នាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរស្ថិតក្រោមអំណាចឪពុក លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បដិសេធថាគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន-តេជោ ដែលគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមសាងសង់នៅឆ្នាំក្រោយនេះ គ្មានអាថ៌កំបាំងអ្វីទេ ក្រៅតែពីពង្រីកសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងជំរុញឱ្យជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែធូរធារនោះ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពូជក្នុងត្រកូលក្រាញអំណាច លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ចំណតផែកុងតឺន័រទឹកជ្រៅនៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ នៅថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ នេះថា ការសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន-តេជោ នេះ គ្មានអ្វីត្រូវលាក់លៀមទេ ព្រោះការធ្វើព្រែកជីកតភ្ជាប់ពីទន្លេទៅកាន់សមុទ្រ រួមជាមួយការអភិវឌ្ឍកំពង់ផែខេត្តព្រះសីហនុ សព្វថ្ងៃនេះ គ្មានការលាក់លៀមអ្វីទាំងអស់។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជក់ថា គម្រោងព្រែកជីកនេះមានគោលដៅដ៏ចម្បងក្នុងការពង្រីកសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ឱ្យរីកចម្រើន និងដើម្បីធ្វើឱ្យជីវភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែរីកចម្រើន និងធូរធារប៉ុណ្ណោះ ហើយនេះគឺជាកិច្ចការសំខាន់បំផុតរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលត្រូវធ្វើ ដើម្បីសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងប្រជាជន។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានការរិះគន់ជាច្រើនជុំវិញគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណននេះ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំវៀតណាម បានទាមទារឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បកស្រាយឱ្យបានច្បាស់លាស់ពីគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវបានមេដឹកនាំវៀតណាម ជជីកសួរដេញដោលពីគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន ដែលកម្ពុជាគ្រោងនឹងបើកការដ្ឋានសាងសង់នៅឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងថា លោកបានប្រាប់ភាគីវៀតណាម រួចហើយថា គម្រោងនេះមិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់វៀតណាម ឬលំហូរទឹកទន្លេមេគង្គ និងទន្លេផ្សេងៗទេ ជាពិសេសនៅតែអាចរក្សាបាននូវបរិស្ថានអេកូឡូស៊ី និងជម្រកធម្មជាតិសម្រាប់ជីវចម្រុះក្នុងទន្លេមេគង្គដដែល។
គម្រោងផ្លូវនាវាចរណ៍ដែលហៅថា «ព្រែកជីកហ្វូណន-តេជោ» គឺជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ (Belt and Road Initiative ឬ BRI) របស់រដ្ឋាភិបាលចិន ដែលកម្ពុជាគ្រោងនឹងសាងសង់ប្រវែង ១៨០គីឡូម៉ែត្រចាប់ពីព្រែកតាកែវនៃទន្លេមេគង្គ ឆ្លងកាត់តាមព្រែកតាឯក នៃទន្លេបាសាក់ ចូលតាមព្រែកតាហ៊ីងនៃទន្លេបាសាក់ ស្រុកកោះធំ និងបន្តរហូតដល់សមុទ្រខេត្តកែប ដោយឆ្លងកាត់ខេត្តចំនួន ៤ រួមមាន ខេត្តកណ្តាល ខេត្តតាកែវ ខេត្តកំពត និងខេត្តកែប ដែលមានប្រជាជនសរុបប្រមាណ ១,៦លាននាក់រស់នៅអមសងខាងផ្លូវទឹក ដែលត្រូវចំណាយទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១៧០០លានដុល្លារអាមេរិក។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋលោក គឹម សុខ ធ្លាប់លើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា មានអាថ៌កំបាំងជាច្រើននៅពីក្រោយគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនរវាងមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាមួយរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តចិន និងរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តវៀតណាម ក្រោយពីលោក ហ៊ុន សែន ព្យាយាមយកគម្រោងព្រែកជីកនេះទៅភ្ជាប់ជាមួយគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន ដើម្បីឱ្យចិន ជួយការពារអំណាចក្នុងវង្សត្រកូលរបស់ខ្លួនពីការគំរាមកំហែងរបស់វៀតណាម នោះ។
លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ភាគីទាំងបី គឺវង្សត្រកូលហ៊ុន វៀតណាម និងចិន កំពុងយកប្រទេសកម្ពុជាដាក់លើជ្រញ់អង្កន់យកផលប្រយោជន៍រៀងៗខ្លួន ក្នុងនោះ គ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន គិតគូរតែពីពង្រឹងអំណាច ខណៈវៀតណាម គិតគូរតែពីការឈ្លានពានចូលទឹកដីខ្មែរ ស្របពេលដែលចិន គិតគូរតែពីផលប្រយោជន៍នៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងតំបន់ និងសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម ដែលគេត្រូវការកម្ពុជាជាកូនអុកទៅថ្ងៃមុខ។
លោក គឹម សុខ ដាក់ការសង្ស័យថា ដើម្បីចៀសវាងនូវការប៉ះទង្គិចជាមួយវៀតណាម ចំពោះគម្រោងព្រែកជីកនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសម្បទានតាមការទាមទាររបស់វៀតណាមជាច្រើន ដូចជា ការបោះបង្គោលព្រំដែនដែលនៅសល់ ១៦% តាមការទាមទាររបស់វៀតណាម ការផ្តល់ប័ណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ដល់ជនជាតិវៀតណាម រាប់សិនម៉ឺននាក់ ជាដើម។
ជាងនេះទៀត ក៏មានការបើកឱ្យដំណើរការភាសាវៀតណាម នៅតាមសាកលវិទ្យាល័យរបស់កម្ពុជា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដល់ឈ្មួញវៀតណាម រយៈពេលរាប់សិបឆ្នាំ និងការបន្តដាក់ខេត្តខ្មែរក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV) ជាដើម ដែលនេះគឺជាគ្រោះថ្នាក់ដែលកំពុងរុញច្រានឱ្យបាត់ប្រទេសខ្មែរដ៏គួរឱ្យតក់ស្លុតទៅថ្ងៃមុខ។
អ្នកវិភាគរូបនេះបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីបញ្ហាជាមួយវៀតណាម កម្ពុជាក៏នឹងជាប់អន្ទាក់ជាមួយចិនដែរជុំវិញបំណុលដែលយកមកសាងសង់ព្រែកជីកនេះ ដូចជា អន្ទាក់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងអន្ទាក់សេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិន ជាដើម ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ព្រួយបារម្ភពីបញ្ហាទាំងនេះយ៉ាងខ្លាំង ខណៈកម្ពុជាក៏នឹងរងនូវការបាត់បង់អធិបតេយ្យជាតិ ក្រោមការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងមិនឯករាជ្យនានា ដែលនឹងបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យចិនទៅថ្ងៃមុខថែមទៀត ដោយសារតែបំណុលទាំងនេះ។
កាលពីពាក់កណ្តាលខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចប្រគល់គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណននេះឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន សាជីវកម្មស្ពាន និងថ្នល់ចិន (CRBC) សិក្សាលម្អិតហើយ មុននឹងឈានដល់ការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសាងសង់នៅឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ ដែលគេរំពឹងថាព្រែកជីកនេះ នឹងត្រូវចិន គ្រប់គ្រងដូចផ្លូវល្បឿនលឿន និងព្រលានយន្តហោះថ្មីក្នុងខេត្តសៀមរាប ដែរ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ជាតិបន្ថែមទៀតជុំវិញគម្រោងព្រែកជីកនេះ៕