អត្ថបទស៊ើបអង្កេត៖ រដ្ឋាភិបាលជួលដីក្នុងតំបន់អង្គរទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនចិនកាន់កាប់៥០ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីជម្លៀសពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនគ្រួសារចេញពីលំនៅឋាន

អត្ថបទដោយ៖ ហាស់ សាន

រដ្ឋាភិបាលបានជម្លៀសពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនគ្រួសារចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ក្រោមលេសថា ដើម្បីកុំឱ្យប្រាសាទអង្គរត្រូវគេដកចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ (UNESCO)។

ផ្ទុយទៅវិញ គេបានរកឃើញថា តំបន់ទេសចរណ៍មួយនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានជួលដីក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរឱ្យទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន និងក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាខប (Naga Corp.) រយៈពេល ៥០ឆ្នាំ ហើយដាក់ឈ្មោះថាAngkor Lake of Wonder ដែលប្រែថា បឹងអង្គរអច្ឆរិយ ឬសួនទឹកអង្គរអច្ឆរិយ ក្រោមទុនវិនិយោគប្រមាណជាង ៣០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក (៣៥០លានដុល្លារអាមេរិក)។

មុននឹងដកខ្លួនចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី មេដឹកនាំដែលកងទ័ពវៀតណាមលើកបន្តុប លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនចិន និងក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាខប (Naga Corp.) សម្រាប់ធ្វើការវិនិយោគរយៈពេល ៥០ឆ្នាំ ដែលត្រូវបានលាក់បាំងពីប្រជាពលរដ្ឋរហូតដល់ពេលនេះ។

ការជួលដីក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនចិននេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា ធ្វើឡើងពីលើការឈឺចាប់ និងក្រោមទឹកភ្នែករាប់លានតំណក់របស់ពលរដ្ឋខ្មែររាប់ម៉ឺនគ្រួសារ ដែលរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានបណ្តេញចេញពីលំនៅឋានដោយបង្ខំទាំងអយុត្តិធម៌ចាប់តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០២២ មក។

គេនៅមិនទាន់ភ្លេចទេចំពោះចំណាត់ការរាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមកណ្ដាប់ដៃដែករបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរលោក ហ៊ុន សែន ដែលបានបណ្តេញប្រជាពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនគ្រួសារចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ឱ្យទៅរស់នៅទីតាំងថ្មីដែលឃ្លាតឆ្ងាយពីលំនៅឋានចាស់របស់ពួកគេប្រមាណ ៣០គីឡូម៉ែត្រ ក្រោមហេតុផលថា ប្រាសាទអង្គរវត្តនឹងត្រូវដកចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋនៅតែបន្តតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់នេះជាបន្តទៅទៀត។

តាមពិត ការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវគេរកឃើញថា សុទ្ធតែជាពាក្យភូតភរកុហកបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីយកតំបន់នេះទៅជួលឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន និងក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប ធ្វើការវិនិយោគតែប៉ុណ្ណោះ។ សាជីវកម្ម Naga Corp. ជាក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងកាស៊ីណូ ដែលធ្វើអាជីវកម្មខាងសណ្ឋាគារ តំបន់កម្សាន្ត សាលលេងល្បែង ដែលចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មជាក្រុមហ៊ុនភាគហ៊ុន ស្តុក នៅក្រុងហុងកុង ប៉ុន្តែមានប្រភពពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។

លោក ចេន លីប គង់ (Chen Lip Keong) ថៅកែក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដែលបានទទួលអនិច្ចកម្មក្នុងវ័យ ៧៥ឆ្នាំដោយសាររោគាពាធ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣។

ស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុននេះ គឺវេជ្ជបណ្ឌិត ឆេន លិប គឹង (Chen Lip Keong) សញ្ជាតិម៉ាឡេស៊ី។ បនល្បែង និងសណ្ឋាគារនៅក្រុងភ្នំពេញមានឈ្មោះថា ណាហ្គាវើលដ៍ (Naga World) ទទួលបានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខធ្វើអាជីវកម្មដល់ឆ្នាំ២០៤៥។ រីឯសិទ្ធិផ្ដាច់មុខរកស៊ីល្បែងស៊ីសង លោក ហ៊ុន សែន អនុញ្ញាតឲ្យរហូតដល់ឆ្នាំ២០៦៥។ បណ្ឌិត ឆេន លិប គឹង ចូលសញ្ជាតិខ្មែរ ហើយជាទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចឲ្យលោក ហ៊ុន សែន។

គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ដែលដេញប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចេញពីផ្ទះសម្បែង ដីធ្លី ឈ្មោះ Angkor Lake of Wonder ដែលហៅកាត់ថា ALOW ឬសួនទឹកអង្គរអច្ឆរិយ នឹងត្រូវលេចចេញជារូបរាងនៅអំឡុងឆ្នាំ២០២៥ ក្រោមទុនវិនិយោគប្រមាណជាង ៣០០លានដុល្លារអាមេរិក (៣៥០លានដុល្លារអាមេរិក) ក្នុងដំណាក់កាលដំបូងរបស់ក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាខប និងក្រុមហ៊ុនចិន ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានជួលដីនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរក្នុងខេត្តសៀមរាប ជិត ១០០ហិកតារ (៧៥ហិកតារ) រយៈពេល ៥០ឆ្នាំ ឱ្យក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនេះធ្វើការវិនិយោគ។

ក្រៅពីក្រុមហ៊ុនធំទាំងពីរនេះ គេរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធមួយចំនួនរបស់ក្រុមហ៊ុនខាងលើនេះ បាននាំគ្នាសម្រុកជួលដីពីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរនៅតំបន់នោះដែលគិតសរុបប្រមាណជា ៣០០ហិកតារឯណោះ ទាំងក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ និងទីតាំងផ្សេងទៀតដែលនៅក្បែរៗនោះ។

ដំណឹងអំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍រមណីយដ្ឋានសម្រាក និងកម្សាន្តបញ្ចូលគ្នា អង់គ្លេសហៅថា Integrated Resorts (IR) ធ្លាយចេញច្បាស់នៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។ គេសង្ឃឹមថានឹងប្រសិទ្ធនាមក្រុងថ្មីនោះថា ទីក្រុងចិន-សៀមរាប (Siem Reap China Town) ដូចនៅខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តកោះកុង នាពេលអនាគត។

