រយៈពេលបួនឆ្នាំបន្ទាប់ពីមានការនិរទេស អ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជាជនជាតិភាគតិចវីហ្គួ ចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសចិន អង្គការតស៊ូមតិមួួយបានលើកឡើងថា ខ្លួននៅតែមានការ “ ព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង” ពីជោគវាសនារបស់ពួកគេ និងបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិនទម្លាយអាថ៌កំបាំងពាក់ព័ន្ធនឹងសុខទុក្ខរបស់ពួកគេ។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ អង្គការ World Uyghur Congress ហៅកាត់ថា WUC ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងមូនីក ប្រទេស អាល្លឺម៉ង់ បានឲ្យដឹងថា មនុស្ស១៧នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកជនជាតិភាគតិចវីហ្គួ ដែលបានស្នើសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសកម្ពុជាទាំងនោះ “ ត្រូវបានបញ្ជាក់ថា កំពុងស្ថិតក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង [នៅប្រទេសចិន] នៅឡើយទេ ក្នុងនោះមានអ្នកខ្លះត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារចន្លោះពី១៦ឆ្នាំទៅមួយជីវិត”។
អង្គការនេះបានលើកឡើងថា “ WUC សូម អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិនផ្តល់ព័ត៌មានពីអ្នកទំាងឡាយណាដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ” ដោយបន្ថែមថា អង្គការសហប្រជាជាតិ សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏គួរធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងករណីនេះផងដែរ។
គួររំឭកថា ក្រុមជនជាតិភាគតិចវីហ្គួដែលរួមមានទាំងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះម្នាក់ និងកុមារពីរនាក់នេះបានធ្វើដំណើរមកប្រទេសកម្ពុជាក្រោយពេលមានការផ្ទុះអំពើហិង្សារវាងជនជាតិភាគតិចវីហ្គួ និងជនជាតិហាន ក្នុងទីក្រុងយូរ៉ុមជី នៅភាគពាយព្យប្រទេសចិនក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៩។ ប៉ុន្តែ ខណៈពាក្យស្នើសុំរបស់ខ្លួនកំពុងត្រូវទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិពិនិត្យ និងសម្រេចនោះ ពួកគេត្រូវបានភ្ជង់នឹងកាំភ្លើងចេញពីផ្ទះមួយដែលពួកគេបានស្នាក់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រទេសចិនវិញតាមយន្តហោះទាំងយប់នៅថ្ងៃទី១៩ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩។
តាមរយៈការនិរទេសខ្លួនជនជាតិភាគតិច វីហ្គួ ដោយបង្ខំនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺបានល្មើសនឹងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ១៩៥១ស្តីពីជនភៀសខ្លួន និងពិធីសារអង្គការ សហប្រជាជាតិដាច់ដោយឡែកមួយស្តីពីការនិរទេសជនភៀសខ្លួន។
អង្គការនេះបានបន្ថែមថា “ ក្រោយពេលត្រូវបាននិរទេសដោយបង្ខំរួច ពួកគេក៏ត្រូវបានឃុំខ្លួនភ្លាមៗ ហើយត្រូវបានលាក់បាំងពីក្រសែភ្នែកសាធារណជន” ដោយបានបន្ថែមថា ពីរនាក់ក្នុងចំណោមនោះត្រូវបានដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ខណៈជោគវាសនារបស់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះនិងកុមារពីរនាក់នោះនៅមិនទាន់ដឹងថា យ៉ាងណានៅឡើយ។
រយៈពេលមួយថ្ងៃក្រោយការនិរទេសខ្លួនជនជាតិវីហ្គួ ទាំងនោះ លោក សីុ ជីនភីង ដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រធានាធិបតីចិននោះបានសន្យាវិនិយោគទឹកប្រាក់១.០០០លានដុល្លារនៅប្រទេសកម្ពុជា។
អ្នកស្រី Rebiya Kadeer ប្រធានអង្គការ WUC និងជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិជនជាតិភាគតិចវីហ្គួ មានប្រសាសន៍ថា “ សហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវតែបង្កើនកិច្ចប្រឹងប្រែងធានាឲ្យបានថា ច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិជនភៀសខ្លួនអន្តរ ជាតិត្រូវបានគោរពដោយបណ្តាប្រទេសដែល បានដាក់ច្បាប់នេះចូលជាធរមានហើយ”។
ដូនជី Denise Coghlan ប្រធានអង្គការ Jesuit Refugee Service បានឲ្យដឹងថា ខ្លួនបានសង្កេតឃើញការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់នូវចំនួនអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩មក។
ដូនជីបានមានប្រសាសន៍ថា “ ចំនួនអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង…ចាប់តាំងពីមានការនិរទេសជនជាតិភាគតិចវិហ្គួ ចេញពីកម្ពុជាមក”។
កម្ពុជាបានបោះបង់ការតាំងចិត្តអនុវត្តតាមអនុសញ្ញាជនភៀសខ្លួនក្នុងឆ្នាំ២០០៩។កាលពីឆ្នាំ២០១១កម្ពុជាបានបិទមណ្ឌលរបស់ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជាជនជាតិភាគតិច ម៉ុងតាញ៉ា ៧៥នាក់ មានអ្នកខ្លះបានសិទ្ធិជ្រកកោននៅបរទេស ខណៈអ្នកខ្លះទៀតត្រូវបាននិរទេសទៅវៀតណាម ដែលជា កន្លែងពួកគេរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយសារជំនឿសាសនាគ្រិស្គរបស់ពួកគេ និងការទាមទារឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិជនអន្តោគ្រាម។
មន្ត្រីនៅការិយាល័យជនភៀសខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាលមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយ បានទេកាលពីថ្ងៃសុក្រ ប៉ុន្តែ ដូនជី Coghlan បានឲ្យដឹងថា នៅដើមឆ្នាំ២០១៣មានមនុស្សប្រហែល៨៨នាក់ ដែលបានស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅកម្ពុជា៕សេរីវុធ