ស្រុកវើនសៃ, ខេត្តរតនគិរី- ស្ថិតនៅក្នុងម្លៀកបំពាក់ទាហានប៉ារ៉ា មានពាក់ស្បែកជើងកវែងរបស់ទាហាន និងខ្សែក្រវាត់ ព្រមទាំងពាក់មួក ដែលមានស្លាកសញ្ញាក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ និស្សិតស្ម័គ្រចិត្តជាច្រើន មើលទៅហាក់ដូចជាក្រុមមួយមានវិន័យដ៏តឹងរុឹងអ៊ីចឹង។
គ្មានស្នាមញញឹមនោះទេ នៅពេលពួកគេអង្គុយនៅលើគ្រែឈើ នៅក្នុងទីធ្លាវត្តអារាមមួយ ទម្រង់បែបបទ និងក្រដាសជាបាច់ៗ ត្រូវបានរៀបចំយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ដើម្បីទុកសម្រាប់កត់ត្រាសេចក្ដីលម្អិតរបស់កសិករ ដែលសង្ឃឹមថា និស្សិតស្ម័គ្រចិត្តក្មេងៗទាំងនេះនឹងជួយដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លី និងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់នៅថ្ងៃណាមួយ។
ស្ត្រីជាច្រើន ព្រមទាំងមានកូនតូចៗនៅលើភ្លៅបានមកដល់ទីនេះ ដោយជិះម៉ូតូដែលប្រឡាក់សុទ្ធតែភក់ដីក្រហម ប្ដីប្រពន្ធពីរនាក់ ដែលមានវ័យប្រហែល៣០ឆ្នាំ បានធ្វើដំណើរតាមរថយន្ត ហើយឯកសាររបស់ពួកគាត់ដាក់ចូលទៅក្នុងថង់ប្លាស្ទិកពណ៌លឿង ដើម្បីកុំឲ្យទទឹក។
ពួកគាត់ទាំងអស់មានគ្នាចំនួន១៤០នាក់មកពីឃុំប៉ុង បានមកទីនេះកាលពីបីថ្ងៃមុន ដើម្បីចូលរួមក្នុងកម្មវិធីរកដំណោះស្រាយ ចំពោះបញ្ហាដីធ្លីរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលបានក្លាយទៅជាបញ្ហាសង្គមដ៏មានជម្លោះបំផុតនាពេលសព្វថ្ងៃ ដូចជាការបាត់បង់ដីធ្លី និងការបណ្ដេញចេញ។
ដោយមានការចុះបញ្ជីដីធ្លីរបស់ពួកគាត់តាមរយៈនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តក្មេងៗទាំងនេះ កសិករ ដែលពោរពេញទៅដោយក្ដីសង្ឃឹម ឮគេសន្យាថា នឹងផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជាបណ្ដោះអាសន្ន ដែលអាចជួយការពារដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ ក្នុងតំបន់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងស្រុកវើនសៃ ដែលត្រូវបានផ្ដល់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូ អេសខេ គ្រុប(SK Group) ដែលជាក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយមកពីប្រទេសឥណ្ឌា ដោយចាប់ដៃគូជាមួយក្រុមហ៊ុនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ហេតុអ្វីបានជាក្រុមហ៊ុនបរទេសត្រូវបានផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យកាន់កាប់ដីធ្លី ដែលអ្នកភូមិធ្លាប់បានកាន់កាប់ និងធ្វើចម្ការរួចមកហើយនោះ និស្សិតស្ម័គ្រចិត្តទាំងនេះ មិនអាចឆ្លើយនឹងសំណួរបានទេ។ ហើយហេតុអ្វីបានជានិស្សិត ដែលមានបំណងល្អ ត្រូវតម្រូវឲ្យទៅចុះបញ្ជីដីធ្លីដែលមន្ត្រីរាជការមួយចំនួនតូចនៅថ្នាក់ឃុំ ស្រុកនិងខេត្ត ព្រមទាំងថ្នាក់ជាតិបានទទួលខុសត្រូវរួចទៅហើយនោះ គឺជាសំណួរមួយផ្សេងទៀត ដែលមិនទាន់បានសួរពួកគេ។
នៅពេលដែលការផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី នៅមិនទាន់បានដោះស្រាយឲ្យជ្រះសឡះការជំរុញលើកទឹកចិត្តឲ្យចូលរួមពីសំណាក់និស្សិតស្ម័គ្រចិត្ត នៅក្នុងគម្រោងផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនេះ គឺជារឿងមួយផ្សេងប៉ុន្ដែមិនច្បាស់លាស់។ និស្សិតនុតច័ន្ទម៉ូលីវណ្ណអាយុ២៥ឆ្នាំ ជានិស្សិតដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឯសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម និងជាប្រធាន
ក្រុមនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តចំនួន១៥នាក់ ដែលកំពុងតែវាស់វែងដីធ្លី ក្នុងស្រុកវើនសៃបានលើកឡើងថា“យើងបានតាំងចិត្តច្បាស់ណាស់ដើម្បីធ្វើការងារនេះ។យើងធ្វើការដោយស្មោះត្រង់ និងមិនពន្យារពេលក្នុងការវាស់វែងដីណាមួយឡើយ។ពួកយើងជាកម្លាំងដែលមកជួយសង្គម… ពួកយើងប្ដេជ្ញាសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួនឲ្យបាន”។
និស្សិត ច័ន្ទម៉ូលីវណ្ណបានបន្ដថា“យើងជានិស្សិតស្ម័គ្រចិត្ត ព្រោះយើងមើលឃើញថាអ្នកភូមិបានជួបនូវបញ្ហាជាច្រើននៅក្នុងការប្រើប្រាស់ដីធ្លីរបស់ខ្លួន។យើងជួយពួកគាត់ ដើម្បីផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីទៅឲ្យពួកគាត់ធ្វើដូច្នេះពួកគាត់អាចប្រើប្រាស់ដីរបស់ខ្លួនបានហើយពួកគាត់អាចទុកដីធ្លីរបស់ខ្លួនឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគាត់ផងដែរ”។
ដោយអង្គុយជាមួយនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តមួយក្រុម បន្ទាប់ពីធ្វើការចុះទិន្នន័យរយៈពេលមួយព្រឹក នៅក្បែរដីធ្លីទាំងនេះ និស្សិត ច័ន្ទម៉ូលីវណ្ណបាននិយាយដូចជាអ្នកនយោបាយអ៊ីចឹងអំពីគម្រោងនេះហើយស្មារតីនៃនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តក្មេងៗទាំងនេះមើលទៅស្ទើរតែដូចជាអ្នកដែលមកពីរាជធានីភ្នំពេញអ៊ីចឹង។
មានតែនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តម្នាក់ ក្នុងចំណោមនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តមួយក្រុមនេះ បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ខេត្តរតនគិរី មុនពេលពួកគេទាំងអស់បានទៅដល់ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនាបន្ទាប់ពីការធ្វើដំណើររយៈពេលមួយថ្ងៃពីរាជធានីភ្នំពេញដោយអង្គុយនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃរថយន្ដទាហាន ដែលមានដំបូលគ្របពីលើ។
នៅពេលនិស្សិត ច័ន្ទម៉ូលីវណ្ណរៀបរាប់អំពីគម្រោងផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ការងាររបស់ពួកគេ គឺត្រូវដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លី រវាងក្រុមហ៊ុន ដែលទទួលបានសិទ្ធិកាន់កាប់ដីសម្បទាន នៅក្នុងស្រុកវើនសៃនិងអ្នកភូមិនៅក្នុងតំបន់នោះ។ និស្សិត ច័ន្ទម៉ូលីវណ្ណបានលើកឡើងនៅពេលនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តមួយចំនួន នៅក្នុងក្រុមរបស់ខ្លួន បានស្ដាប់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ថា “ឥឡូវនេះវាគឺជាបញ្ហាកំណត់ព្រំប្រទល់មួយ ដែលមិនច្បាស់លាស់រវាងដីធ្លីរបស់អ្នកភូមិ និងដីសម្បទានរបស់ក្រុមហ៊ុន។វាលំបាកណាស់ក្នុងការកំណត់ថាដីណាត្រូវតែបានផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិនោះ”។
ក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបានដីសម្បទាន ក៏ពេញចិត្តនឹងចូលរួមដែរ “ពួកគេបានសហការជាមួយយើង ហេតុដូច្នេះហើយវាផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ពួកគេ ដើម្បីផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីទៅឲ្យពួកគេនោះ”។ តើជម្លោះដីធ្លីបែបនេះ នឹងត្រូវដោះស្រាយដូចម្ដេច នៅជំហានដំបូង ហើយហេតុ
អ្វីបានជាក្រុមនិស្សិតនិងក្រុមការងាររបស់ ខ្លួនត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដែលក្រសួងមួយចំនួនហាក់បីដូចជាមិនអាចដោះស្រាយបាននោះ វាជាបញ្ហា ដែលនិស្សិត ច័ន្ទម៉ូលីវណ្ណមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនមិនមានសិទ្ធិនិយាយវែកញែកអំពីជម្លោះដីធ្លីទេ។