ទាក់ទិននឹងការជួលដីនៅតំបន់អង្គរនេះ អគ្គនាយកអាជ្ញាធរអប្សរា លោក ប៊ុន ណារិទ្ធ បានចេញសុន្ទរកថាមួយស្ដីពី «គម្រោងគ្រប់គ្រងធនធានដែលមានស្រាប់សម្រាប់ការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៅរមណីយដ្ឋានបេតិកភណ្ឌពិភពលោកអង្គរ និងតំបន់សៀមរាប» កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ។

បើយោងតាមសុន្ទរកថានេះ គេអាចបញ្ជាក់បានថា គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ គឺបានចាប់ផ្ដើមតាំងពីឆ្នាំ២០១៣ មកម្ល៉េះ។ ជាងនេះទៀត ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប បានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈអំពីគម្រោងនេះនៅលើគេហទំព័ររបស់ខ្លួនដែលមានឈ្មោះថា Naga Corp ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០ មកផងដែរ។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានទម្លាយឯកសារសម្ងាត់របស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប (Naga Corp) ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ស្ដីពីការជួលតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរដល់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ឲ្យដឹងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា កិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីនៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប (Naga Corp) និងក្រុមហ៊ុនចិននេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងប្រែក្លាយតំបន់ប្រាសាទអង្គរវត្ត ឱ្យទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍គ្មានល្បែងក្នុងទឹកដីប្រាសាទបុរាណមួយនេះទៅថ្ងៃអនាគត។

ឯកសារសម្ងាត់នោះ បង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប (Naga Corp) បានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ជួលដីទំហំ ៧៥ហិកតារនៅភាគខាងត្បូងប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលមានចម្ងាយត្រឹមតែ ៥០០ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីតំបន់២ ដែលជាតំបន់ក្រហម ក្នុងតម្លៃក្រោម ១ដុល្លារ គឺ ០,៦០ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុង ១ម៉ែត្រការ៉េ ហើយតម្លៃជួលនេះ នឹងកើនឡើង ៥ភាគរយរៀងរាល់ ៥ឆ្នាំម្តង ប៉ុន្តែការជួលនេះមិនត្រូវបានបង់ថ្លៃឈ្នួលទេក្នុងរយៈពេល ៧ឆ្នាំដំបូង ដោយគិតចាប់ពីពេលដែលចុះកិច្ចព្រមព្រៀង។

សេចក្តីរាយការណ៍នោះបញ្ជាក់ថា ការវិនិយោគនេះមានគោលដៅប្រែក្លាយតំបន់ប្រាសាទអង្គរវត្តទៅជាវិស័យទេសចរណ៍មិនមានល្បែង ដែលនឹងត្រូវផ្សារភ្ជាប់ជាមួយទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយប្រែក្លាយទៅជាវិស័យទេសចរណ៍ល្បែង ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងពីរខាងលើនេះសម្រេចដាក់ឈ្មោះថា តំបន់ទេសចរណ៍ភ្លោះកម្ពុជា ដែលគេរំពឹងថា នឹងក្លាយជានិមិត្តសញ្ញាទេសចរណ៍ដ៏ល្បីល្បាញរបស់ខ្មែរនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។

ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប (Naga Corp) បានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីរាយការណ៍របស់ខ្លួនថា ក្រុមហ៊ុនមានចក្ខុវិស័យលើកស្ទួយវិស័យទេសចរណ៍នៅទីក្រុងភ្នំពេញទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍ល្បែង ដោយពឹងផ្អែកទៅលើបនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាវើលដ៍ ជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន ខណៈខេត្តសៀមរាប នឹងត្រូវប្រែក្លាយទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍មិនមានល្បែង ដោយពឹងផ្អែកលើប្រាសាទអង្គរវត្តដែលមានឈ្មោះថាAngkor Lake of Wonder ឬសួនទឹកអង្គរអច្ឆរិយ ដែលត្រូវបានកសាងឡើងនៅទីនោះ ដើម្បីប្រែក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ភ្លោះទាំងពីរនេះឱ្យទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍លំដាប់ពិភពលោក ក្នុងការទាក់ទាញឱ្យភ្ញៀវបរទេសមកចូលលេងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យពួកគេទទួលបាននូវភាពរីករាយ និងបទពិសោធន៍ពីភាពល្បីល្បាញនៃប្រាសាទអង្គរវត្តផង និងបានឃើញពីការរីកលូតលាស់នៃអគារដ៏ស្កឹមស្កៃ និងទំនើបនៃក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាខបក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញផងដែរ។

ឯកសារសម្ងាត់នោះបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនទាំងពីរមានគម្រោងអភិវឌ្ឍនូវវិធីសាស្ត្រក្នុងការដឹកជញ្ជូនភ្ញៀវទេសចរដែលចូលមកប្រទេសកម្ពុជា តាមមធ្យោបាយសម្បូរបែប ដែលក្រុមហ៊ុននឹងកសាងជាផ្លូវគមនាគមន៍តភ្ជាប់ពីខេត្តសៀមរាប ទៅទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវអាកាសផង តាមដងទន្លេសាបភ្ជាប់ទៅទន្លេមេគង្គផង និងតាមផ្លូវគោកផងដែរ ហើយនឹងធ្វើឱ្យតំបន់ប្រាសាទបុរាណមួយនេះ និងរាជធានីភ្នំពេញ កាន់តែនៅជិតគ្នា ហើយក៏កាន់តែបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរដែលចង់ទៅមើលប្រាសាទអង្គរវត្ត និងចង់ទៅទស្សនារាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីទទួលការកម្សាន្តបែបទេសចរណ៍ល្បែងដែលមានក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍រង់ចាំទទួលស្វាគមន៍នៅទីនោះ។

សេចក្តីរាយការណ៍ខាងក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប (Naga Corp) អះអាងថា ភ្ញៀវទេសចរនឹងកាន់តែមានភាពសប្បាយរីករាយតាមរយៈនៃការទស្សនាសំណង់បុរាណនៃប្រាសាទអង្គរវត្តផង និងទស្សនាសួនទឹកអង្គរអច្ឆរិយផង ដែលជាមធ្យោបាយក្នុងការបង្កើនប្រាក់ចំណូលដល់ប្រទេសកម្ពុជាឲ្យកាន់តែច្រើនលើវិស័យមួយនេះថែមមួយកម្រិតទៀត។

ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាខប (Naga Corp) បានរៀបរាប់ថា ធាតុផ្សំដ៏សំខាន់របស់សួនទឹកអង្គរអច្ឆរិយ ដែលខ្លួននឹងកសាងឡើង គឺមានដូចជា សណ្ឋាគារស្ថិតនៅចំកណ្តាលផ្ទៃដី ៧៥ហិកតារ រំលេចពីរចនាបថវប្បធម៌ខ្មែរតែមួយគត់ ដែលនៅចំកណ្តាលសួនច្បាររុក្ខសាស្ត្រវប្បធម៌ដ៏ខៀវស្រងាត់ និងហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយប្រឡាយបុរាណដែលមានឈ្មោះថា គ្រែន ខែនណល (Grand Canal) ជាលក្ខណៈពិសេសតែមួយគត់ ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីវប្បធម៌នៃការរស់នៅជាមួយធម្មជាតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។

ក្រៅពីសណ្ឋាគារដែលពោរពេញទៅដោយរចនាបថវប្បធម៌ខ្មែរ ក៏មានទីក្រុងចិន ក្នុងទឹកដីខេត្តសៀមរាប ផងដែរ ហៅថា Siem Reap China Town ដែលមានភោជនីយដ្ឋាន ហាងស្រា កន្លែងកម្សាន្តសម្បូរបែប កន្លែងស្តាប់តន្ត្រី ខណៈការកម្សាន្តពេលរាត្រីនឹងរៀបចំឱ្យមានភាពរស់រវើកតាមដងផ្លូវ ដែលមានការសម្ដែងផ្សេងៗ ដូចជា ក្រុមសម្ដែងកាយសម្ព័ន្ធ ក្រុមសម្ដែងសៀករហស្សកម្ម រួមទាំងការបង្ហាញទឹកទិដ្ឋភាពនៃការបាញ់ទឹក(Water Show) ដែលមានការរៀបចំកែច្នៃជាច្រើនប្រភេទថែមទៀត។

ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរាជរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានទម្លាយប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ពិតមែនតែក្រុមហ៊ុនចិន និងក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាខប ឈរឈ្មោះចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីនៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរពីរាជរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន និងបន្តដឹកនាំដោយកូនប្រុសរបស់គាត់ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏ដោយ ប៉ុន្តែធាតុពិតជាក់ស្តែង កូនៗរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដូចជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅពេលនេះ និងអ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា ជាដើម សុទ្ធតែមានភាគហ៊ុនធំនៅក្នុងការវិនិយោគទាំងអស់នេះ ព្រោះថាបើគ្មានភាគហ៊ុនពីពួកគេទេ លោក ហ៊ុន សែន ក៏មិនប្រើវិធានការក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល និងក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរឱ្យទៅរស់នៅកន្លែងផ្សេងដែរ។

គួររំឭកថា ផែនការនាំក្រុមហ៊ុនចិនមកបង្កើតមហាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ជារបៀបបង្កើតទីក្រុងចិន China Town មានតាំងពីដើមទសវត្សរ៍១៩៩០ តាមរយៈការស្នើពីភាគីចិន មកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១ នៃរាជរដ្ឋាភិបាលមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីពីរនាក់ គឺព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ប៉ុន្តែមេគំនិតគ្រានោះជាកូនប្រុសរបស់មហាបុរសចិន ដេង ស្ហាវភិង (Deng Xiaoping) ដែលសម្លឹងចង់ធ្វើទីក្រុងចិន ក្នុងខេត្តកណ្តាល ហើយនាំពលរដ្ឋចិន ចេញមករស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយ៉ាងតិចមួយលាននាក់។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេសនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី២ លោក ហ៊ុន សែន បានជំទាស់ដាច់អហង្ការគ្រានោះ។

ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមលើកឡើងថា ការជួលដីនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន និងក្រុមហ៊ុនល្បែងស៊ីសងណាហ្គាខប ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍនៅពេលនេះ គេនៅមិនទាន់ឃើញរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន និងបន្តមកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ផ្សព្វផ្សាយពីការជួលតំបន់ប្រាសាទបុរាណមួយនេះជាសាធារណៈឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងឮនៅឡើយទេ ព្រោះថាអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋចង់ដឹងនោះ គឺថា តើក្រុមហ៊ុនឯកជនជាក់លាក់មួយណាបានជួលតំបន់នេះ ហើយជួលក្នុងតម្លៃប៉ុន្មាន ទីតាំងដីជួលនោះស្ថិតក្នុងចំណុចណានៃតំបន់ប្រាសាទអង្គរវត្ត និងកិច្ចសន្យាជួលនោះមានរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំ ជាដើម។

ក្រៅពីនេះទៀត នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលសម្រេចជួលដីក្នុងតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោកឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនបែបនេះ ក៏ត្រូវតែផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយពីផលប៉ះពាល់ទៅលើការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះដែរ ដើម្បីឱ្យដឹងថា តើក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំងនោះបានផ្តល់ដំណោះស្រាយ ដូចជា សំណង ជាដើម ថាមានដូចម្តេចខ្លះចំពោះគ្រួសារដែលរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលបែរជារក្សាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះជាសម្ងាត់រហូតដល់ពេលនេះទៅវិញ។

រូបភាពនៃព្រលានយន្តហោះរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន Union Development Group (UDG) ក្នុងខេត្ត កោះកុង។ (រូបថតវីអូអេ)

ក្រៅពីការធ្វើសម្បទានដីរាប់ម៉ឺនហិកតារ លក់រ៉ែនៅតំបន់ភ្នំ កាប់បំផ្លាញព្រៃឈើរាប់លានហិកតារ និងការកាត់ទឹកដីនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនតាមកិច្ចព្រមព្រៀងខុសច្បាប់ឲ្យបរទេសជិតខាងរាប់មិនអស់នោះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីក្នុងតំបន់អភិរក្ស ឧទ្យានជាតិ និងដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋនានា ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនបរទេសជាហូរហែដោយគ្មានតម្លាភាពថែមទៀត ដូចជា ការជួលដីឧទ្យានជាតិបុទុមសាគរក្នុងខេត្តកោះកុង ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនចិន Union Development Group (UDG) ក្នុងទំហំដី ៣ម៉ឺន ៦ពាន់ហិកតារ (៣៦០០០ហិកតារ) រយៈពេល ៩៩ឆ្នាំ និងការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន កាន់កាប់ព្រលានយន្តហោះថ្មីនៅខេត្តសៀមរាប រយៈពេល ៥៥ឆ្នាំជាថ្នូរនឹងការទទួលបាននូវការខ្ចីបំណុលពីរដ្ឋាភិបាលចិន ដោយគ្មានតម្លាភាពបន្តទៀត និងការទទួលបាននូវការជួយជ្រោមជ្រែងអំណាចលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ពីរដ្ឋាភិបាលចិន ទៅថ្ងៃមុខ ជាដើម។ នេះគេមិនទាន់គិតដល់រឿងបាត់ទឹកដីសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅប្រទេសយៀកណាមផង។

