ក្រោមរបបខ្មែរក្រហមពីឆ្នាំ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩តន្ត្រីករត្រូវប្រឈមនឹងការចាប់ពិរុទ្ធក្នុងទម្រង់ដ៏ឃោរឃៅបំផុត នោះគឺការយកទៅសម្លាប់ចោល។ ដូចជាអ្វីៗផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្រោមរបប ប៉ុល ពត ដែរ មរតកចម្រៀងគឺត្រូវបានប្រមូលយកទៅបំផ្លាញចោល ហើយតន្ត្រីករដែលផលិតចម្រៀងទាំងនោះគឺត្រូវបានខ្មែរក្រហមសម្លាប់មិនញញើតដៃទេ។
ត្រឹមឆ្នាំ១៩៧៩ក្រោយការដួលរលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យរបស់ពួកខ្មែរក្រហម អនុស្សាវរីយ៍នៃតន្ត្រីរ៉ក់ អំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ និងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ បានកប់បាត់រួមជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនដែលបានបាត់បង់ជីវិតក្នុងរបបនេះ។ ពេលនេះ ភាពយន្តឯកសារថ្មីមួយដែលនឹងចាក់បញ្ចាំងបើកឆាកនៅសាលសន្និសីទចតុមុខ រាជធានីភ្នំពេញ នារាត្រីថ្ងៃសៅរ៍នេះ បានជួយគាស់កកាយតន្ត្រីមុនសម័យបដិវត្តដែលបានកប់បាត់នេះ មកវិញ។
ដឹកនាំដោយលោក John Pirozzi រួមជាមួយនឹងលោក ឆាំង យុ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាក្នុងនាមជាផលិតករប្រតិបត្តិ ភាពយន្តឯកសាររឿង “កុំស្មានបងភ្លេច” នេះ គឺឆ្លុះបញ្ចាំងពីតន្ត្រីដ៏ពិសេសរបស់កម្ពុជា អំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ និង១៩៧០ និងពីភាពហៀបនឹងវិនាសសាបសូន្យរបស់វា។
លោក John Pirozzi បានប្រាប់ថា រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមុនការមកដល់របស់ខ្មែរក្រហមក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ចង្វាក់តន្ត្រីពិសេសគ្មានពីរមួយបានរីកដុះដាលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “អ្វីដែលបានរីកដុះដាលនៅទីនេះពិតជាវិសេសវិសាល ជាទីបំផុត។ពួកគេបានរកឃើញនូវវិធីពាំនាំ[តន្ត្រី] សម័យទំនើបមកដោយមិនធ្វើឲ្យបាត់បង់ប្រពៃណីខ្លួន…ដើម្បីបង្កើតអ្វីមួយដែលពិសេសក្រៃលែង”។
លោក Pirozzi បានប្រាប់ថា នៅពេលចាប់ផ្ដើមផលិតភាពយន្តនេះនាឆ្នាំ២០០៤ លោកបានរកឃើញស្នាដៃដែលទទួលឥទ្ធិពលពីក្រុមតន្ត្រី និងអ្នកចម្រៀងដែលមានប្រជាប្រិយនៅលោកខាងលិចនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៥០ ប៉ុន្តែលោកមិនបានរំពឹងថា តន្ត្រីរ៉ក់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០អាចឆ្លងទ្វីបមកដល់ប្រទេសមួយដែលស្ថិតនៅសែនឆ្ងាយពីលោកខាងលិច ដូចជាកម្ពុជាទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា“ ទំនាក់ទំនងក្នុងតន្ត្រីរ៉ក់នេះគឺជាអ្វីដែលយើងមិនបានរកឃើញទេរហូតទាល់តែយើងផលិតភាពយន្តនេះបានពាក់កណ្ដាល” ដោយលោកពន្យល់ថា ការរកឃើញណោតភ្លេងដែលទទួលឥទ្ធិពលពីចង្វាក់រ៉ក់របស់អ្នកលេងហ្គីតាខ្មែរម៉ុល ក្ងុល បានធ្វើឲ្យរូបលោកដឹងច្បាស់ពីឥទ្ធិពលរបស់តន្ត្រីលោកខាងលិច លើតន្ត្រីករខ្មែរ។
នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ តន្ត្រីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺនៅតែទទួលឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងពីវប្បធម៌បារាំង ប៉ុន្តែនៅពេលស្ថានីយវិទ្យុ [ត្រង់ស៊ីស្ទ័រ] ចាប់ផ្ដើមផ្សាយសំឡេងឮដល់កងទ័ពអាមេរិកនៅប្រទេសវៀតណាម ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥ អ្វីៗបានចាប់ផ្ដើមផ្លាស់ប្ដូរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ គឺជាពេលវេលាដ៏ពិសេសមួយមិនមែនតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ គឺនៅជុំវិញពិភពលោកតែម្តង។អ្នកបានស្ដាប់តន្ត្រីដ៏អស្ចារ្យនេះពីគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ [តាមរយៈវិទ្យុប្រើប្រព័ន្ធត្រង់ស៊ីស្ទ័រ]”។
