លោក ស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋាភិបាលនឹងលែងតម្រូវឲ្យក្រុមហ៊ុននានា ដាក់ពាក្យសុំវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើមហើយ ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនទាំងនោះនាំចេញទំនិញរបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសដែលមិនត្រូវការឯកសារនេះ។
លោកបានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា រដ្ឋាភិបាលក៏មានគម្រោងដាក់ចេញនូវប្រព័ន្ធចេញវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើមក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយខែខាងមុខ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលនាំចេញទំនិញទៅប្រទេសដែលត្រូវការឯកសារនេះ។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានថ្លែងទៅកាន់អ្នកចូលរួមក្នុងអង្គសន្និសីទរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅសណ្ឋាគារអាំងទែកង់ទីណង់តាល់ ស្តីពីភាពងាយស្រួលនៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្មថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអនុម័តសំណើរបស់លោកក្នុងការដាក់ចេញនូវប្រព័ន្ធថ្មីនេះ។
ប្រទេសនានាដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជប៉ុនជាដើម លែងត្រូវការវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើមនៃទំនិញនាំចូលទៀតហើយ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រទេសដែលនៅតែត្រូវការឯកសារនេះ បច្ចុប្បន្នអាចទទួលឯកសារនេះតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកបាន នេះបើយោងតាមលោក ស៊ុន ចាន់ថុល។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំបានពិភាក្សាជាមួយក្រុមហ៊ុនមួយ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធនេះ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឲ្យវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើម ឲ្យក្លាយជាវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើមស្វ័យប្រវត្តិ។ ដូច្នេះ អ្នកនាំចេញមិនចាំបាច់មកក្រសួងពាណិជ្ជកម្មទេក្នុងពេលអនាគត”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ពួកគេអាចផ្តល់ព័ត៌មាននៅការិយាល័យរបស់ពួកគេ ឬក៏រោងចក្ររបស់ពួកគេតាមរយៈម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័របាន ហើយបន្ទាប់មកយើងនឹងពិនិត្យព័ត៌មានទាំងនោះនៅទីស្តីការក្រសួង ហើយយើងអាចចុចប៊ូតុងដើម្បីចេញឯកសារនោះ”។ លោក លឹម ប៊ុនហេង ប្រធានសមាគមអ្នកនាំអង្ករចេញកម្ពុជាបានលើកឡើងថា សេចក្តីសម្រេចនេះស្របតាមសំណើដែលក្រុមអ្នកនាំចេញបានផ្ញើជូនលោក ស៊ុន ចាន់ថុល កាលពីខែមុន។
លោកថ្លែងថា “យើងគាំទ្រចំណាត់ការនេះ ពីព្រោះវាជាចំណាត់ការដ៏ល្អមួយ ពោលគឺ [យើង] នឹងមិនចាំបាច់ចំណាយប្រាក់លើវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើមទៀតទេ”។ លោកបានពន្យល់ថា បច្ចុប្បន្នអ្នកនាំចេញចំណាយប្រាក់៥០ដុល្លារក្នុងមួយដង ដើម្បីដាក់ពាក្យសុំវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើម។
លោក ប៊ុនហេង បានលើកឡើងបន្តថា ខណៈដែលទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិកមិនត្រូវការវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើម សហភាពអឺរ៉ុប (EU) នៅតែផ្តល់ការលើកលែងពន្ធ សម្រាប់ទំនិញ ដែលត្រូវបាននាំចូលដោយមានវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រភពដើម ហើយប្រទេសចិននៅតែត្រូវការឯកសារនេះ។
លោក កេន លូ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា GMAC បានលើកឡើងថា លោកដឹងថា ជាគោលការណ៍ ការផ្លាស់ប្តូរទៅជាប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិ នឹងធ្វើឲ្យអាជីវកម្មមានភាពកាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់សហគ្រាសនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ មានសហភាពអឺរ៉ុបជាទីផ្សារសំខាន់។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងត្រូវរង់ចាំមើលសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ។ យើងមិនបានឃើញគំរូនេះ ឬក៏ដឹងថា តើវានឹងប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងដូចម្តេច ក៏ប៉ុន្តែ ផ្អែកលើអ្វីដែលយើងបានឃើញ រឿងនេះនឹងមានប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន”៕ សុធា
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Alex Willemyns)