ចំណែកឯក្រុមអ្នកវិភាគដាក់ការសង្ស័យថា ការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរ ឱ្យទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី និងនៅឃុំពាក់ស្នែង ស្រុកអង្គរធំ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ ទំនងជាលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងក្នុងចេតនាបោសសម្អាតប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះជំនួសក្រុមហ៊ុនប៉ុណ្ណោះ។ បើដូច្នេះមែន គឺលោក ហ៊ុន សែន និងបក្ខពួកតែប៉ុណ្ណោះដែលបណ្តោយខ្លួនឲ្យចិន ប្រើដៃធ្វើបាបខ្មែរ។

ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ការធ្វើបែបនេះ គឺមានផលប្រយោជន៍ចំពោះក្រុមហ៊ុនទាំងនោះយ៉ាងខ្លាំង ដូចជា អាចបញ្ចៀសបាននូវការដោះស្រាយសំណងធ្ងន់ធ្ងររវាងក្រុមហ៊ុនឯកជននោះដោយផ្ទាល់ជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលបានរងនូវផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះផង ហើយក៏ដើម្បីបញ្ចៀសប្រតិកម្មតវ៉ាពីប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។

លើសពីនេះទៀត ក៏ជាវិធីសាស្ត្រអាចរក្សាការណ៍សម្ងាត់នូវគម្រោងជួលដីក្នុងតំបន់នេះបានជិតល្អថែមទៀត។ ការព្យាយាមបញ្ចៀសប្រតិកម្មពីពលរដ្ឋនោះ ពីព្រោះមានឧទាហរណ៍នៅប្រទេសភូមា និងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី រួចទៅហើយ ដែលពលរដ្ឋគេបានងើបតវ៉ាប្រឆាំងនឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ចិន ក្នុងតំបន់គេរស់នៅជាមួយនឹងធម្មជាតិ។

នៅថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើឋានៈនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រកាសថា ការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរ ឱ្យទៅរស់នៅតំបន់រុនតាឯក នេះ គឺដើម្បីកុំឱ្យប្រាសាទអង្គរត្រូវគេដកចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលការពារដោយអង្គការយូណេស្កូប៉ុណ្ណោះ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋមិនមានការតវ៉ានោះទេ ដោយផ្អែកថា នេះគឺជាចំណាត់ការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។

ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០២២ មក លោក ហ៊ុន សែន បានចាត់វិធានការជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរ ដោយការសម្របសម្រួលផ្តល់សំណងបន្តិចបន្តួច ដូចជា ការផ្តល់ដីថ្មីទំហំ ២០ម៉ែត្រគុណនឹង ៣០ម៉ែត្រ ឱ្យទៅប្រជាពលរដ្ឋដែលព្រមចាកចេញជាដើម ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការប្រើដំណោះស្រាយផ្តល់សំណងនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានគំរាមដែរថា បើពលរដ្ឋណាមិនទទួលយកការសម្របសម្រួលពីរដ្ឋាភិបាល លោកនឹងប្រើកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបណ្តេញពួកគេចេញពីលំនៅឋានដោយមិនផ្តល់សំណងអ្វីទាំងអស់។ ភាសាហ្នឹង ខ្មែរធ្លាប់ឮក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមក្រោយថ្ងៃជ័យជម្នះនៃពួកទ័ពព្រៃកុម្មុយនីស្ត។

ដោយសារតែចាញ់បញ្ឆោតនោះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនចង់ទៅរស់នៅទីតាំងថ្មី ក៏បានសម្រេចចិត្តចាកចេញទាំងបង្ខំ ទោះជាការផ្តល់សំណងនោះបានត្រឹមតែបន្តិចបន្តួច បើប្រៀបធៀបនឹងទ្រព្យសម្បត្តិដែលពួកគេត្រូវបាត់បង់នៅពេលចាកចេញនោះក៏ដោយ។

មុននឹងឈានដល់ការប្រើវិធានការបណ្តេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរជាផ្លូវការ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតំបន់នោះជាប្រចាំ ដូចជា ការចុះទៅរុះរើផ្ទះសម្បែង ផ្តួលរំលំផ្ទះដែលម្ចាស់មិននៅ ហាមឃាត់ការសាងសង់សំណង់ថ្មី និងវាយកម្ទេចរាល់សំណង់ថ្មីទាំងអស់ជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈដំណាំសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានដាំដុះនៅក្នុងទីតាំងដីរបស់ខ្លួន ក៏ត្រូវអាជ្ញាធរអប្សរាកាប់បំផ្លាញចោលដែរ រាល់ពេលដែលអាជ្ញាធរទាំងនោះចុះទៅម្តងៗ។

ជាក់ស្តែង ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភូមិព្រៃគុយ ឃុំអំពិល ស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាប ធ្លាប់បានត្អូញត្អែរប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា អាជ្ញាធរអប្សរាតែងតែចុះទៅរារាំងការសង់សំណង់ថ្មី និងការដាំដំណាំក្នុងដីរបស់ពួកគេជាប្រចាំ។ ពេលខ្លះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្លះដែលបានធ្វើការតវ៉ាចំពោះវិធានការរបស់អាជ្ញាធរអប្សរានេះ ក៏ត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ឃុំខ្លួនទៀតផង។

ប្រភពប្រជាពលរដ្ឋដដែល បញ្ជាក់ថា អំឡុងពេលដែរម្ចាស់ដីកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួន ស្រាប់តែដីរបស់ពួកគេត្រូវអាជ្ញាធរអប្សរាធ្វើរបងថ្មព័ទ្ធជុំវិញ ហើយដាក់ផ្លាកជួលទៅវិញ ហើយរហូតដល់ពេលនេះ ម្ចាស់ដីទាំងនោះកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួននៅឡើយ។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ជា សុផារ៉ា (រូបកណ្ដាល) ចុះពិនិត្យមន្ត្រីបច្ចេកទេសវាស់វែងកំណត់និយាមកាក្បាលដី និងអត្តសញ្ញាណអ្នកកាន់កាប់ដី និងសំណង់ខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ជា សុផារ៉ា បានព្រមានថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលសង់សំណង់ខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរក្នុងស្រុកទាំង ៥ ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ការពារ ដូចជា ក្រុងសៀមរាប ស្រុកប្រាសាទបាគង ស្រុកបន្ទាយស្រី ស្រុកអង្គរធំ និងស្រុកពួក ត្រូវតែប្រញាប់រុះរើសំណង់ដែលបានសាងសង់ដោយខ្លួនឯងជាបន្ទាន់ មុននឹងកម្លាំងអាជ្ញាធរចុះទៅរុះរើដោយផ្ទាល់។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យអង្គការយូណេស្កូ ធ្លាប់បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា អង្គការយូណេស្កូ និងគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក មិនពាក់ព័ន្ធនឹងកម្មវិធីផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរទេ ព្រោះថាខ្លួនមិនបានស្នើទៅអាជ្ញាធរប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យធ្វើការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះឡើយ។

កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការយូណេស្កូ បានស្នើក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលគ្រប់គ្រងលើអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ឲ្យផ្ដល់ព័ត៌មានលើបញ្ហាផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់អង្គរ មកឱ្យខ្លួនបន្ថែមទៀត ដើម្បីឱ្យពួកគេយកព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធទាំងនោះ ដូចជា សេចក្តីរាយការណ៍ពីរដ្ឋាភិបាល ជាដើម ផ្ដល់ជូនទៅកាន់គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកតំណាងឲ្យប្រទេសទាំង ២១ ពិនិត្យ និងវាយតម្លៃក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់ខ្លួនលើស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៅឧទ្យានអង្គរ នៅអំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣។

ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ក៏បានស្នើទៅគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ផងដែរ ដោយជំរុញឱ្យពិនិត្យ និងស្រាវជ្រាវករណីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានបណ្ដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញទាំងបង្ខំនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរនេះ ដែលធ្វើឡើងក្រោមលេសថា ដើម្បីអភិរក្សបន្ទាប់ពីអង្គការអន្តរជាតិមួយនេះបានបញ្ជូនលទ្ធផលស្រាវជ្រាវបឋមទៅអង្គការយូណេស្កូ (UNESCO) មុនសម័យប្រជុំនៅទីក្រុងរីយ៉ាដ ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ចាប់ពីថ្ងៃទី១០ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ។

លោក Monster Ferrer អនុប្រធានប្រចាំតំបន់នៃអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនចុះថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ថា យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍ដែលខ្លួនបានចងក្រង គឺបានរកឃើញថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងបន្តបណ្ដេញពលរដ្ឋចំនួន ១ម៉ឺនគ្រួសារដែលរស់នៅជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្ត ចេញទាំងបង្ខំ ក្រោមលេសថាដើម្បីអភិរក្ស។ ដូច្នេះ គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងនាមជាអ្នកអភិរក្ស មិនត្រូវព្រងើយកន្តើយចំពោះការបណ្តេញពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋានទាំងបង្ខំនៅតំបន់ជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តនេះទេ។

លោក Ferrer អះអាងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបានបង្ហាញ និងផ្តល់ភាពច្បាស់លាស់ថា អ្នកណាមានសិទ្ធិរស់នៅដោយស្របច្បាប់ឡើយ ដំណាលពេលដែលមានមនុស្សជាច្រើនត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចេញ ទោះបីជាគ្រួសាររបស់ពួកគេរស់នៅជុំវិញប្រាសាទអង្គរអស់ជាច្រើនជំនាន់មកហើយក្តី។

អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ក៏បានចងក្រងឯកសារអំពីស្ថានភាពក្រីក្ររបស់ពលរដ្ឋដែលទៅតាំងទីលំនៅថ្មីផងដែរ ដែលគេរកឃើញថា ពលរដ្ឋដែលទៅតាំងទីលំនៅថ្មីនោះ មិនមានលំនៅឋាន ឬបង្គន់អនាម័យនៅឡើយទេ ហើយពួកគេត្រូវសាងសង់ផ្ទះដោយផ្ទាល់ខ្លួនថែមទៀត។

យោងតាមច្បាប់អាជ្ញាធរអប្សរា បានចែងថា តំបន់ការពារដូចជាតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ឬតំបន់បុរាណៗនានា ត្រូវតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដែលត្រូវចាត់ទុកជាដីអប្សរា ហើយដីទាំងនេះត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យមានការទិញលក់ ឬសាងសង់សំណង់ថ្មីដាច់ខាត លើកលែងតែករណីចាំបាច់មួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។

ដីអប្សរាចែកចេញជា ៥តំបន់ ក្នុងនោះ តំបន់១ និងតំបន់២ គឺជាតំបន់ក្រហម ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យប៉ះពាល់ដាច់ខាត ហើយក្នុងតំបន់ទាំង ៥ នេះ មានឧទ្យានចំនួន៣ គឺឧទ្យានបន្ទាយស្រីទំហំ ២០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ឧទ្យានកណ្តាលទំហំ ៣៥១គីឡូម៉ែត្រក្រឡា និងឧទ្យានរលួស មានទំហំ ៣០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលគិតជាសរុប គឺមានទំហំ ៤០១គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលត្រូវបានកំណត់ជាទំហំដីនៃតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរក្នុងព្រះរាជក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៤ កន្លងទៅ។ តំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរនេះ បានគ្របដណ្ដប់លើស្រុក-ក្រុងចំនួន៥ ឃុំ-សង្កាត់ចំនួន២២ និងគ្របដណ្ដប់លើភូមិចំនួន ១១២ភូមិផងដែរ។

ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានជម្លៀសចេញពីតំបន់អង្គរ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះកាលពីពេលថ្មីៗនេះដោយត្អូញត្អែរថា ទីតាំងលំនៅឋានរបស់ពួកគាត់មិនធំ ហើយក៏មិនខ្ពស់ដូចសណ្ឋាគារសុខា ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរនោះទេ ចុះហេតុអ្វីបានជាអាជ្ញាធរឱ្យសណ្ឋាគារនេះសាងសង់ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំបាន ខណៈលំនៅឋានរបស់ពួកគាត់ត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរ និងរុះរើទៅកន្លែងផ្សេងទៅវិញ?

