញ មានចំនួនប្រជាជនប្រមាណ ៧២លាននាក់ ប៉ុន្តែសមាជិករដ្ឋាភិបាលមានត្រឹមតែ ៣៤៩នាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះគឺសមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមានចំនួន ៣៥នាក់ ហើយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលចាប់ពីថ្នាក់អនុរដ្ឋលេខាធិការដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺមានចំនួនត្រឹមតែ ៣១៤នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
លោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងថា ចំណែកឯប្រទេសជប៉ុន វិញ មានចំនួនប្រជាជនជាង ១០០លាននាក់ (១២៦លាននាក់) ប៉ុន្តែសមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមានតែ ២៤នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ជាងនេះទៀត នៅសហរដ្ឋអាមេរិក មានចំនួនប្រជាជនដល់ទៅជាង ៣០០លាននាក់ឯណោះ (៣៣២លាននាក់) ខណៈសមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមានមិនដល់ ៣០នាក់ផង (២៨នាក់) ប៉ុន្តែអ្វីដែលចម្លែកនោះ គឺកម្ពុជាមានចំនួនប្រជាជនតែ ១៧លាននាក់ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែសមាជិករដ្ឋាភិបាលមានរហូតដល់ទៅជាង ១ពាន់នាក់ (១៥៤៦នាក់) ខណៈទីប្រឹក្សាមានរហូតទៅដល់ជាង ២ពាន់នាក់ (២២៦៣នាក់) ផងដែរ។
តំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ពិតជាចង់ធ្វើកំណែទម្រង់ដឹកនាំសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះមែននោះ អ្វីដែលគាត់ត្រូវធ្វើមុនគេ គឺត្រូវកែសម្រួលការតែងតាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់ជាមុនឡើងវិញ ខណៈការតែងតាំងទីប្រឹក្សាក៏ត្រូវកែសម្រួលកាត់បន្ថយដែរ បើមិនដូច្នោះទេ ការប្រកាសកែទម្រង់របស់គាត់នៅពេលនេះ គ្រាន់តែជាការបោកប្រាស់ និងភូតភរកុហកប្រជាពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគេមើលឃើញថា សមាជិករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណត្តិទី៧ ដែលដឹកនាំដោយកូនប្រុសលោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះ មានចំនួនច្រើនលើសលប់ ដែលនឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ថវិកាជាតិធ្ងន់ធ្ងរ។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា គោលនយោបាយកំណែទម្រង់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី គឺផ្ដោតដំបូងទៅលើកំណែទម្រង់មុខងារសាធារណៈ និងការប្រឡងជ្រើសរើសមន្ត្រីចូលក្របខ័ណ្ឌ ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវភាពត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ ដែលអាចធានាថា «អ្នកចេះគឺជាប់»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា នេះហើយគឺជាគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីរបស់លោក។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការធ្វើកំណែទម្រង់ដឹកនាំទាល់តែធានាបានថា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលដែលត្រូវបានតែងតាំងគឺជាមន្ត្រីដែលមានសមត្ថភាព មិនមែនជាមន្ត្រីដែលទទួលបានការតែងតាំងតាមសែស្រឡាយបក្ខពួក។
លោក សេក សុជាតិ បញ្ជាក់ថា ការប្រកាសធ្វើកំណែទម្រង់នេះ ពិបាកនឹងទទួលបានជោគជ័យណាស់ ព្រោះថាមានចំណុចអវិជ្ជមានមួយចំនួនសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះក្នុងការតែងតាំងមន្ត្រីរបស់ខ្លួន។ ជាក់ស្តែង ទីប្រឹក្សាខ្លះត្រូវបានតែងតាំងមែន ប៉ុន្តែគ្មានការិយាល័យសម្រាប់ពួកគេធ្វើការទេ ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា គ្មានប្រអប់ ខណៈសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក៏មិនអាចបម្រើការងារក្នុងក្រសួង ឬស្ថាប័នសាមីដែរ ដែលជាសញ្ញាមួយបង្ហាញពីភាពអវិជ្ជមាននៃការប្រកាសធ្វើកំណែទម្រង់ក្នុងរដ្ឋាភិបាលនេះឱ្យទទួលបានជោគជ័យណាស់។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃប្រកាសតែងតាំងសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលថ្មី កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា មក ព្រះមហាក្សត្របានចេញព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំងសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលថ្មី និងត្រាស់បង្គាប់តែងតាំងទីប្រឹក្សាតាមក្រសួងស្ថាប័ននានាជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់ពេលនេះមានចំនួនជិត ៤ពាន់នាក់ហើយ (៣៨០៩នាក់) ដែលគេមើលឃើញថា ថវិកាជាតិនឹងត្រូវចំណាយទ្វេដងទៅលើសមាជិករដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ ខណៈប្រសិទ្ធភាពការងារក៏ទំនងជាមិនទទួលបានផលដូចរដ្ឋាភិបាលចាស់ដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន នោះដែរ៕