រដ្ឋាភិបាលបានចេញលទ្ធផលបឋមពីការធ្វើជំរឿនកសិកម្មដំបូងមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៅប្រទេសកម្ពុជាកាលពីម្សិលមិញដោយសង្ឃឹមថាតួលេខថ្មីដែលអាចជឿជាក់បាននេះនឹងជួយក្រុមអ្នករៀបចំផែនការជំរុញវិស័យកសិកម្មរបស់ប្រទេសនេះធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។
ដីស្រែចម្ការរបស់ប្រទេសកម្ពុជាជាកត្តាគាំទ្រមួយក្នុងចំណោមកត្តាគន្លឹះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះ។ ប៉ុន្តែដីស្រែចម្ការទាំងនោះក៏ល្បីថាឲ្យផលមិនគ្រប់តម្រូវការដែរដូចរបាយការណ៍បឋមបញ្ចេញឲ្យដឹងស្រាប់។ចំណែកឯវិស័យកសិកម្មស្រូបយកកម្លាំងការងារ៦៥ភាគរយរបស់ប្រទេសនេះវារួមចំណែកបានតែ៣២ភាគរយនៃផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកកាលពីឆ្នាំមុនប៉ុណ្ណោះ។
លោក ឆាយ ថន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការបានមានប្រសាសន៍នៅពេលផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍នេះនៅក្រុងភ្នំពេញថា “[ជំរឿន] នេះគឺសំខាន់ណាស់ពីព្រោះយើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែដឹងថាកសិកម្មគឺជាធាតុដ៏សំខាន់មួយនៃសេដ្ឋកិច្ច។ វានឹងមិនត្រឹមតែជួយពង្រឹងនិងអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងប៉ុណ្ណោះទេតែវាថែមទាំងជួយរួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រថែមទៀតដែរ”។
រដ្ឋាភិបាលសង្ឃឹមថាតួលេខនេះនឹងផ្តល់ឲ្យកសិករនិងអ្នកធ្វើផែនការនូវគំនិតល្អប្រសើរថាត្រូវដាំអ្វី នៅទីណានិងនៅពេលណា ហើយប្រើធនធានឲ្យចំគោលដៅ។ ដោយមានជំនួយថ្មីពីអង្គការស្បៀងនិងកសិកម្ម (FAO) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិរួមទាំងរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីស៊ុយអ៊ែត និងអាមេរិក ផងនោះការធ្វើជំរឿនបានចាប់ផ្តើមកាលពីខែមេសាឆ្នាំ២០១២ហើយបានប្រមូលទិន្នន័យដល់ខែមីនាឆ្នាំ២០១៣។
របាយការណ៍កាលពីម្សិលមិញគឺគ្រាន់តែជាគំរូតាងលទ្ធផលមួយប៉ុណ្ណោះ។ វាគ្របដណ្តប់តែលើដីកសិកម្មដែលរបាយការណ៍កំណត់ថាជាដីកសិកម្មកាន់កាប់ដោយមនុស្សតែម្នាក់ដែលមានបសុសត្វ២ឬ៣ក្បាលឬមាន់ទា២៥ក្បាលឬដីកសិកម្មមានយ៉ាងហោចណាស់៣០០ម៉ែត្រក្រឡាឬក៏មានទាំងពីរលក្ខណ។ ក្បាលដីតូចៗនិងចម្ការឧស្សាហកម្មធំៗដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុននឹងត្រូវរាប់បញ្ចូលជាមួយតួលេខលម្អិតថែមទៀតហើយត្រូវផ្សព្វផ្សាយនៅខែធ្នូ។
ក្នុងចំណោមចំនួនដែលលេចធ្លោចំពោះលោកស្រីចូស៊ី ប៉េរ៉េសទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសផ្នែកជំរឿននៅអង្គការហ្វាវគឺថា ក្បាលដី៩២ភាគរយត្រូវបានគេប្រើដាំដំណាំរយៈពេលខ្លីឬដំណាំដែលត្រូវការពេលមិនដល់មួយឆ្នាំដើម្បីប្រមូលផល។ ដីតែ៤ភាគរយប៉ុណ្ណោះត្រូវគេប្រើដើម្បីដាំដំណាំដែលត្រូវការពេលមួយឆ្នាំឬលើសពីនេះ។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថាការធ្វើបែបនេះបានធ្វើឲ្យវិស័យកសិកម្មងាយរងគ្រោះ។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា “ភាគច្រើនបំផុតជាដំណាំរយៈពេលខ្លីហើយដំណាំរយៈពេលខ្លីមិនមែនជាស្បៀងអាហារសំខាន់ទេជាពិសេសនៅពេលមានទឹកជំនន់”។
