យោងតាមរបាយការណ៍ របស់ក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែនិងថាមពល ចេញផ្សាយកាលពីម្សិលមិញ បានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនជីករ៉ែ ជិត២០០ បច្ចុប្បន្ននេះទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពីរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការជីកយករ៉ែ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាសម្ភារសំណង់ ដូចជាថ្មក្រានីត ឬរ៉ែមានតម្លៃជាដើមចំណែកឯក្រុមហ៊ុនចំនួន៥៣ផ្សេងទៀត បានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណសម្រាប់រុករកធនធានរ៉ែ។
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ របស់ក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល បានឲ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែទាំងនេះ មានក្រុមហ៊ុនចំនួន៤២ទើបតែទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណ កាលពីឆ្នាំទៅ ដើម្បីចាប់ផ្តើមជីកយករ៉ែចំណែកឯក្រុមហ៊ុនចំនួន២៤ទើបបានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណសម្រាប់រុករករ៉ែ។
របាយការណ៍នេះបង្ហាញថា ចំនួនក្រុមហ៊ុនសរុប ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពក្នុងការជីកយករ៉ែនៅពេលនេះ មានរហូតដល់១៩៧ ប៉ុន្តែភាគច្រើនបំផុតនៃក្រុមហ៊ុនទាំងនេះធ្វើអាជីវកម្មជីកយកប្រភេទរ៉ែសម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាសម្ភារសំណង់។រីឯក្រុមហ៊ុនចំនួន៥៣ទៀត មានអាជ្ញាប័ណ្ណរុករករ៉ែមានតម្លៃដូចជាមាសលោហៈ ធ្យូងថ្ម និងរ៉ែបុកស៊ីត។
មានតែក្រុមហ៊ុន២៨ប៉ុណ្ណោះមកទល់ពេលនេះ បានចុះបញ្ជីស្វែងរករ៉ែនៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពលបើទោះជាគេមិនទាន់ច្បាស់ថាតើក្រុមហ៊ុនបានរកឃើញរ៉ែប៉ុន្មានហើយមិនដឹងថានរណាជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះដែរ។ការរុករករ៉ែជាទ្រង់ទ្រាយធំមិនទាន់បានចាប់ផ្ដើមនៅឡើយទេក៏ប៉ុន្តែក្រសួងសង្ឃឹមថាខ្លួននឹងចាប់ផ្ដើមនៅពេលឆាប់ៗនេះ។
ក្រសួងបានលើកឡើងថា“លទ្ធផលនេះទទួលបានតាមរយៈការស្រាវជ្រាវរុករករ៉ែនិងការសិក្សាបានបង្ហាញថាមានកន្លែងជីករ៉ែសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជារ៉ែមាស រ៉ែទង់ដែងរ៉ែដែកនិងរ៉ែធ្យូងថ្មដែលនឹងត្រូវរុករកជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខនេះ”។ របាយការណ៍នេះ មិនបានលើកឡើងអំពីទំហំសរុបនៃតំបន់ដីសម្បទាន ដែលត្រូវបានផ្តល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនជីកយករ៉ែទេ។ បណ្ដាញត្រួតពិនិត្យផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គមឧស្សាហកម្មជីកយករ៉ែ (EISEI) ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលតាមដានវិស័យ
ជីកយករ៉ែ បានឲ្យដឹងថាកាលពីចុងឆ្នាំមុន អាជ្ញាប័ណ្ណជីករ៉ែ និងរុករករ៉ែសរុប១២៨ ត្រូវបានផ្ដល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន ហើយនៅពេលនោះ ក្រសួងបានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន។
EISEI បានលើកឡើងថាតំបន់សម្បទានជីករករ៉ែទាំងនេះភាគច្រើនបំផុតស្ថិតនៅក្នុងខេត្តភាគខាងជើង និងភាគឦសានដោយគ្រប
ដណ្ដប់លើផ្ទៃដីប្រហែល១,៨លានហិកតាឬប្រមាណ១៣ភាគរយ នៃទំហំផ្ទៃដីសរុបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
បុគ្គលិករបស់ EISEI និងមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល មិនអាចទាក់ទង ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ កាលពីម្សិលមិញ។
វិស័យរុករករ៉ែរបស់កម្ពុជា បានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះហើយបានទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនចិន អូស្ត្រាលីនិងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមឲ្យមកជីករករ៉ែ នៅក្នុងប្រទេសនេះ។
លោករីឆាដស្តេនហ្គ័រ (Richard Stanger) ប្រធានសមាគមក្រុមហ៊ុនជីក និងរុករករ៉ែកម្ពុជា ដែលជាសមាគមមួយ មានក្រុមហុ៊នជីករករ៉ែប្រហែល២៥ មកពីប្រទេសអូស្ត្រាលីនិងកាណាដាជាសមាជិកបានមានប្រសាសន៍ថាលោកដឹងថាក្រុមហ៊ុនអូស្ត្រាលី និងចិន “មួយចំនួនធំ” ពេលនេះ “ជិតចាប់ផ្ដើមរុករករ៉ែ”ជាផ្លូវការហើយ។
ក្រុមអ្នកបរិស្ថាន និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែមានការព្រួយបារម្ភ អំពីការពង្រីកប្រតិបត្តិការជីករ៉ែ ពីព្រោះដីសម្បទានជាច្រើនស្ថិតក្នុងតំបន់ព្រៃការពារ និងជិតកសិដ្ឋានឬព្រៃរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ឬនៅក្បែរទីកន្លែង ដែលត្រូវបានប្រើដោយក្រុមអ្នកជីករុករករ៉ែទ្រង់ទ្រាយតូចរបស់ពួកអ្នកស្រុក។
ជាឧទាហរណ៍ ការធ្វើសម្បទានរុករករ៉ែបានគ្របដណ្ដប់ភាគច្រើន នៃឧទ្យានជាតិវីរជ័យដែលមានទំហំរហូតដល់៣៣.០០០ ហិកតានៅក្នុងខេត្តរតនគិរី។
លោកហ្គ្រៀមប្រោន (Graeme Brown) អ្នកជំនាញផ្នែកគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិដែលរស់នៅក្នុងខេត្តរតនគិរី បានមានប្រសាសន៍ថាការជីករ៉ែបែបនេះនៅក្នុងឧទ្យាននេះ ទំនងជាមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍កាលពីសប្តាហ៍មុនថា“សូម្បីតែការជីករ៉ែទ្រង់ទ្រាយតូចមួយ ក៏នឹងតម្រូវឲ្យមានផ្លូវថ្នល់ដែរ…បើអ៊ីចឹងមែនវានឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់តំបន់ធំជាមិនខាន។វានឹងជំរុញឲ្យមានការចាប់យកដី ការកាប់ឈើនៅតាមផ្លូវនោះថែមទៀតផង”។
លោក ស្តេនហ្គ័របានមានប្រសាសន៍ថាលោកជឿថា ការជីករ៉ែនៅក្នុងឧទ្យានវីរជ័យ មិនខុសប្លែកគ្នាទេបើនិយាយអំពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាននោះ។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា”មានផ្លូវថ្នល់នៅទីនោះធ្វើឲ្យមានការកាប់ឈើរួចទៅហើយ”។លោកបានបន្ថែមថាប្រសិនបើសមាជិកណាមួយក្នុងសមាគមរបស់លោកចាប់ផ្ដើមជីករ៉ែ ពួកគេត្រូវតែអនុវត្តតាមនិយាមជីករ៉ែអន្តរជាតិ ដើម្បីកំណត់ផលប៉ះពាល់បរិស្ថានណាមួយ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវប៊ុននី