នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីតត្រកូល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត សម្រេចបង្កើតគណៈបញ្ជាការយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ដែលមានប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក នេត សាវឿន ជាប្រធាន ក្នុងពេលដែលគេមើលឃើញថា ក្រោយពីលោក ស ថេត ឡើងកាន់តំណែងជាអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុន។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចេញអនុក្រឹត្យមួយកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ស្តីពីការបង្កើតគណៈបញ្ជាការយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ដែលមានសមាជិក ១៩នាក់ ក្នុងនោះរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស សុខា ជាអនុប្រធាន និងបានបែងចែកឱ្យមានគណៈកម្មការ និងអនុគណៈកម្មការ ព្រមទាំងលេខាធិការដ្ឋានមួយចំនួនដែរ ដូចជា គណៈកម្មការទទួលបន្ទុកអប់រំ គណៈកម្មការទទួលអនុវត្តវិធានការរដ្ឋបាល ជាដើម។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ក្នុងអនុក្រឹត្យខាងលើថា គណៈកម្មការអប់រំមានភារកិច្ចផ្សព្វផ្សាយដល់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកំណត់គោលដៅងាយកើតមានបទល្មើសគ្រឿងញៀន ចំណែកគណៈកម្មការទទួលបន្ទុកវិធានការរដ្ឋបាល ត្រូវពង្រឹងវិន័យ ក្រមសីលធម៌ មនសិការវិជ្ជាជីវៈរបស់អនុរក្សពន្ធនាគារ និងពង្រឹងការគ្រប់គ្រងពន្ធនាគារឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ខណៈគណៈកម្មការ និងអនុគណៈកម្មការដទៃទៀត ក៏ត្រូវបានបែងចែកតួនាទីរៀងៗខ្លួនដែរ។
ការសម្រេចបង្កើតគណៈបញ្ជាការយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់នេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគេមើលឃើញថា កម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដោយសារគ្រឿងញៀនសព្វថ្ងៃនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានបង្ហាញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា គ្រឿងញៀន និងសារធាតុផ្សំបានលុកលុយចូលប្រទេសកម្ពុជាជិត ១ពាន់តោន (៦០០តោន) ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបង្ក្រាបបាន ដោយគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០ រហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅនេះ ក្នុងនោះ ជនសង្ស័យជាង ៧ម៉ឺននាក់ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនក្នុងចំណោមករណីដែលសមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបជាង ៣ម៉ឺនករណី។
អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បញ្ជាក់ថា សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសកម្ពុជានៅតែបន្តរងការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដោយឥទ្ធិពលគ្រឿងញៀន ដោយការធ្វើចរាចរដឹកជញ្ជូនគ្រឿងញៀនឆ្លងកាត់ប្រទេសកម្ពុជាតាមផ្លូវគោក តាមបញ្ញើប្រៃសណីយ៍ និងតាមផ្លូវអាកាស ជាដើម ក្នុងនោះក៏មានការដឹកជញ្ជូន និងជួញដូរគ្រឿងញៀនឆ្លងកាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ឡាវ និងការរក្សាទុកគ្រឿងញៀនដែលត្រូវបានរកឃើញរាប់រយគីឡូក្រាមនៅតាមទីតាំងភូមិសាស្ត្ររាជធានី ខេត្ត នៅតាមព្រំដែន និងខេត្តជាប់ដែនសមុទ្រ ដើម្បីនាំចេញទៅក្រៅប្រទេសតាមច្រកផ្លូវគោក និងតាមច្រកសមុទ្រ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញរបាយការណ៍ស្ដីពីការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាបានបង្ក្រាបករណីគ្រឿងញៀនបានជាង ១ម៉ឺនករណី ដែលឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង ២ម៉ឺននាក់ និងចាប់យកសារធាតុញៀនទម្ងន់ជិត ៤ពាន់គីឡូក្រាម និងសារធាតុគីមីផ្សំទម្ងន់ជាង ៤តោន។
