អាជីវកម្មកំពុងមានការរីកចម្រើននៅ លើកោះពេជ្រ។ចាប់តាំងពីការអភិវឌ្ឍបានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ២០០៦ និងដែលប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៣០០គ្រួសារត្រូវបានបណ្តេញចេញពីកោះពេជ្រ ដែលជាកោះចម្ការនាពេលនោះមក បានប្រែក្លាយបន្តិចម្តងៗជានិមិត្តសញ្ញានៃពាណិជ្ជកម្មទំនើបនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
បច្ចុប្បន្ន កោះពេជ្រ មានបុរីវីរជន និងទី លានវាយកូនហ្គុលហ្វ៍ Elite Gold Club និងស្ថានីយពន្លត់អគ្គិភ័យមួយគួរជាទីមោទន ហើយមិនយូរប៉ុន្មាននឹងធ្វើឲ្យរមណីយដ្ឋានមាត់ទឹកបែបអឺរ៉ុប ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនេះពេញទៅដោយកន្លែងទទួលទានអាហារ ប្រណីតៗ អគារលំនៅដ្ឋានរួម (ខុនដូ) នាមាត់ទន្លេ និងសួនកម្សាន្ត។
ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍកោះពេជ្រ ដែលមានឈ្មោះថា Overseas Cambodia Investment Corp. ក៏កំពុងពង្រីកទំហំកោះនេះ៥០០ម៉ែត្រចូលទៅក្នុងចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេមេគង្គ និងទន្លេបាសាក់ផងដែរ ដើម្បីបង្កើតទីធ្លាសម្រាប់សង់អគារខ្ពស់កប់ពពកមួយកម្ពស់៥៥៥ម៉ែត្រ ដែលនឹងក្លាយជាអគារខ្ពស់បំផុតទី២ក្នុងពិភពលោក បន្ទាប់ពីអគារ បឺច ខាលីហ្វា (Burj Khalifa) ក្នុងក្រុងឌូបៃ ប្រទេសអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ប្រសិនបើត្រូវសាងសង់មែននោះ។
ប៉ុន្តែព័ត៌មានលម្អិតស្តីពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះត្រូវបានលាក់បាំងជិត។ កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ បុគ្គលិកផ្នែកសាងសង់ទទួលបន្ទុកពង្រីកទំហំកោះនេះមានឆន្ទៈខ្ពស់ចង់និយាយអំពីការអភិវឌ្ឍនេះ ដោយលើកឡើងថា ការលុបទន្លេ បានប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងរលូនរួចទៅហើយ។ អ្នកគ្រប់គ្រងការដ្ឋានលើកឡើងថា “ ដីប្រហែលប្រាំហិកតាត្រូវបានចាក់ចូលក្នុងទឹកទន្លេជុំវិញកោះនេះ”។ អ្នកគ្រប់គ្រងរូបនេះអះអាងថា តំបន់ជិតស្ពានខាងជើងនៃកោះពេជ្រ នឹងត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សាងសង់អគារ ឌីយ៉ាម៉ង់ ថៅវើ (Diamond Tower) កម្ពស់៥៥៥ម៉ែត្រ។
តែទោះជាយ៉ាងណា លោក ទូច សំណាង អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោងនៅកោះពេជ្រ បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃច័ន្ទថា លោកដឹងព័ត៌មានលម្អិតតិចតួចប៉ុណ្ណោះ អំពីការពង្រីកទំហំដី និងផែនការសាងសង់អគារខ្ពស់កប់ពពកថ្មីនេះ។ មុននឹងផ្ដាច់ទូរស័ព្ទពេលផ្តល់បទសម្ភាសដល់អ្នកយកព័ត៌មាន លោក ទូច សំណាង មានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំដឹងមិនច្បាស់ទេចំពោះរឿងនេះ លោកគួរតែសួរអ្នកបច្ចេកទេសទៅ”។
លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានបដិសេធមិនឆ្លើយបំភ្លឺជុំវិញការពង្រីកទំហំកោះនេះទេ ដោយមានប្រសាសន៍ថា ពេលនេះមិនមែនជាពេលត្រូវនិយាយពីកោះនេះទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ សូមរង់ចាំរហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោត សិន ពេលនោះទើបខ្ញុំអាចនិយាយបានច្បាស់អំពីបញ្ហានេះ”។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានបានមានប្រសាសន៍ថា ការវាយតម្លៃអំពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថានបានធ្វើចប់សព្វគ្រប់ហើយ នៅពេលដែលគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍កោះពេជ្រ ត្រូវបានអនុម័ត្រលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០០៦ ប៉ុន្តែថា ផលប៉ះពាល់មកលើបរិវេណជុំវិញកោះនេះគ្រាន់តែជាការព្រួយបារម្ភតូចតាចប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ការវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថានបានផ្ដោតជាសំខាន់លើការបាក់ច្រាំង [ការគ្រប់គ្រង] រំហូរទឹក និងការធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្មកាកសំណល់។ជីវចម្រុះ និងការបម្លាស់ទីរបស់ត្រីមិនមែនជាបញ្ហារសើបទេ [នៅក្នុងតំបន់នេះ]”។ លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា លោកមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបញ្ចេញរបាយការណ៍សិក្សាពីអំកោះពេជ្រទេ។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា មិនទាន់មានការវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថានលើការពង្រីកទំហំកោះពេជ្រ ថ្មីៗបំផុតនេះចូលទៅក្នុងចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេមេគង្គ និងទន្លេបាសាក់ទេ ប៉ុន្តែ ថា រហូតមកទល់ពេលនេះ គេនៅមិនទាន់សង្កេតឃើញមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានណាមួយឡើយ។
លោក Ian Baird សាស្ត្រាចារ្យជំនួយនៅសាកលវិទ្យាល័យ University of Wisconsin-Madison និងជាអ្នកជំនាញខាងជលផលទន្លេមេគង្គ បានមានប្រសាសន៍ថា តំបន់ជុំវិញកោះពេជ្រ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់បរិមាណត្រី។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ នេះគឺ ជាទីតាំងដ៏សំខាន់សម្រាប់ការបម្លាស់ទីរបស់ត្រី។ ត្រីធ្វើបម្លាស់ទីជាដំបូងនៅចន្លោះបឹងទន្លេសាប និងទន្លេមេគង្គ ហើយបន្ទាប់មកវាត្រឡប់ទៅបឹងទន្លេសាបវិញ [ដើម្បីពង]។ គួរតែមានការយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យបានខ្លាំងចំពោះការប្រែប្រួលណាមួយ ដែលជះផលប៉ះពាល់តំបន់នេះ”។
លោក សុន ឆ័យ សមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃច័ន្ទថា តំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សរបស់លោកបានស្នើសុំម្ដងហើយម្ដងទៀតឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ឯកសារស្ដីពីការពង្រីកទំហំកោះពេជ្រ និងគម្រោងសង់អគារខ្ពស់កប់ពពកនេះ ប៉ុន្តែ មិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានណាមួយទេ។
លោក សុន ឆ័យបានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងបានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ផ្ញើជូនទៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងនាមជាសមាជិកសភា ដើម្បីសម្ដែងការព្រួយបារម្ភរបស់យើងចំពោះការពង្រីកទំហំកោះពេជ្រ [ប៉ុន្តែ] រហូតមកទល់ពេលនេះ យើងមិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបណាមួយទេ ហើយក៏មិនទាន់ទទួលបានប្លង់ ឬឯកសារផ្លូវការណាមួយដែរ។ប្រសិនបើមានការវិនិយោគ វានឹងស្រេចលើក្រសួងបរិស្ថានជាអ្នកសិក្សាអំពីគម្រោងនេះ ហើយខ្ញុំគិតថា [ប្រសិនបើពួកគេបានធ្វើដូច្នេះមែន] មុខជាគ្មានការអនុញ្ញាតឲ្យអភិវឌ្ឍគម្រោងនេះទេ”។
លោក សាយម៉ុន ស្ព្រីងហ្គើ (Simon Springer) សាស្ត្រាចារ្យរងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យ University of Victoria របស់កាណាដា ដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីផលប៉ះពាល់នៃការអភិវឌ្ឍលើកោះពេជ្រ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា ភាពអាថ៌កំបាំងជំុវិញកោះពេជ្រ គឺជាស្ដង់ដារសម្រាប់កម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា“ វាជានិមិត្តរូបវប្បធម៌នៃភាពស្ងាត់ស្ងៀមដែលមានជុំវិញគម្រោងបែបនេះ។ ប្រទេសផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់ ប្រហែលជានៅតែត្រូវលេងល្បែងតម្លាភាពនៅឡើយ ប៉ុន្តែ ពេលនេះមានឱកាសច្រើនណាស់សម្រាប់ការវិនិយោគងាយៗនៅទីនេះ។ ប្រទេសកម្ពុជា មិនត្រូវលេងល្បែងនោះទេ វាគ្មានបញ្ហាឡើយក្នុងការទាក់ទាញការវិនិយោគថ្មីៗមកពីប្រទេសចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង”។ លោកសាយម៉ុន ស្ព្រីងហ្គើ បានមានប្រសាសន៍សំដៅដល់អគារ Diamond Tower ថា “ សំណួរពិតប្រាកដគឺថា តើពួកគេសាងសង់វាដើម្បីអ្វី និងមូលហេតុអ្វីបានជាពួកគេគ្មានឆន្ទៈនឹងនិយាយអំពីវា?”៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Dene-Hern Chen)
ប្រែសម្រួលដោយ តែម សុខុម