អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបន្ទោសថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសកសិកម្ម ប៉ុន្តែវិបត្តិកសិកម្មសម្រាប់កសិករសព្វថ្ងៃនេះ មិនមែនដោយសារតែកម្ពុជាខ្វះធនធានធម្មជាតិទេ ប៉ុន្តែមកពីមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលគ្មានសមត្ថភាពរៀបចំឱ្យកសិករអាចធ្វើកសិកម្មបានប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមិនអាចរកប្រភពទឹកឱ្យកសិករអាចធ្វើស្រែប្រាំងបាន ក្រោយពីធ្វើស្រែវស្សារង់ចាំតែទឹកភ្លៀងនោះ។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវលោក សេក សុជាតិ សរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី១១ មករា នេះថា បើមានជនបរទេស ឬបុគ្គលណាម្នាក់ដែលតែងមានផ្នត់គំនិតចោទថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរខ្ជិលច្រអូស ពួកគេគួរតែពិចារណាឡើងវិញ ព្រោះថាភស្តុតាងជាក់ស្តែងនៅពេលនេះអាចបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមិនមែនខ្ជិលច្រអូសដូចគេបានចោទប្រកាន់ទេ គឺពួកគាត់ឧស្សាហ៍ព្យាយាមខ្លាំងណាស់ ហើយក៏មិនដែលខ្លាចការនឿយហត់ដែរ។
លោក សេក សុជាតិ លើកឡើងថា លោកពិតជាមានមោទនភាពខ្លាំងណាស់ចំពោះការខិតខំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ តែលោកក៏មិនពេញចិត្តចំពោះមុខនាទីនៃក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ដែលគ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជួយប្រជាពលរដ្ឋឱ្យប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដែរ ព្រោះថានៅលើពិភពលោកគេបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសកសិកម្ម ហើយប្រភពទឹកនៅក្នុងប្រទេសនេះសម្បូរលើសលប់ ប៉ុន្តែកសិករបែរជាមិនអាចធ្វើកសិកម្មបាន ព្រោះតែគ្មានទឹកទៅវិញ។
លោកបន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រភពទឹកធំណាស់ គឺទន្លេមេគង្គ និងបឹងទន្លេសាប ប៉ុន្តែមន្ត្រីជំនាញដែលគ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រង និងផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់កសិករ បែរជាអះអាងថា កម្ពុជាខ្វះទឹកសម្រាប់កសិករខ្មែរធ្វើដំណាំស្រូវនៅរដូវប្រាំងទៅវិញ ដូច្នេះបញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែដោះស្រាយជាបន្ទាន់ ដើម្បីជួយកសិករឱ្យពួកគាត់អាចប្រកបរបរកសិកម្មដែលជាគោលដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋដែរនោះ។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិតរូបនេះលើកជាសំណួរថា តើមន្ត្រីដែលទទួលបន្ទុកការងារនេះ ហើយគ្មានការទទួលខុសត្រូវបែបនេះ គួរទទួលពិន័យផ្នែករដ្ឋបាល និងពិន័យផ្សេងទៀតពីរដ្ឋមន្ត្រី នាយក្រសួង និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីយ៉ាងដូចម្ដេច?
លោកគូសបញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះមិនអាចបញ្ចប់នៅត្រឹមនេះទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏គួរតែរកមធ្យោបាយដោះស្រាយភ្លាមៗ និងដាក់ចេញជាវិធានការជាអាទិភាពសម្រាប់កសិករនៅពេលនេះដែរ។
ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម រួមទាំងមន្ទីរធនធានទឹកតាមបណ្តាខេត្ត ដូចជាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាដើម បានព្រមានមិនឱ្យកសិករធ្វើស្រែលើកទី២ នៅរដូវប្រាំងនេះដាច់ខាត។ ជាក់ស្តែង មន្ទីរធនធានទឹកខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងកាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា មន្ទីរធនធានទឹក នឹងមិនទទួលខុសត្រូវដាច់ខាតលើការខ្វះខាតទឹកស្រោចស្រពដំណាំស្រូវ ប្រសិនបើកសិករនៅតែបន្តធ្វើស្រូវប្រាំងលើកទី២ បន្តទៅទៀតនោះ។
ចំណែកឯអភិបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ខូយ រីដា ក៏បានចេញសេចក្តីណែនាំកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅដែរថា រដ្ឋបាលខេត្តនឹងមិនទទួលខុសត្រូវការខ្វះខាតទឹកក្នុងការស្រោចស្រពដំណាំស្រូវក្នុងការធ្វើស្រែប្រាំងលើកទី២ ឡើយ។ លើសពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋក៏គួរតែត្រៀមទឹកក្នុងស្រះ អណ្តូង ប្រឡាយផងដែរសម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ និងសម្រាប់សត្វពាហនៈរបស់ខ្លួននៅរដូវប្រាំងឆ្នាំនេះ។
កាលពីអំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីតត្រកូល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកបានត្រៀមកញ្ចប់ថវិកា ១០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីពង្រឹងវិស័យកសិកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជា និងដាក់មន្ត្រីកសិកម្មតាមស្រុក-ឃុំនីមួយៗ ឱ្យជួយដល់កសិករតាមតំបន់មូលដ្ឋាន។
ទោះជាដូច្នេះក្តី ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍រិះគន់ថា វិស័យកសិកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវគេមើលឃើញថា មិនទាន់មានភាពល្អប្រសើរនៅឡើយទេ ព្រោះថាក្រសួងពាក់ព័ន្ធនៅតែមិនអាចធានាបាននូវការផ្គត់ផ្គង់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវសម្រាប់កសិករខ្មែរលើវិស័យនេះ ដូចជា ការផ្គត់ផ្គង់គ្រាប់ពូជដំណាំល្អៗ តម្លៃជីចុះថោក ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់កសិករ និងលក់ចេញឱ្យមានតម្លៃខ្ពស់ពេលកសិករប្រមូលផល ជាដើម។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទមួយរូបធ្លាប់បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ផែនការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្មនៃរាជរដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ គឺច្របូកច្របល់ មិនត្រូវតាមលំដាប់លំដោយទេ ព្រោះថាសព្វថ្ងៃនេះ រដ្ឋាភិបាលមិនអាចធានាឱ្យបាននូវការផ្គត់ផ្គង់ទឹក និងបច្ចេកទេសផ្សេងឱ្យបានត្រឹមត្រូវសម្រាប់កសិករនៅឡើយ។
មន្ត្រីនោះលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានដីត្រឹម ១ហិកតារ នឹងក្លាយជាអ្នកដែលមានដី ៣ហិកតារភ្លាមៗ បើរដ្ឋាភិបាលអាចធានាការផ្គត់ផ្គង់ទឹកឱ្យពួកគាត់ធ្វើស្រែបាន ៣ដងក្នុង ១ឆ្នាំ ប៉ុន្តែប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចេះតែបណ្តែតបណ្តោយឱ្យវិស័យកសិកម្មនៅតែរងគ្រោះដោយទឹកជំនន់នៅរដូវវស្សា និងរងគ្រោះរាំងស្ងួតនៅរដូវប្រាំងដូចពេលកន្លងមក វិស័យមួយនេះនៅតែមិនអាចរីកចម្រើនទៅមុខដាច់ខាត។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កសិករខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តកំពង់ធំ ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១១ មករា នេះថា ការធ្វើស្រែប្រាំងក្នុងតំបន់របស់ពួកគេសព្វថ្ងៃនេះ មិនបានពឹងលើការផ្គត់ផ្គង់ទឹកពីរដ្ឋទេ គឺពឹងតែទៅលើក្រុមហ៊ុនឯកជនប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះ កសិករក្នុងខេត្តកំពង់ធំ បញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់ធ្វើស្រែប្រាំងបានយកលុយពីកសិករក្នុង ១ហិកតារ ៤ម៉ឺនរៀល ខណៈកសិករក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ បញ្ជាក់ថា ពួកគេត្រូវចំណាយ ២០ម៉ឺនរៀលក្នុង ១ហិកតារសម្រាប់បង់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់ធ្វើស្រែប្រាំងរបស់ពួកគេសព្វថ្ងៃនេះ៕