សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ត្រូវបានអង្គការអន្តរជាតិ Right Livelihood ផ្តល់ពានរង្វាន់សកល (Right Livelihood Award) ដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលនឹងពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពដែរ (Nobel Peace Prize) ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រុមយុវជនទាំងនេះក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិកម្ពុជាអស់រយៈពេលប្រមាណជា ១ទសវត្សកន្លងមកនេះ។
ចលនាមាតាធម្មជាតិ ចេញវីដេអូប្រវែងជាង ៣នាទីនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ ដែលមានការលើកឡើងពីយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិ អំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួននាពេលកន្លងមក បើទោះបីជាត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ ឬរងនូវការគំរាមកំហែង និងរងនូវអំពើហិង្សានានាក្នុងរយៈពេលកន្លងមក ដោយសកម្មភាពការពារការងារបរិស្ថានរបស់ខ្លួនក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែបន្តសកម្មភាពនេះរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះដែរ។
សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិលោក ថុន រដ្ឋា លើកឡើងនៅក្នុងវីដេអូនេះថា សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិដែលខិតខំការពារសម្បត្តិធម្មជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាអស់រយៈពេលប្រមាណជាង ១០ឆ្នាំមកនេះ គឺពិតជាមានមោទនភាពយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែកិច្ចការនេះត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងអបអរសាទរដោយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងប្រជាជនគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានដែលរស់នៅជុំវិញពិភពលោក។
ចំណែកកញ្ញា ឡុង គន្ធា ដែលជាសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិមួយរូបដែរនោះ លើកឡើងថា បើទោះបីជាមានការគំរាមកំហែង ការប្រើអំពើហិង្សា និងការចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារជាច្រើនលើក និងការចោទប្រកាន់ពីបទរួមគំនិតក្បត់ ដែលអាចឱ្យសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិជាប់ពន្ធនាគារដល់ ១០ឆ្នាំក៏ដោយ ក៏សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិគ្រប់រូបនៅតែបន្តការពារធនធានធម្មជាតិកម្ពុជារហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះដែរ។
កញ្ញា ឡុង គន្ធា អះអាងថា ដោយសារកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិគ្រប់ៗគ្នានាពេលកន្លងមក នៅឆ្នាំ២០២១ សកម្មភាពរបស់អង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិត្រូវទទួលស្គាល់ និងទទួលបានពានរង្វាន់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជួរមុខប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (Frontline Defender for Asia Pacific) ពីអង្គការ Frontline Defender ផងដែរ។
សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិរូបនេះបញ្ជាក់ថា នៅឆ្នាំ២០២៣ នេះ អង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិក៏ត្រូវបានអង្គការអន្តរជាតិ Right Livelihood ផ្តល់ពានរង្វាន់សកលមួយទៀត គឺ Right Livelihood Award ដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលនឹងពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពដែរ (Nobel Peace Prize) ដែលនេះគឺជាសក្ខីភាពមួយបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលពួកគេបានធ្វើ គឺមិនមែនជារឿងខុសច្បាប់នោះទេ។
ដោយឡែក កញ្ញា ភួន កែវរស្មី លើកឡើងក្នុងវីដេអូនេះដែរថា អំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិទាំង ៣នាក់ គឺលោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ឡុង គន្ធា និងកញ្ញា ភួន កែវរស្មី ត្រូវបានអង្គការអន្តរជាតិ Right Livelihood អញ្ជើញឱ្យទៅចូលរួមក្នុងពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់ Right Livelihood Award នៅក្នុងទីក្រុងស្ដុកហូម ប្រទេសស៊ុយអែត ដោយផ្ទាល់ ប៉ុន្តែពួកគេទាំង ៣នាក់នឹងមិនអាចចេញទៅក្រៅប្រទេសបានទេ បើតុលាការមិនអនុញ្ញាត ព្រោះថាខ្លួនកំពុងស្ថិតក្នុងការចោទប្រកាន់របស់តុលាការជុំវិញសកម្មភាពការពារធនធានធម្មជាតិនាពេលកន្លងមកនៅឡើយ។
កញ្ញា ភួន កែវរស្មី អំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ និងមជ្ឈដ្ឋាននានាជួយបញ្ចេញមតិគាំទ្រដល់ពួកគេ ដើម្បីស្នើឲ្យតុលាការយល់ព្រមឲ្យអ្នកទាំង ៣នាក់បានចេញទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីចូលរួមទទួលពានរង្វាន់នេះដោយផ្ទាល់។
កាលពីអំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ក្រុមយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ៦នាក់ ត្រូវបានអង្គការអន្តរជាតិមួយដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអៀរឡង់ ឈ្មោះ ហ្វ្រាន់ឡាញ ឌីហ្វិនឌឺ (Frontline Defenders) ផ្តល់ពានរង្វាន់ដល់ពួកគេជា “អ្នកការពារឈានមុខ” ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តនៃភាពអង់អាចក្លាហានហ៊ានប្រថុយគ្រោះថ្នាក់ក្នុងការការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិប្រទេសកម្ពុជា ខណៈសកម្មភាពរបស់ពួកគេមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេរហូតមកទល់ពេលនេះ។
ក្រុមយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ដូចជាលោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ភួន កែវរស្មី កញ្ញា ឡុង គន្ធា លោក យីម លាងហ៊ី លោក លី ចន្ទ្រដារ៉ាវុធ និងកញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា គឺជាក្រុមយុវជនសកម្មរបស់ចលនាមាតាធម្មជាតិ ដែលពួកគេបានធ្វើសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស ធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន តាមរយៈនៃការបញ្ចេញមតិពីបញ្ហានានា ដូចជាបញ្ហាសំរាម លូទឹកស្អុយ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងបញ្ហាជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលកើតឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សកម្មភាពរបស់ពួកគេត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនកាលពីអំឡុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចោទថា ពួកគេមានអង្គការចាត់តាំងខុសច្បាប់ពីក្រៅប្រទេស ប្រើប្រាស់ហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្ម និងធ្វើសកម្មភាពបំបែកបំបាក់ជាតិ ក្រោមបទចោទ៖
- «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»
- «រួមគំនិតក្បត់»
- និង «ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ» ផងដែរ។
សកម្មជនទាំងនេះត្រូវបានអាជ្ញាធរដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ខណៈការដោះលែងនេះ អ្នកខ្លះបានអនុវត្តទោសចប់តាមការកំណត់របស់តុលាការ ចំណែកអ្នកខ្លះទៀតត្រូវបានដោះលែងនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ដោយទោសដែលនៅសល់ត្រូវព្យួរសាកល្បងប៉ុណ្ណោះ ដូចជាលោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ភួន កែវរស្មី កញ្ញា ឡុង គន្ធា ដែលនឹងត្រូវចេញទៅប្រទេសស៊ុយអែត ដើម្បីទទួលពានរង្វាន់ (Right Livelihood Award) នៅអំឡុងខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះជាដើម៕