យោងតាមរបាយការណ៍នេះក្នុងចំណោមដី១៨,១លានហិកតានៅប្រទេសកម្ពុជាប្រហែល៣,១លានជាដីកសិកម្ម។ ក្នុងចំណោមប្រជាជន២,៦លានគ្រួសារក្នុងប្រទេសនេះមាន២,២លានគ្រួសារប្រកបរបរកសិកម្ម។ ហើយក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានដីកសិកម្មកាន់កាប់មាន៧៣ភាគរយត្រូវបំពេញតម្រូវការប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ទំហំដីកាន់កាប់ជាមធ្យមគឺច្រើនជាង១,៦ហិកតាបន្តិច។
លទ្ធផលបឋមផ្សេងទៀតរួមបញ្ចូលចំនួនអ្នកប្រើនិងការផ្គត់ផ្គង់ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រព័ត៌មានពិស្តារទាក់ទងនឹងដំណាំមូលដ្ឋាននិងចំនួនដីប៉ុន្មានដែលទុកសម្រាប់ដំណាំនីមួយៗនៅជុំវិញប្រទេស។
លោកស្រីប៉េរ៉េស បានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកធ្វើគោលនយោបាយនិងអ្នកធ្វើការសម្រេចចិត្តក្នុងប្រទេសនេះនឹងមានទិន្នន័យបន្ថែមដែលនឹងមានប្រយោជន៍ក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយកសិកម្មនិងកម្មវិធី។ អ្នកធ្វើផែនការតាមខេត្តក៏អាចប្រើព័ត៌មានជំរឿននេះក្នុងការផ្តល់សេវាកសិកម្មដល់ប្រជាកសិករផងដែរ។ អ្នកមានដីកសិកម្មកាន់កាប់និងកសិករអាចប្រើទិន្នន័យជំរឿននេះក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចអំពីការប្រើដីរបស់ខ្លួនដូចជារយៈពេលដាំដុះនិងដំណាំដែលត្រូវដាំជាដើម”។
ចំណុចមួយដែលតួលេខនេះមិនបង្ហាញគឺចំនួនគ្រួសារមានជម្លោះដីធ្លីឬអ្នកដែលបានបាត់បង់ដីធ្លី។ ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថាបញ្ហានេះបានប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយពាន់គ្រួសារនៅទូទាំងប្រទេសក្នុងរយៈពេលប្រហែលមួយទសវត្សនេះហើយខ្លះហៅបញ្ហានេះថាជាបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សបន្ទាន់បំផុតនៅប្រទេសកម្ពុជា។
ប៉ុន្តែលោកស្រី ប៉េ រ៉េស មានប្រសាសន៍ថាការស្ទង់មតិដែលត្រូវប្រើសម្រាប់ការធ្វើជំរឿននេះមិនបាននិយាយដល់ជម្លោះដីធ្លីទេ។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា “តាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបានជំរឿននេះមានលក្ខណអព្យាក្រឹតយើងមិនចង់ឲ្យមានបញ្ហានយោបាយទេ”។
តួលេខចុងក្រោយដែលត្រូវបញ្ចេញឲ្យដឹងនៅចុងឆ្នាំនេះក៏នឹងមិនបញ្ចូលទិន្នន័យពីអ្នកកាន់កាប់ដីធ្លីធំបំផុតមួយចំនួនក្នុងប្រទេសនេះដែរ។លោកស្រី ប៉េរ៉េស មានប្រសាសន៍ថាទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ឲ្យក្រុមស្ទង់មតិនូវបញ្ជីនៃសហគ្រាស១២៦ឬកសិដ្ឋានខ្នាតឧស្សាហកម្មក្នុងប្រទេសនេះក៏ដោយតែមានសហគ្រាសឬកសិដ្ឋានខ្នាតឧស្សាហកម្មប្រហែល១០០ប៉ុណ្ណោះបានឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្វើជំរឿននេះ។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សបានបន្ទោសកសិដ្ឋានធំៗទាំងនោះចំពោះការរំលោភយកដីធ្លីភាគច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជានិងបាននិយាយថាប្រទេសនេះមានសហគ្រាសឬកសិដ្ឋានធំៗលើសពី១២៦ទៅទៀត៕មានិត