សំឡេងរុឺងៗមួយបានឮ ចេញពីក្នុងបន្ទប់អគ្គលេខាធិការដ្ឋានកសិកម្ម ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ នេះគឺជាសំឡេងរបស់សត្វដង្កូវនាងពណ៌ត្នោត ដែលទទះស្លាបរបស់វាមួយប្រាវយ៉ាងលឿន ដូចសព្វដងគឺនៅពេលពួកវាជួបសត្វដង្កូវនាងឈ្មោល។
ដោយត្រូវបានអង្កេតមើល និងដាក់ឲ្យមានគូ ដង្កូវនាងមួយគូៗ ដែលអាចក្លាយជាគូគាប់នឹងគ្នា និងបានបន្លឺសំឡេងបន្តគ្នា ត្រូវបានដាក់លើក្រដាសកាសែតប៉ុន្មានសន្លឹក ដើម្បីជាកិច្ចចាប់ផ្តើមដំណើរការបង្កាត់ពូជសត្វដង្កូវនាងសម្រាប់តំណាក់កាលបន្ទាប់។
ក្នុងរយៈពេលបួនទៅដប់ថ្ងៃ ដង្កូវនាងញីនឹងត្រូវបានដាក់នៅលើបន្ទះស៊ុតមិនជ្រាបទឹក និងនៅឆ្ងាយដាច់ពីគេ ដើម្បីដាក់ត្រៀមសម្លាប់មេរោគ និងភ្ញាស់។ មជ្ឈមណ្ឌលភ្ញាស់ស៊ុតដង្កូវនាង (Silkworm Egg Production) នៅកម្ពុជា សូមបង្ហាញបច្ចេកទេសផ្សេងៗ ដែលកំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងបង្ការ និងត្រួតពិនិត្យជំងឺដែលបច្ចុប្បន្ន បានបំផ្លាញដំណើរការចញ្ចឹមស ត្វដង្កូវនាងជាង៥០ភាគរយ នៅតាមតំបន់ជនបទនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
បង្កើតឡើងដោយ អង្គការស្បៀងអាហារនិងកសិកម្ម (FAO) ដែលជាទីភ្នាក់ងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) មជ្ឈមណ្ឌលផលិតកម្មនេះ ជាផ្នែកមួយក្នុង គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យផលិតកម្មសូត្រ ដែលត្រូវចំណាយថវិកា៤៧៥,០០០ដុល្លារ និងដាក់ឲ្យដំណើរការ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៩ ហើយមានកសិដ្ឋានផលិតកម្មសូត្រចំនួនប្រាំពីរនៅទូទាំងប្រទេស ហើយគម្រោងនេះឧបត្ថម្ភក្នុងកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលអំពីផលិតកម្មសូត្រ សម្រាប់អ្នកដែលចាប់អារម្មណ៍វិស័យនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែ រយៈពេលបីឆ្នាំក្រោយមក លោក មុី កល្យាណ នាយកកម្មវិធីរបស់អង្គការ FAO គឺជាមនុស្សទុទិដ្ឋិនិយមខ្លាំងមួយរូប។ មូលនិធិទទួលបានពីអង្គការ FAO សម្រាប់ដំណើរការមជ្ឈមណ្ឌលភ្ញាស់ស៊ុតដង្កូវនាង នឹងអស់នៅដំណាច់ឆ្នាំនេះហើយ ហើយគ្មាននរណាម្នាក់ផ្សេងចាប់អារម្មណ៍វិនិយោគនៅក្នុងគម្រោងនេះទេ។ លោក កល្យាណ មានប្រសាសន៍ថា
ប្រជាជនត្បាញសូត្រ ក៏ដូចជាផលិតករសូត្រ នៅតាមមូលដ្ឋាន ដែលបានឈប់ប្រកបមុខរបរលក់សូត្រកម្ពុជា ដែលបានដំណើរការអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនោះ ដោយសារតែថ្លៃដើមផលិតកម្មខ្ពស់ និងមិន
មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងដំណើរការជួញដូរ ឱកាសនៃការអភិវឌ្ឍវិស័យផលិតសូត្រដែលមានអាយុជាច្រើនឆ្នាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យងើបឡើង មានកាន់តែតិចទៅៗ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “នៅក្នុងផ្នែកសម្បកឈើ កសិករបានឈប់ធ្វើកិច្ចការនេះហើយ។ អ្នកត្បាញបានឈប់ត្បាញហើយ ហើយចម្ការនានាក៏លែងមានសកម្មភាពដាំដើមមនដែលចាំបាច់សម្រាប់ធ្វើជាចំណីរបស់សត្វដង្កូវនាងហើយដែរ”។ លោកបានពិនិត្យមើលចម្ការមនដែលមានទំហំបីហិកតា នៅក្នុងដីកសិដ្ឋានផលិតសូត្រដ៏សំខាន់របស់រដ្ឋាភិបាល នៅស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល។ លោក កល្យាណ មានប្រសាសន៍ថា “ជំងឺកំពុងតែបំផ្លាញសត្វដង្កូវនាងជាង៥០ភាគរយ ខណៈដង្កូវនាងដែលនៅរស់ មានមួយភាគបីនៃអត្រានេះ បើធៀបនឹងអត្រានៅប្រទេស ផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងតំបន់…”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ នៅទីបញ្ចប់ ស្ថានភាពទាំងនេះលែងទទួលយកបានទៀតហើយចំពោះកសិករ ដោយសារតែថ្លៃដើមពលកម្មខ្ពស់ ហើយបញ្ហាដីដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ដើមមន”។ លោកបានថ្លែងបន្តថា បរិមាណផលិតកម្មសរសៃសូត្រ នៅប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះយឺតៗ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយនេះ ពោលគឺធ្លាក់ពីប្រាំតោនក្នុងឆ្នាំ២០០៩ មកប្រហែលជាបួនតោនក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នហើយថា ប្រទេសកម្ពុជានាំចូលចំណែកដែលខ្វះខាត ក្នុងបរិមាណ៤០០តោន ដែលជាតម្រូវការ ក្នុងតម្លៃប្រហែល២៥.០០០ដុល្លារក្នុងមួយតោន ឬជិត១០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ត្រូវបានចំណាយទៅលើសូត្រដែលនាំចូលពីបរទេស។
ប្រពៃណីផលិតសូត្រនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រពៃណីមួយ ដែលមានតាំងពីសតវត្សរ៍ទី១៣មកម្លេ៉ះ។ រហូតមកដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៤០ មានដីប្រហែល៦.០០០ហិកតា សម្រាប់ដាំដើមមន ទូទាំងប្រទេស ដែលផលិតសរសៃសូត្របានប្រហែល២០តោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងឆ្នាំដែលមានបញ្ហា ដូចជា ចលាចលនៅទូទាំងប្រទេស សង្គ្រាមស៊ីវិល និងរបបខ្មែរក្រហមអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ គេឃើញថា វិស័យរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមួយនេះបានបាត់បង់ជំហរខ្លាំងតែម្តង។
លោក កល្យាណ បានមានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជាមានចម្ការដើមមនតែ៤០ហិកតាប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រសិនបើតម្រូវការផលិតផលសូត្រក្នុងស្រុក ត្រូវបានផ្គត់ផ្គង់ដោយផលិតកម្មក្នុងស្រុក នោះទំហំដីដែលត្រូវការសម្រាប់ដាំដើមមន មានប្រហែល៤.០០០ហិកតា។ ស្របពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់នៅទីផ្សារកម្ពុជា កាន់តែច្រើនឡើងៗ
ត្រូវការសូត្រ ដែលត្រូវបាននាំចូលពីបរទេសនិងលក់ក្នុងតម្លៃថោកជាង ថ្លៃដើមផលិតកម្មក៏កើនឡើងកាន់តែខ្ពស់ សម្រាប់ផលិតផលសូត្រកម្ពុជាសុទ្ធ ដែលមានតម្លៃប្រហែល៧០ដុល្លារសម្រាប់សរសៃសូត្រមួយគីឡូក្រាមបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១០ ដែលតម្លៃនេះមានតែ៣០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ នៅពេលតម្រូវការសូត្រក្នុងស្រុកកើនឡើងលឿនជាងផ្នែកផ្គត់ផ្គង់ តម្លៃក៏កើនឡើងតាមនេះដែរ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា វិស័យផលិតកម្មសូត្រក្នុងស្រុក មានសន្ទុះជាវិជ្ជមាន។
អ្នកស្រី វែន អុន អាយុ៦០ឆ្នាំ ជាប្រជាជនត្បាញសូត្រនៅស្រុក ព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវបានថ្លែងឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នអ្នកស្រីត្បាញនិងអាចរកប្រាក់បានតែ៥០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយខែ ពីមុខរបរលក់ក្រមា និងសារុងសូត្រ
របស់អ្នកស្រី ដោយសារតែអតិថិជនភាគច្រើនមិនមានលទ្ធភាពទិញផលិតផលទាំងនេះ។ អ្នកស្រីបានថ្លែងដូច្នេះថា “ ខ្ញុំរកប្រាក់បានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ហើយខ្ញុំមិនអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសាររបស់ខ្ញុំបានទេ”។