សណ្ឋាគារ សុខា ដែលមានកម្ពស់ ៣ជាន់ ក្នុងទំហំផ្ទៃដី ២៣ហិកតារ គឺបានជួលដីពីអាជ្ញាធរអប្សរាមានចម្ងាយមិនដល់ ១០គីឡូម៉ែត្រពីប្រាសាទអង្គរនោះទេ ត្រូវបានកសាងឡើងដោយឧកញ៉ា សុខ គង់ កាលពីដើមខែតុលា ឆ្នាំ២០១៧ ប៉ុន្តែផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ថិតនៅម្តុំសណ្ឋាគារនេះ និងមានចម្ងាយឆ្ងាយជាងសណ្ឋាគារនេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តេញចេញ និងបង្ខំឲ្យរុះរើទៅរស់នៅទីតាំងផ្សេង ក្រោមលេសថា ដើម្បីការពារតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។

ជុំវិញបញ្ហានេះ ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានបានបញ្ចេញសេចក្តីរាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់ខ្លួនកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺធ្វើឡើងក្នុងបំណងយកដីនៅតំបន់នេះ ទៅជួលឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនតែប៉ុណ្ណោះ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលក៏មិនបានសិក្សាស្រាវជ្រាវពីផលប៉ះពាល់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់នោះដែរ។ ជាងនេះទៀត រដ្ឋាភិបាលក៏មិនបានសិក្សាទៅលើការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ថាតើពួកគេយល់ព្រមចាកចេញ ឬក៏អត់នោះទេ គឺរដ្ឋាភិបាលសម្រេចជម្លៀសពួកគេចេញទាំងបង្ខំដោយខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ។

សេចក្តីរាយការណ៍នោះអះអាងថា គិតត្រឹមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ចំនួនប្រជាជនដែលត្រូវជម្លៀសចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរមានចំនួនប្រមាណជាង ២ម៉ឺនគ្រួសារ ហើយដោយទទួលបានសំណងបន្តិចបន្តួចតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវបានជម្លៀសចេញមិនបានដឹងពីគោលបំណងពិតប្រាកដរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ គ្រាន់តែដឹងតាមរយៈនៃការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន តែប៉ុណ្ណោះ ដែលថាដើម្បីកុំឱ្យគេដកប្រាសាទអង្គរវត្តចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក បើនៅតែបន្តឱ្យមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរនេះទៀត។

ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថាន លើកឡើងថា ពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរមានពីរប្រភេទ គឺពលរដ្ឋចាស់។ មានន័យថា ពលរដ្ឋដែលបានតាំងលំនៅឋានមុនអាជ្ញាធរអប្សរាត្រូវបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៩៥ ដែលគេចាត់ទុកថាជាពលរដ្ឋរស់នៅដោយស្របច្បាប់។ ចំណែកឯពលរដ្ឋថ្មី គឺជាពលរដ្ឋដែលមកតាំងទីលំនៅក្រោយអាជ្ញាធរអប្សរាបានបង្កើតឡើង ដែលពលរដ្ឋទាំងនេះត្រូវគេចាត់ទុកថាជាពលរដ្ឋរស់នៅដោយខុសច្បាប់។

ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ទោះជាពលរដ្ឋមករស់នៅថ្មីត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅដោយខុសច្បាប់ក៏ដោយ ក៏មិនត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅដោយបំពាននឹងច្បាប់ដែរ ត្បិតកន្លងមក ពួកគាត់មិនបានដឹងថាតំបន់អង្គរត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកំណត់ទៅជាតំបន់ការពារនោះទេ ខណៈអាជ្ញាធរតែងតែធ្វើប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិទទួលស្គាល់អចលនទ្រព្យរបស់ពួកគាត់រាល់ពេលទិញលក់ថែមទៀត។ ដូច្នេះ កំហុសទាំងនេះគឺជាកំហុសរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងជាកំហុសរបស់រដ្ឋាភិបាលតែប៉ុណ្ណោះ។

ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អាជ្ញាធរអប្សរាចាប់ផ្តើមប្រកាសទប់ស្កាត់ការទិញលក់ដីនៅក្នុងតំបន់នេះដែរ តែគ្មានប្រសិទ្ធភាពឡើយ ដោយសារតែអាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំនៅតែបន្តចេញប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិឱ្យពលរដ្ឋទិញលក់ទាំងនោះដដែល។

សេចក្តីរាយការណ៍ដដែលនោះរកឃើញថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានដឹងថា ដីក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ គឺមិនអាចទិញលក់បានទេ ប៉ុន្តែដោយសារតម្រូវការក្នុងការរស់នៅ និងមានការយល់ព្រមពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ស្របគ្នានឹងដីនៅតំបន់នោះមានតម្លៃថោកផង ពួកគេក៏នៅតែបន្តទិញដីនៅតំបន់នោះដដែល ដើម្បីសម្រួលដល់ការរស់នៅរបស់ពួកគាត់បន្តទៀត។

ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះត្អូញត្អែរថា ជារឿងអកុសលបំផុតនៅពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសជម្លៀសពលរដ្ឋទាំងនោះចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ រដ្ឋាភិបាលមិនបានបែងចែកពលរដ្ឋចាស់ ឬពលរដ្ឋថ្មីនោះទេ គឺលោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកពលរដ្ឋទាំងចាស់ទាំងថ្មីថាជាពលរដ្ឋរស់នៅដោយខុសច្បាប់ទាំងអស់។

សកម្មភាពអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាចុះរុះរើសំណង់ខុសច្បាប់ក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរនាពេលកន្លងទៅ។

ចំណែកឯពលរដ្ឋថ្មីដែលមានជីវភាពក្រីក្រគ្មានមុខរបរពិតប្រាកដ ដោយសារតែពួកគេទើបនឹងផ្លាស់ទីមករស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានយល់ព្រមចាកចេញដោយគ្មានប្រកែកឡើយនោះ គឺព្រោះតែសំណងដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ឱ្យ ដូចជា ដីទំហំ ២០ម៉ែត្រគុណនឹង ៣០ម៉ែត្រ ថវិកាជាង ១លាន ៤សែនរៀល ប័ណ្ណក្រីក្រ និងស័ង្កសីសម្រាប់ប្រក់ធ្វើដំបូលផ្ទះ ជាដើម មានចំនួនប្រហាក់ប្រហែលនឹងទ្រព្យសម្បត្តិដែលពួកគេមាន ដូច្នេះពួកគេក៏សុខចិត្តចាកចេញពីលំនៅឋានចាស់ទៅរស់នៅទីតាំងថ្មីដែលរៀបចំដោយរដ្ឋាភិបាលតែម្តងទៅ។

ដោយឡែកក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍មើលឃើញថា ការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ឱ្យទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី និងឃុំពាក់ស្នែង ស្រុកអង្គរធំ ក្រោមវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន មិនត្រឹមតែមិនបានផ្តល់សំណងសមស្របដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវបានជម្លៀសចេញទេ ថែមទាំងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅស្រាប់ក្នុងឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង ថែមទៀត។

ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅស្រាប់ក្នុងឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង ត្រូវបានអាជ្ញាធរដកហូតដីដែលពួកគាត់បានកាន់កាប់អាស្រ័យផលរាប់សិបឆ្នាំកន្លងមក ទុកជាដីសម្រាប់សម្របសម្រួលដោះដូរឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលជម្លៀសចេញពីតំបន់អង្គរ ខណៈម្ចាស់ដីដែលត្រូវអាជ្ញាធរដកហូតក្នុងឃុំទាំងពីរនេះ ក៏នឹងទទួលសំណងត្រឡប់វិញដែរ ប៉ុន្តែការផ្តល់សំណងនោះបានបន្តិចបន្តួចតែប៉ុណ្ណោះ។

អ្នកភូមិសម្អាតសម្លៀកបំពាក់នៅតំបន់រុនតាឯក ខេត្តសៀមរាប កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។ (Amnesty International)

ក្នុងសេចក្តីរាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតពីសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានខ្មែរ ខេមបូចា គេបានរកឃើញថា គ្រួសារដែលរងផលប៉ះពាល់មួយក្នុងចំណោមគ្រួសាររងផលប៉ះពាល់ជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលរស់នៅក្នុងឃុំពាក់ស្នែង អះអាងថា រូបគេបានបាត់បង់ដីទំហំ ១ហិកតារកន្លះ (១៥០០០ម៉ែត្រក្រឡា) ដោយសារតែអាជ្ញាធរបានដកហូត ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរបានសម្របសម្រួលផ្តល់សំណងឱ្យគ្រួសាររបស់គេវិញត្រឹមតែ ៣អា ដែលស្មើនឹង ៣០០០ម៉ែត្រក្រឡាប៉ុណ្ណោះ ខណៈដីដែលផ្តល់ជាសំណងនោះ រូបគេក៏មិនដឹងថាស្ថិតនៅទីតាំងណាដែរ។ បន្ថែមលើនេះទៀត ឯកសារកាន់កាប់ដីដែលអាជ្ញាធរផ្តល់ជាសំណងទាំងនោះ ក៏មិនទាន់បានចុះកាលបរិច្ឆេទបញ្ជាក់នៅឡើយ។

ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ សេចក្តីរាយការណ៍ពីសាលាឃុំរុនតាឯក បានបង្ហាញកាលពីពេលកន្លងទៅថា ឃុំនេះមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅទីនោះស្រាប់ចំនួនជាង ២៥០០គ្រួសារ (២៥៣០គ្រួសារ) និងអ្នកចំណូលថ្មីដែលបានជម្លៀសពីតំបន់អង្គរមានចំនួនជិត ៤៧០០គ្រួសារ (៤៦៧៨គ្រួសារ) ខណៈគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាល នឹងជម្លៀសពលរដ្ឋពីតំបន់អង្គរទៅរស់នៅឃុំនេះមានចំនួន ២ពាន់គ្រួសារបន្ថែមទៀត ឱ្យគ្រប់ចំនួនអ្នកចំណូលថ្មីដែលគ្រោងទុកជាង ៦ពាន់គ្រួសារនោះ។

ដោយឡែកសេចក្តីរាយការណ៍ពីឃុំពាក់ស្នែង មិនទាន់មានការផ្សព្វផ្សាយពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋដែលបានជម្លៀសពីតំបន់អង្គរ ឱ្យទៅរស់នៅទីនោះថាមានចំនួនប៉ុន្មាននៅឡើយទេរហូតដល់ពេលនេះ។

ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានផ្លាស់ទីលំនៅពីតំបន់អង្គរ ទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ចាប់តាំងពីពួកគាត់មករស់នៅទីនេះ គឺមានការលំបាកគ្រប់បែបយ៉ាង ព្រោះថាទីនេះគឺឃ្លាតឆ្ងាយពីទីប្រជុំជន មុខរបរចាស់ក៏បាត់បង់ មុខរបរថ្មីក៏បើកមិនចេញ ខណៈគ្រួសារខ្លះបានយកប័ណ្ណក្រីក្រទៅបញ្ចាំយកប្រាក់ដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព ស្របពេលដែលបំណុលធនាគារក៏កាន់តែកើនឡើង ក្នុងនោះ ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានចាក់សោទ្វារទុកចោល ដោយម្ចាស់ផ្ទះធ្វើចំណាកស្រុកទៅប្រទេសជិតខាង ជាដើម។

ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះត្អូញត្អែរថា ពួកគេមិនសង្ឃឹមថាលោក ហ៊ុន សែន នឹងបន្តអភិវឌ្ឍទីតាំងថ្មីនេះដូចការអះអាងរបស់គាត់អំឡុងពេលជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋនោះឡើយ ដូច្នេះដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព ពួកគាត់គ្មានជម្រើសផ្សេងក្រៅពីទៅធ្វើការនៅប្រទេសជិតខាងនោះទេ ព្រោះថាបើគាត់មិនធ្វើដូច្នេះទេ ពួកគាត់នឹងគ្មានលុយសម្រាប់ដោះបំណុលធនាគារឡើយ ខណៈធនាគារក៏មិនបានបន្ធូរបន្ថយ ឬពន្យារពេលឱ្យពួកគាត់សងប្រាក់បំណុលត្រឡប់ទៅវិញដែរ។

ពលរដ្ឋស្ម័គ្រចិត្តរើសំណង់ចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរជាង ២ពាន់គ្រួសារជួបសំណេះសំណាលជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។

ចាប់តាំងពីរដ្ឋាភិបាលថ្មីបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តត្រកូលរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅមិនទាន់បានលើកឡើងពីដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ណាមួយនៅឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង តាមការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាឪពុកម្តងណាឡើយ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋដែលបានជម្លៀសចេញពីតំបន់អង្គរទាំងនោះ ក៏មិនសង្ឃឹមថារដ្ឋាភិបាលតត្រកូលថ្មីនេះនឹងដាក់ផែនការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់នេះដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេដឹងច្បាស់នោះ គឺទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ ដូចជា តំបន់ការពារ និងរមណីយដ្ឋាននានា នឹងត្រូវដាក់លក់ និងជួលឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនបរទេសរាប់សិបឆ្នាំទៅថ្ងៃមុខបន្តទៀត ក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ មិនខុសពីលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ធ្វើកន្លងមកជាក់ជាមិនខាននោះទេ។

តើសាជីវកម្ម Naga Corp. ដែលគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន Naga World គ្រប់គ្រងចាត់ចែងដោយនរណាខ្លះ?

