 លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានលើកឡើងថា គិតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ មហាមិត្តដែកថែបចិនបានផ្តល់កម្ចី និងជំនួយឥតសំណងដល់កម្ពុជាជាង ៣ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និងស្ពាន។){kind=link}
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានលើកឡើងថា គិតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ មហាមិត្តដែកថែបចិនបានផ្តល់កម្ចី និងជំនួយឥតសំណងដល់កម្ពុជាជាង ៣ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និងស្ពាន។
ថ្លែងក្នុងពិធីអបអរសាទរខួប ១ឆ្នាំនៃការបើកឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ នៅថ្ងៃទី៧ វិច្ឆិកា លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានឲ្យដឹងថា មកទល់សព្វថ្ងៃ ចិនបានផ្តល់កម្ចី និងជំនួយឥតសំណងដល់កម្ពុជា ៣៣៤០លានដុល្លារ ដើម្បីកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និងស្ពាន។
ប្រភពដដែលបានលើកឡើងថា ក្នុងនោះមានផ្លូវធ្វើរួច ៣១ខ្សែ ប្រវែង ៣០៧៧គីឡូម៉ែត្រ ប្រើថវិកាអស់ ២១៨០លានដុល្លារ ខណៈផ្លូវ ៦ខ្សែទៀតកំពុងសាងសង់ឡើងមានតម្លៃ ៦៧៥លានដុល្លារ និងស្ពានធំៗចំនួន ១១ រួមទាំងស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គខេត្តក្រចេះ មានតម្លៃជិត ៥០០លានដុល្លារ។
លោកបន្តថា ក្រៅពីផ្លូវថ្នល់ និងស្ពាននេះ ក៏មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតដែលបានពីរដ្ឋាភិបាលចិន តាមរយៈគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ (BRI) នៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមលោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង។
លោកថា គម្រោង BRI បានជួយកម្ពុជាច្រើន ក៏ដូចប្រទេសនានាដែលជាសមាជិក BRI ក្នុងការកសាងប្រទេសជាតិ។ BRI មិនបានធ្វើបាបកម្ពុជាទេ។ BRI មិនបានដាក់បន្ទុក ឬជាអន្ទាក់ឱ្យខ្មែរជាប់បំណុលវ័ណ្ឌកនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ BRI បានជួយយកថវិកាមកកសាងប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិយើងមានការរីកចម្រើន។
លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានបន្ថែមថា មុនផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាដែលមានកំណើន ៧ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំនោះមានមួយចំណែក គឺបានពី BRI។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគាំទ្រនូវគម្រោងរបស់ចិននេះ។
យោងតាមសន្និធិបំណុលសាធារណៈដែលចេញដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានឲ្យដឹងថា គិតត្រឹមឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាជំពាក់បំណុលបរទេសចំនួន ១០,៦៧ពាន់លានដុល្លារ។
រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំនេះ បំណុលក្រៅបរទេសរបស់កម្ពុជាកើនដល់ ១១,១៩ពាន់លានដុល្លារ។ ទិន្នន័យដដែលបានបង្ហាញថា ប្រទេសដែលកម្ពុជាជាប់បំណុលច្រើនជាងគេនោះ គឺចិនមានជាង ៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
ជុំវិញនៃស្ថានភាពបំណុលក្រៅបរទេសនេះ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា លុយដែលកម្ពុជាខ្ចីពីបរទេស គឺយកមកដើម្បីវិនិយោគប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវលើការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ មិនមែនយកលុយគេមកដើម្បីទិញឡាន ទិញយន្តហោះនោះឡើយ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងថា កុំថាឡើយកម្ពុជា សូម្បីតែជប៉ុន បារាំង អាម៉េរិក ក៏មានបំណុលសាធារណៈដែរ។ លោកថា មានតិចបំផុតក្នុងពិភពលោកដែលប្រទេសអត់មានបំណុល ហើយប្រទេសដែលអត់មានបំណុលក្រៅបរទេស ក៏ខ្ចីលុយពីពលរដ្ឋខ្លួនឯងដែរ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន អះអាងថា បំណុលរបស់កម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងភាពអាចគ្រប់គ្រងបានដដែល បើទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីការរាលដាលនៃវិបត្តិកូវីដ-១៩ និងពីកត្តាខាងក្រៅផ្សេងទៀតក្តី។
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់) លោក មឿន តុលា ធ្លាប់ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា ការខ្ចីបុលបរទេសតិច ឬច្រើន ជារឿងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភមួយទៅហើយ ប៉ុន្តែការប្រើប្រាស់លុយកម្ចីទាំងនោះប្រកបដោយតម្លាភាព គឺជារឿងកាន់តែគួរឱ្យព្រួយបារម្ភថែមទៀត ព្រោះគេមិនដឹងរដ្ឋាភិបាលប្រើប្រាស់ប្រកបដោយតម្លាភាព ឬក៏អត់នោះទេ ខណៈពលរដ្ឋម្នាក់ៗមានកាតព្វកិច្ចត្រូវសងបំណុលទាំងនោះតាមរយៈនៃការបង់ពន្ធគ្រប់បែបយ៉ាង។
យោងតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៤ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានតម្រូវការហិរញ្ញប្បទានជាង ១៦៥០លានដុល្លារទៀត ស្មើនឹង ៤,៧០ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ.ស.ស/GDP) ដើម្បីបំពេញការចំណាយប្រចាំឆ្នាំដែលមានជាង ៩០០០លានដុល្លារ ក្នុងនោះ រដ្ឋគ្រោងខ្ចីលុយពីពលរដ្ឋក្នុងស្រុកតាមរយៈការបោះលក់មូលបត្ររដ្ឋចំនួន ១០៨លានដុល្លារ និងខ្ចីពីបរទេសប្រមាណ ១៥០០លានដុល្លារ ស្មើនឹង ៤,៣៩ភាគរយនៃ ផ.ស.ស។
បើយោងតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ផ.ស.ស របស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ស្ថិតក្នុងរង្វង់ ១៤២៩៥៧ពាន់លានរៀល សមមូលនឹង ៣៥១៦៨លានដុល្លារ៕