ចំណែកនៅឆ្នាំ២០២១ សមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបករណីដដែលនេះបានជាង ៦ពាន់ករណី និងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង ១ម៉ឺននាក់ ព្រមទាំងចាប់យកសារធាតុញៀនជិត ៥តោន និងសារធាតុគីមីផ្សំចំនួនជិត ៨៥តោនថែមទៀត។
ដោយឡែកនៅឆ្នាំ២០២២ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនបានជាង ៦ពាន់ករណី និងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យជិត ២ម៉ឺននាក់ ថែមទាំងចាប់យកសារធាតុញៀនជិត ១៥តោន និងសារធាតុគីមីផ្សំចំនួនជាង ៥តោនផងដែរ។
ខណៈឆ្នាំ២០២៣ សមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបករណីដដែលនេះបានជាង ៨ពាន់ករណី និងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង ២ម៉ឺននាក់ និងចាប់យកសារធាតុញៀនចំនួនជិត ៣តោន រួមទាំងសារធាតុគីមីផ្សំជិត ២តោនថែមទៀត។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស សុខា អះអាងថា កន្លងមក កម្ពុជាកំពុងត្រូវប្រើប្រាស់ជាកន្លែងផលិតគ្រឿងញៀនយកទៅប្រទេសក្រៅផង ជាកន្លែងចរាចរសម្រាប់ឆ្លងកាត់ទៅប្រទេសទី៣ ផងដែរ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនបាននាំគ្នាមកផលិតសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតែម្តង ហើយក្រុមឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះបានដើរមុនវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលមួយជំហានរហូត ខណៈយុទ្ធនាការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនរបស់កម្ពុជា គឺនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
ចំណែកមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលធ្លាប់ជាភ្នាក់ងារបង្កប់របស់មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក មុំ អស្សនី ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន សុទ្ធតែជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅពីក្រោយនៃការចរាចរគ្រឿងញៀន ដូចជា ភរិយាលោក ហ៊ុន សែន គឺអ្នកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ជាដើម ដូច្នេះបានជាកាលពេលដែលលោក នេត សាវឿន នៅកាន់តំណែងជាអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ គាត់មិនដែលបានបង្ក្រាបទីតាំងគ្រឿងញៀនណាមួយបានជោគជ័យពិតប្រាកដទេ ដោយសារតែទីតាំងទាំងនោះមានគ្រួសារត្រកូលហ៊ុននៅពីក្រោយ។
លោក មុំ អស្សនី បញ្ជាក់ថា ការផលិត និងចែកចាយគ្រឿងញៀន ត្រូវគេរកឃើញថា កំពុងតែចរាចរយ៉ាងអនាធិបតេយ្យក្នុងចំណោមសែស្រឡាយ សាច់ញាតិ បក្ខពួក ទាំងមន្ត្រីធំៗក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងអ្នកជំនួញធំៗ ដូចជា ក្រុមឧកញ៉ា ជាដើម ដែលនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមគ្រួសារនៃមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន បច្ចុប្បន្ននេះ ប៉ុន្តែក្រោយពីលោក ស ថេត កាន់តំណែងជាអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនត្រូវគេមើលឃើញថាមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុន ក្នុងនោះក៏មានការបង្ក្រាបទៅដល់ខ្សែបណ្ដាញគ្រឿងញៀនក្នុងត្រកូលហ៊ុនដែរ។
អ្នកតាមដាននយោបាយស្រុកខ្មែររំពៃឃើញថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដឹកនាំប្រទេសតាមគន្លងឪពុក អង់គ្លេសហៅថា status quo ដែលសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់បកអាក្រាតឥតឈប់ឈរ គឺថែរក្សាលំនាំលំអានចាស់ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍គ្រួសារ បក្ខពួក មិត្តភក្ដិ ក្លើម្រាក់តែប៉ុណ្ណោះ។ មជ្ឈដ្ឋានខ្មែរខ្លះយល់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនអាចបំបាត់បញ្ហាធំៗរ៉ាំរ៉ៃក្នុងសង្គមជាតិបាននោះទេ។
អ្នកវិភាគខ្លះទៀតគិតថា លោកមិនបំបាត់តែម្តង ពីព្រោះប៉ះពាល់ខូចប្រយោជន៍ក្រុមរបស់លោកដូចពីជំនាន់ឪពុកលោកកាន់កិច្ចការដូច្នោះដែរ៕