បុរសខ្លាំងដែលដឹកនាំប្រទេសដោយការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ លុបបឹង និងរំលោភដីរដ្ឋ លោក ហ៊ុន សែន បានសម្រេចកាត់ផ្ទៃដីបឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ ឱ្យទៅប្អូនថ្លៃខ្លួនឯង គឺឧកញ៉ា ឡាញ់ ភារ៉ា ដែលត្រូវជាស្វាមីអ្នកស្រី ហ៊ុន សេងនី ជាលើកទីពីរ ក្នុងទំហំផ្ទៃដីជិត ២០ហិកតារ (១៦ម៉ឺន ២ពាន់ ៧០៨ម៉ែត្រក្រឡា) ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិបន្ថែមទៀត។
លោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យស្ដីពីការកែសម្រួលផ្ទៃបឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលទើបបែកធ្លាយនៅពេលនេះ បានសម្រេចកាត់ផ្ទៃដីបឹងតាមោក ដែលស្ថិតក្នុងសង្កាត់ពន្សាំង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ទំហំជាង ១៦ហិកតារ ដើម្បីធ្វើអនុប្បយោគឱ្យទៅជាទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋ ប្រគល់ឱ្យអ្នកឧកញ៉ា ឡាញ់ ភារ៉ា ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ដោយពន្ធ និងអាករផ្សេងៗជាបន្ទុករបស់រដ្ឋ។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធនានាត្រូវតែអនុវត្តតាមអនុក្រឹត្យនេះ ក្នុងនោះមានទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវអនុវត្តតាមខ្លឹមសារអនុក្រឹត្យនេះចាប់ពីថ្ងៃចុះហត្ថលេខាតទៅ។
ការកាត់ឆ្វៀលដីបឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន បានកាត់ផ្ទៃបឹងនេះចំនួន ៣ទីតាំងឱ្យទៅប្អូនថ្លៃរបស់ខ្លួនកាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ នេះម្តងរួចទៅហើយនោះ។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យស្ដីពីការកែសម្រួលផ្ទៃបឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ ស្ថិតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចកាត់ផ្ទៃដីបឹងតាមោក ចំនួន ៣ទីតាំងដែលមានទំហំជាង ១៣ហិកតារ ដើម្បីធ្វើអនុប្បយោគឱ្យទៅជាទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋ ប្រគល់ឱ្យអ្នកឧកញ៉ា ឡាញ់ ភារ៉ា ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ក្នុងអនុក្រឹត្យថា ទីតាំងទី១ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់គោករកា មានទំហំផ្ទៃដីជាង ៦ហិកតារ ទីតាំងទី២ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់គោករកា ដដែល មានទំហំផ្ទៃដីជិត ៦ហិកតារ និងទីតាំងទី៣ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ពន្សាំង មានទំហំផ្ទៃដីជិត ១ហិកតារ ដោយគិតជាសរុបមានចំនួន ១៣ហិកតារ ៣អា និង ៧២៩សង់ទីអា ដែលទីតាំងទាំងបីខាងលើនេះ គឺស្ថិតក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញដូចគ្នា។
បឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ មានផ្ទៃដីសរុបជាង ៣ពាន់ហិកតារ (៣២៣៩ហិកតារ) ជាអាងស្ដុកទឹកកខ្វក់ និងរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ហើយបឹងមួយនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យកាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ កំណត់ជាបឹងធម្មជាតិមួយសម្រាប់ជាសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ លោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា បឹងតាមោកមិនត្រូវឲ្យបាត់ជាដាច់ខាត ព្រោះបឹងកប់ស្រូវមួយនេះគឺជាធារទឹកមួយដែលសំខាន់ណាស់សម្រាប់បញ្ចៀសទឹកពីទីក្រុងភ្នំពេញ ដូច្នេះបឹងតាមោក មានតែធ្វើឲ្យជ្រៅ មិនអាចឲ្យរាក់បានទេ ហើយប្រសិនបើបឹងនេះរាក់ នឹងធ្វើឲ្យជន់លិចផ្ទះពលរដ្ឋក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាមិនខាន។ ជាងនេះទៀត បឹងតាមោក គឺជាបឹងធម្មជាតិដែលរដ្ឋត្រូវតែការពារបំផុតផងដែរ។
ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ រហូតមក ផ្ទៃបឹងតាមោក សរុបជាង ២ពាន់ហិកតារនេះ ត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន កាត់ឆ្វៀល និងដោះដូរទៅឲ្យស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងបុគ្គលឯកជនមួយចំនួនដែលគេដឹងថាជាអ្នកមានលុយ មានអំណាច សម្រាប់សាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ដើម្បីប្រកបអាជីវកម្មរបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន។
ទាក់ទិននឹងករណីបែងដីរដ្ឋឱ្យបុគ្គលឯកជន និងក្រុមហ៊ុនឯកជននេះ ឧកញ៉ាដែលជាមនុស្សជិតស្និទ្ធនឹងលោក ហ៊ុន សែន ជាច្រើននាក់ រួមទាំងសាច់ញាតិ និងកូនបង្កើតរបស់គាត់ផង បានទទួលដីរដ្ឋជាច្រើនរយហិកតារធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ដូចជា អ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា អ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាលី ឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ ឧកញ៉ា ជីង សុភាព ឧកញ៉ា ជីង សុគន្ធាវី ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព និងឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ជាដើម សុទ្ធតែមានចំណែកទទួលបានដីរដ្ឋទាំងនោះធ្វើជាកម្មសិទ្ធិក្នុងម្នាក់ៗរាប់រយហិកតារ ទាំងនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តនានា។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០២២ ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបណ្ឌិត សុខ ទូច ធ្លាប់រិះគន់ពីការលុបបឹងតាមោកនេះជាញឹកញាប់ដែរ។ លោកបញ្ជាក់ថា កាលពីមុនបឹងមានច្រើន ទោះជាលុបខ្លះក៏មិនអីដែរ តែឥឡូវ បឹងសល់តិច ដូចជាបឹងតាមោក ជាដើម ដូច្នេះតើមានមោទនភាពអីនឹងលុបបឹងទាំងនោះ ប៉ុន្តែដោយសារការរិះគន់នេះ បណ្ឌិត សុខ ទូច ក៏រងនូវការព្រមានពីក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន យ៉ាងចាស់ដៃផងដែរ ជាពិសេសគឺលោក ហ៊ុន សែន បានព្រមានលោកដោយផ្ទាល់តែម្តងចំពោះរឿងនេះ។
អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ នេះថា គិតត្រឹមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ បឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ ដែលមានទំហំជាង ៣ពាន់ហិកតារ (៣២៣៩,៧ហិកតារ) ត្រូវបានកែសម្រួលពីទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ មកជាទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋ ព្រមទាំងបានប្រគល់ឱ្យបុគ្គលឯកជន និងស្ថាប័ននានាចំនួន ៧០លើកហើយ។
អង្គការដដែលនេះ បញ្ជាក់ថា ដោយសារតែការកាត់ឆ្វៀលនេះ បានធ្វើឱ្យផ្ទៃដីបឹងតាមោកបាត់បង់អស់ជាង ២ពាន់ហិកតារហើយ (២៣៦៩,៨៩១៣ហិកតារ) នៃផ្ទៃដីសរុបរបស់បឹងដ៏ធំមួយនេះ ដែលបានរំកិលចូលទៅក្នុងប្លង់គោលត្រូវរក្សាទុក ដែលជាហេតុឈានទៅរកការបាត់បង់បឹងនេះទាំងស្រុងនាពេលអនាគតផងដែរ ខណៈផ្ទៃដីដែលនៅសល់សព្វថ្ងៃនេះមានប្រមាណ ២៣% ទៀតប៉ុណ្ណោះ៕