តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីប្រទេសអូស្ត្រាលី ទម្លាយថា ការជួបជុំនៃនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី មុនពេលគាត់ចូលរួមកិច្ចប្រជុំអូស្ត្រាលី-អាស៊ាន នៅពេលនេះ គឺជាការបោកបញ្ឆោតពីក្រុមមន្ត្រីបក្សកាន់អំណាច តាមរយៈការទៅចូលរួមក្នុងពិធីជប់លៀងមួយដោយមិនគិតលុយ មិនមែនពួកគេទៅចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្តទេ។
តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងលោក សួន សុរីដា ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេសមួយនៅថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា អ្នកដែលទៅទទួលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មានពីរប្រភព គឺទី១ ជាមន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចដែលគេរៀបចំឱ្យអមដំណើរលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំអូស្ត្រាលី-អាស៊ាន នៅពេលនេះ ដែលមានចំនួនប្រមាណជា ៥០០នាក់ ចំណែកទី២ គឺជាប្រជាពលរដ្ឋដែលមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកុហកឱ្យទៅចូលរួមប៉ុណ្ណោះ។
លោក សួន សុរីដា អះអាងថា មុននឹងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើដំណើរទៅប្រទេសអូស្ត្រាលី បណ្ដាញមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានធ្វើលិខិតបោកប្រាស់ជាច្រើនដោយបញ្ជាក់ថា ពួកគេអញ្ជើញឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី ទាំងនោះ ទៅចូលរួមក្នុងពិធីជប់លៀងមួយដោយមិនគិតលុយ។
លោកបន្ថែមថា ដោយសារតែពលរដ្ឋខ្មែរទាំងនោះមិននឹកស្មានថាពួកគេកុហក ក៏បាននាំគ្នាទៅចូលរួមក្នុងពិធីនោះតែម្តង ប៉ុន្តែពេលទៅដល់ ពួកគេខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះពួកគេបានឃើញសុទ្ធតែសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារៀបចំនៅទីនោះ ដែលពួកគេម្នាក់ៗសុទ្ធតែពាក់ស្លាកសញ្ញាគណបក្សកាន់អំណាចគ្រប់ៗគ្នា ក្នុងនោះក៏មានពលរដ្ឋខ្មែរខ្លះបដិសេធមិនចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនោះដែរ ដោយពួកគេធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងរូបនេះបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីកៀរគរពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅអូស្ត្រាលី មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចទាំងនោះក៏បានប្រើវិធីកុហកអញ្ជើញក្រុមនិស្សិតដែលកំពុងស្នាក់នៅបន្តការសិក្សាក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី ឱ្យទៅចូលរួមពិធីជប់លៀងដែលពួកគេរៀបចំដែរ ក្នុងនោះក៏មាននិស្សិតខ្លះសម្ដែងការមិនពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។
លោក សួន សុរីដា គូសបញ្ជាក់ថា សម្រាប់អ្នកដែលសុខចិត្តបន្តចូលរួមក្នុងពិធីជប់លៀងនោះ ទោះពេញចិត្ត ឬមិនពេញចិត្តក៏ដោយ គឺត្រូវមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលរៀបចំពិធីនេះ សុំចុះឈ្មោះពួកគេឱ្យទៅចូលរួមទទួលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទាំងអស់ ដូច្នេះការអួតអាងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលថាមានអ្នកទៅទទួលស្វាគមន៍ទទួលលោកជាង ១ពាន់នាក់នោះ គឺជាការនិយាយបោកប្រាស់ប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងពិធីជួបជុំជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងថា លោកមិនតបតជាមួយក្រុមប្រឆាំងមួយក្ដាប់តូចដែលមានមនុស្សប្រមាណជា ១០០នាក់ទៅ ២០០នាក់នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលបាតុកម្មប្រឆាំងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនោះទេ ព្រោះថាអ្នកគាំទ្រដែលទៅចូលរួមទទួលស្វាគមន៍លោកគឺមានរហូតដល់ទៅជាង ១ពាន់នាក់ឯណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី អះអាងថា ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី និងប្រទេសនូវែលហ្សេឡង់ ដែលទៅចូលរួមក្នុងពិធីទទួលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មានប្រមាណជាង ១០០០នាក់ ប៉ុន្តែអ្នកចូលរួមអាចមានច្រើនជាងនេះ ប្រសិនបើទីតាំងជួបជុំធំទូលាយ ដូច្នេះការជួបជុំត្រឹមជាង ១ពាន់នាក់នាពេលនេះ គឺដោយសារទីតាំងចង្អៀតដាក់បានត្រឹមតែចំនួននេះប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានធ្វើដំណើរទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអូស្ត្រាលី-អាស៊ាន ក្នុងទីក្រុងមែលប៊ន (Melbourne) ប៉ុន្តែជុំវិញវត្តមានរបស់លោកនៅពេលនោះ ត្រូវក្រុមអ្នកស្នេហាប្រជាធិបតេយ្យ ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងសកម្មជនសង្គមជាង ៥០០នាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅមុខវិមានរដ្ឋសភាប្រទេសអូស្ត្រាលី ទីក្រុងមែលប៊ន (Melbourne) នៅថ្ងៃទី២ ខែមីនា ធ្វើបាតុកម្មទាមទារឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ រួមទាំងទាមទារឱ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មេធាវីអន្តរជាតិ កញ្ញា សេង ធារី ប្រធានសហជីពនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រួមទាំងអ្នកទោសនយោបាយដែលកំពុងរងនូវបណ្តឹងតាមផ្លូវតុលាការ និងកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌សព្វថ្ងៃនេះផងដែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម បណ្ឌិត សេង សារី ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily អំឡុងពេលចូលរួមបាតុកម្មថា ពលរដ្ឋខ្មែរដែលចូលបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងវត្តមានលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងពលរដ្ឋដែលចូលរួមទទួលស្វាគមន៍លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺមានលក្ខណៈបញ្ច្រាសគ្នាទាំងស្រុង។
បណ្ឌិត សេង សារី លើកឡើងថា គ្រាន់តែប្រតិភូអមដំណើរលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មានចំនួនជាង ៥០០នាក់ ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋដែលទៅពីប្រទេសញូវហ្សេលែន និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី មានប្រមាណជា ៦០០នាក់ទៀត ប៉ុន្តែវត្តមានរបស់អ្នកទាំងនោះគ្រាន់តែទៅបង្ហាញមុខឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឃើញ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេដែលទទួលបានពីការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ មិនមែនចូលរួមដោយទឹកចិត្តស្រឡាញ់ដូចពលរដ្ឋខ្មែរដែលចូលរួមបាតុកម្មនោះទេ។
ចំពោះការថ្លែងអះអាងដែលថាមានពលរដ្ឋខ្មែរចាញ់បោក ចាញ់បញ្ឆោតទៅចូលរួមបរិភោគអាហារមិនបង់ប្រាក់ដោយមិនដឹងខ្លួនថាទៅចូលរួមកម្មវិធីទទួលនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នោះ អ្នកតាមដាន អ្នកសង្កេតការណ៍ខ្លះដែលធ្លាប់ដឹងធ្លាប់ឃើញទស្សនកិច្ចអ្នកដឹកនាំខ្មែរនៅបរទេសមើលឃើញផ្សេង។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបង្កើតបណ្ដាញសាខាបក្សនៅបរទេស មានដូចជានៅអាមេរិកខាងជើង សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា នៅសហភាពអឺរ៉ុប នៅអូស្ត្រាលី នូវែលហ្សេឡង់ កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ថៃឡង់ដ៍។ គេឲ្យឈ្មោះថា ក្រុមការងារយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្រៅប្រទេស ដោយប្រមូលសមាជិក អ្នកគាំទ្រ ភាគច្រើនជាមនុស្សចំណាស់ ដែលប្រាថ្នាចង់បាន ឬរក្សាលាភសក្ការៈប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនផ្សេងៗ មានដូចជា ការពារមុខរបរ ដីធ្លី ទ្រព្យសម្បត្តិ បុណ្យស័ក្តិ មុខមាត់ បក្ខពួក ជាដើម។
គេបែងចែកប្រទេសនីមួយៗជាតំបន់ ដាក់លេខជាតំបន់១ តំបន់២ ដល់តំបន់៩ ដូចសម័យខ្មែរក្រហម ហើយគ្រប់គ្រងដោយមេបញ្ជាការយោធា ឬមន្ត្រីស្ថាប័នរដ្ឋ ក្លែងខ្លួនជាវិនិយោគិន ដាក់ទុនរកស៊ីនៅអូស្ត្រាលី និងនូវែលហ្សេឡង់។ ដូច្នេះមានអ្នកទទួលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ១ពាន់ ឬជាង ១ពាន់នាក់នោះ មិនខុសទេ បើមានដឹកមនុស្សហៅថាសមាជិកគណៈប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលអមដំណើរនាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ។
ចំពោះអ្នកធ្វើដំណើរទៅចូលរួម ហើយថាមិនដឹងជាកម្មវិធីអ្វី ឬកម្មវិធីរៀបចំទទួលនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នោះ ដូចជាគេពិបាកជឿហើយ ឬគ្រាន់តែជាលេសដោះសាដោះទ័លមកពីខ្លួនជ្រុលដំណើរទៅហើយ កុំឲ្យអ្នកដទៃចោទ។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក មានអ្នកធ្លាប់ចូលរួមកម្មវិធីបដិសណ្ឋារកិច្ចឲ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និយាយយ៉ាងសាមញ្ញថា គ្រាន់តែទៅបរិភោគអាហារមិនអស់លុយ (free) ប៉ុន្តែមិនទៅគាំទ្រទេ។ ខ្លះទៀតថា ចង់ទៅស្តាប់គេថាម៉េច ប៉ុន្តែក៏មិនទៅគាំទ្រដែរ។ អំពើ និងទង្វើមនុស្សម្នាក់ៗ ទោះជាថាមិនគាំទ្រក៏ដោយ ក៏គេចាត់ទុកជាការចូលរួមចំណែកធ្វើវិភាគទានបង្កើតឲ្យមានរបៀបបែបបទដឹកនាំឲ្យមានតែបរិមាណ មិនចង់បានគុណភាពដែរ។ ក្នុងភាសានយោបាយ គេហៅថា ជួយពង្រីកមុខ ពង្រឹងរបបផ្ដាច់ការដោយស្ម័គ្រចិត្ត៕