លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ សមភាគីជប៉ុន នៅក្នុងទីក្រុងតូក្យូកាលពីម្សិលមិញ មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានបានព្រមព្រៀងដើម្បីធានាឲ្យមាន “សេរីភាពនៃការហោះហើរ” នៅក្នុងតំបន់។
ចិនទំនងជានឹងចាត់ទុកកិច្ចព្រមព្រៀងនេះថា ជាការមើលស្រាល ព្រោះកាលពីពេលថ្មីៗនេះចិនបានដាក់តំបន់ការពារដែនអាកាសឯកតោភាគីរបស់ខ្លួននៅលើដែនទឹកមានជម្លោះនៅចន្លោះពីដែនទឹករបស់ខ្លួន និងដែនទឹកជប៉ុន។
ខណៈដែលជប៉ុនជាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ធំបំផុតដល់ប្រទេសកម្ពុជានោះ ប្រទេសចិនគឺជាវិនិយោគិនដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ហើយត្រូវបានចាត់ទុកថា មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសកម្ពុជាជាងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអាកាប៉េ បានឲ្យដឹងថា កម្ពុជានិងជប៉ុននឹងចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈមួយដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការការពារជាតិ និងការផ្លាស់ប្តូរយោបល់នៅឯជំនួបទ្វេភាគីកាលពីម្សិលមិញរវាងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសទាំងពីរ រួមជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចដែលគេមិនបានបញ្ជាក់ផងដែរ។
លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា តាមអនុស្សរណៈនេះប្រទេសជប៉ុននឹងផ្ដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកយោធាដល់ប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្ដែលោកមិនអាចនិយាយលម្អិតបានទេ ពីព្រោះលោកមិនបានឃើញកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអាកាប៉េ បានរាយការណ៍ថា កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោក ហ៊ុន សែន បានជួបជាមួយលោក មីតស៊ូ ហ៊ីដាកា ប្រធាននិងជានាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនរុករកប្រេងមីតស៊ូ នៅក្រៅកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន “ហើយបានបញ្ជាក់ថា លោកចង់ឃើញប្រេងលើកដំបូងនៅពេលឆាប់ៗនេះ” ពីដីសម្បទានរួមរបស់ក្រុមហ៊ុនមីតស៊ូ ជាមួយក្រុមហ៊ុនឈេហ្វរ៉ុន នៅក្នុងសមុទ្រកម្ពុជា។ ការចរចារវាងក្រុមហ៊ុនឈេហ្វរ៉ុន និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាស្ដីពីការរុករកប្រេងនេះបានជាប់គាំងរយៈពេលច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
ជំនួបរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាមួយក្រុមហ៊ុនមីតស៊ូ បានកើតឡើងនៅក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ជប៉ុនកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ រំឭកដល់ទំនាក់ទំនងការទូតរយៈពេល៤០ឆ្នាំរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដែលនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះប្រទេសទាំងពីរបានយល់ព្រមលើ “ សេរីភាពនៃការហោះហើរ” ក្នុងតំបន់។
ប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ ដោយបង្ហាញអំពីសារៈសំខាន់នៃការថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់ និងជំរុញឲ្យមានសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពដែនទឹក សេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរ…ប្រើប្រាស់ការអត់ធ្មត់ និងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី”។
លោក អាបេ បានឆ្លៀតឱកាសនេះប្រកាសអំពីកញ្ចប់ជំនួយដែលមានទឹកប្រាក់១៩,៤ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានសម្រាប់ការចំណាយរយៈពេលប្រាំឆ្នាំក្រោយទៅលើគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងដើម្បីបិទគម្លាតអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់។ កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ និងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ទីក្រុងតូក្យូធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក អាបេ មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវកាលពីខែមុន ដែលត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសជប៉ុនដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រក្នុងតំបន់នៅពេលដែលទំនាក់ទំនងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅរវាងទីក្រុងតូក្យូជាមួយទីក្រុងប៉េកាំងជុំវិញកោះដែលមានជម្លោះនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងកើត។
កាលពីម្សិលមិញ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋចិនស៊ីនហួ រាយការណ៍ថា លោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា នឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិននៅខែក្រោយនេះ ដើម្បីធ្វើជាសហប្រធានកិច្ចប្រជុំដំបូងនៃគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលអន្តររដ្ឋាភិបាលថ្មីរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានស៊ីនហួបានឲ្យដឹងថា គណៈកម្មាធិការនេះមានបំណង “ អ នុវត្តផែនការសកម្មភាពស្ដីពីភាពជាដៃគូនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រទូលំទូលាយរវាងចិន-កម្ពុជា”៕សារុន