តាមឯកសារផ្សាយជាសាធារណៈ តទៅនេះជាសមាសភាពដឹកនាំក្រុមហ៊ុន៖

សមាសភាពអ្នកចាត់ចែងកិច្ចការ

ឆេន លិប គឹង ជាស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុន បង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៩៤;
គិង ម៉ានឈឹង នាយកហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រធានអគ្គនាយកហិរញ្ញវត្ថុ;
ជេសឹន អ៊យ នាយកគ្រប់គ្រងវិន័យ;
ឆេន យីហ្វុន នាយកគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការ;
វ៉ៃ តឹកលី នាយក និងជាសមាជិកក្រុមអភិបាល;
យី លិនឡាំ លេខាធិការសាជីវកម្ម;
ជេរ៉ដ ឆៃ អ្នកទាក់ទងវិនិយោគិន;
ឆេន ឈើឈី ហេរញ្ញិក;
អេរិក ឆាន់ អ្នកទាក់ទងលក់ដូរ និងផ្សព្វផ្សាយរកទីផ្សារ;
មហិន្ទ្រាន់ ស៊ូប្រាម៉ានីញ៉ាំ អ្នកត្រួតពិនិត្យចំណូល/ចំណាយ។

សមាសភាពក្រុមអភិបាល ឬគណៈកម្មាធិការនាយក

ឆេន លិប គឹង ស្ថាបនិក;
មុន គីលិម សមាជិកគណៈកម្មាធិការនាយក;
ឆេន យីហ្វុន នាយកគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការ;
កៃ ជិនឡាយ សមាជិកនាយកក្រុមអភិបាល;
ឈុង វ៉ាឡឹង នាយកក្រុមអភិបាល;
ធិម៉ូធី ម៉ាកណាលី ប្រធាន;
លី វ៉ៃតឹក ពុំមានបញ្ជាក់មុខងារ។

នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ ស្ថាបនិក ឆេន លិប គឹង បានតែងតាំងកូនប្រុស ៣នាក់ឲ្យបន្តមុខរបរតត្រកូល គឺ៖

ឆេន យីហ្វុន ជានាយកគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការ;
ឆេន ឈើឈី ជានាយកគ្រប់គ្រងចាត់ចែងការងារហិរញ្ញវត្ថុ;
ឆេន យីហួន នាយកគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការផ្នែកសណ្ឋាគារ;
ហើយកូនប្រុសទី៤ ឆេន យីប៉ើន អ្នកមើលការខុសត្រូវខាងផ្នែកបរិស្ថាន សង្គម និងរបៀបដឹកនាំក្នុងក្រុមហ៊ុនទាំងមូល៕

បទវិភាគ

បទវិភាគ៖ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងអូសអ៊ីស្រាអែលឡើង ICC តែផ្ដល់ឱកាសឱ្យរុស្ស៊ីបន្តវិនាសកម្មនៅអ៊ុយក្រែន

បទវិភាគ៖ បក្សប្រឆាំងនៅថៃឡើងកាន់អំណាច បានទាញឱ្យមានការផ្សះផ្សាជាតិទូលំទូលាយ

បទវិភាគ៖ ហ្វីលីពីនលេងហ្គេមជាមួយចិនដើម្បីអូសចិនទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិសាជាថ្មីទៀតករណីជម្លោះដែនសមុទ្រ

បទវិភាគ៖ ពិភពលោកទំនងមិនអាចជួយបញ្ចប់ភ្លើងកំហឹងរបស់អ៊ីស្រាអែលបានទេ

អត្ថបទវិភាគ៖ ដំណោះស្រាយនយោបាយតឹងតែង

បទវិភាគ៖ បក្សកាន់អំណាចបង្កើតបន្ទប់ឃ្លាំមើលអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត១០ឆ្នាំមកហើយ

បទវិភាគ៖ បើបក្សប្រឆាំងនៅថៃឈ្នះឆ្នោត តើពលរដ្ឋកម្ពុជាគួរបង្ហាញឆន្ទៈបោះឆ្នោតដូចម្តេចនៅខែកក្កដា?

បទវិភាគ៖ អ្វីនៅពីក្រោយមេដឹកនាំចិនសម្រេចលើកទូរសព្ទនិយាយទៅរកលោក ហ្សេឡេនស្គី?

អត្ថបទទាក់ទង

កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ទទួលបានពានរង្វាន់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពីស៊ុយអែត

តំណាងពលរដ្ឋរងគ្រោះរឿងដីធ្លីរាប់សិបនាក់ជាមួយពួកឧកញ៉ា តវ៉ាដល់មុខសាលារាជធានីភ្នំពេញ

អត្ថបទអានច្រើន

និស្សិតភូមា យករូបមេដឹកនាំកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន ទៅជាន់ឈ្លីនិងដុតចោលតាមទីសាធារណៈ

លោក ហ៊ុន សែន គំរាមមិនឱ្យលោក ស ខេង ឈរជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់ពីលោកជាដាច់ខាត

អតិថិជនទិញអចលនទ្រព្យពីអ្នកឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រា ទាមទារផ្ទះតាមកិច្ចសន្យា

អតិថិជនទិញផ្ទះល្វែងពីបុរីពិភពថ្មីកំបូលខកចិត្តនឹងគុណភាពសំណង់ផ្ទះល្វែង និងសេវាមួយចំនួនរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ

លោក ជា សុផារ៉ា រងការចោទប្រកាន់ថាប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយក្នុងជួរបក្សកាន់អំណាចរបស់ខ្លួន

លោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសរកការរួបរួមជាមួយបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីជាតិខ្មែររុងរឿង

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស

ថ្ងៃទី១៧មេសាឆ្នាំនេះ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវគេចាត់ទុកថាកំពុងបើកសករាជជ្រែករាជ្យដូចសេ្តចកន

ភាគ២៖ ម្ចាស់ភាគហ៊ុនរងគ្រោះក្នុងក្រុមហ៊ុន CIC Partner ទាមទារស៊ើបអង្កេតករណីបាត់លុយរាប់សិបលានដុល្លារ

ក្រុមហ៊ុន CIC Partner បាត់លុយ តើបាត់ទៅឯណា អ្នកណាទទួលខុសត្រូវ?

អ៊ុយក្រែន និង ICC សហការប្រមូលភស្តុតាងនាំខ្លួនលោក ពូទីន និងបក្ខពួកយកទៅកាត់ទោសករណីសម្លាប់រង្គាលនៅអ៊ុយក្រែន

រដ្ឋមន្ត្រីជំនិតលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្កើតបណ្ដាញក្រុមហ៊ុននាំពលកររកចំណូលផ្គត់ផ្គង់បក្សកាន់អំណាច

សូមមេត្តាជួយគាំទ្រសារព័ត៌មានឯករាជ្យនៅកម្ពុជា។