ធ្លាប់តែពឹងផ្អែកលើបញវន្តកម្ពុជាក្នុងការពាំនាំចម្រៀងពីប្រទេសបារាំងមកវិញ និងលើការចាក់ផ្សាយរបស់ស្ថានីយវិទ្យុតាមរយៈឧគ្ឃោសនសព្ទដែលត្រូវបានតម្លើងតាមកាច់ជ្រុងផ្លូវនានានោះ ការចាក់ផ្សាយតាមវិទ្យុប្រើប្រព័ន្ធនេះ គឺបានជួយឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបានស្ដាប់តន្ត្រីរ៉ក់នេះតាមផ្ទះរបស់ខ្លួនតែម្តង។
លោក Pirozzi មានប្រសាសន៍ថា “ស្ថានីយវិទ្យុជាតិកម្ពុជាធ្លាប់ដាក់មេក្រូតាមផ្លូវ ហើយអ្នកធាក់ស៊ីក្លូគឺទាល់តែឈប់ស៊ីក្លូដើម្បីស្ដាប់ប្រសិនបើខ្លួនចាប់អារម្មណ៍។តែវិទ្យុត្រង់ស៊ីស្ទ័រ បានធ្វើឲ្យអ្វីៗផ្លាស់ប្ដូរ”។
ខណៈតន្ត្រីករក្នុងស្រុកទទួលឥទ្ធិពលពីតន្ត្រីកររ៉ក់នៅលោកខាងលិច ក្នុងនោះមានទាំងកំពូលតារាចម្រៀងរ៉ក់ Elvis Presley ក្រុម The Beatle និង Santana ផងនោះ តន្ត្រីដែលកម្ពុជាផលិតបានវិវឌ្ឍយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ តាមរយៈការបញ្ចូលនូវប្រវត្តិសាស្ត្រនិងប្រពៃណីរបស់ខ្លួនទៅក្នុងតន្ត្រីប្រភេទនេះ តន្ត្រីករខ្មែរបានធ្វើឲ្យចម្រៀងរ៉ក់របស់ខ្លួនមានលក្ខណៈពិសេសមួយរំពេច គឺស្ដាប់ទៅមិនដូចជាចម្រៀងចម្លងពីបរទេសឡើយ។ លោកបានបន្តថា “តន្ត្រីនេះគឺពិតជាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីសម័យកាលមែន។ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ត្រូវគេហៅថា ជាសម័យកាលដ៏រុងរឿងមួយ ហើយតន្ត្រីនៅសម័យនោះគឺពិតជាអស្ចារ្យខ្លាំងណាស់”។ ប៉ុន្តែឆ្នាំ១០៧០ជាពេលចាប់ផ្ដើមសម័យកាលថ្មីមួយនៅកម្ពុជា ទាំងកត្តានយោបាយ និងវប្បធម៌។
លោក Pirozzi និយាយថា “ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០សង្គ្រាមស៊ីវិលស្រាប់តែផ្ទុះឡើង ហើយរដ្ឋប្រហារក៏បានកើតមាន។ នាពេលនោះសភាពការណ៍តានតឹងខ្លាំង ហើយតន្ត្រី បានរងផលប៉ះពាល់” ដោយបានបន្ថែមថា តន្ត្រីករបានចាប់ផ្ដើមបញ្ចូលភាសាបញ្ឆិតបញ្ឆៀងក្នុងទំនុកច្រៀងរបស់ខ្លួន។ តន្ត្រីរ៉ក់បន្តទទួលបាននូវការពេញនិយមរហូតទាល់តែដល់ពេលវាស្ងប់ស្ងាត់ស្ទើរតែទាំងស្រុងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដែលជាថ្ងៃទីក្រុងភ្នំពេញធ្លាក់ទៅក្នុងដៃខ្មែរក្រហម។ នៅក្រោមរបបនេះ តារាចម្រៀងមានប្រជាប្រិយនៅកម្ពុជា ដូចជា អ្នកស្រី រស់ សេរីសុទ្ធា និងលោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត ត្រូវបានគេយកធ្វើជាគោលដៅ និងសម្លាប់ចោល។
លោក Pirozzi និយាយថា មរតកតន្ត្រីដែលគួរត្រូវបានបន្សល់ទុកសម្រាប់យុវជនកម្ពុជាសម័យបច្ចុប្បន្នត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល។ ទោះជាយ៉ាងណា គោលបំណងលុបបំបាត់តន្ត្រីពីសម័យដើមរបស់កម្ពុជាពុំបានសម្រេចទាំងស្រុងឡើយ។ ភាពយន្តរឿង “កុំស្មានបងភ្លេច” នេះលាតត្រដាងថា ចម្រៀងរាប់ពាន់បទបានរួចផុតពីការកម្ទេចរបស់ខ្មែរក្រហម និងត្រូវបានបន្សល់ទុករហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
លោក ឆាំង យុ ផលិតករប្រតិបត្តិនៃភាពយន្តឯកសារនេះបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងកឃើញអ្វីថ្មីរាល់ថ្ងៃ” ដោយបានពន្យល់ថា ឯកសារពាក់ព័ន្ធអាចរកបាននៅក្រៅប្រទេស ហើយបទចម្រៀងនៅតែអាចរកបាននៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា។
លោក Pirozzi បាននិយាយថា “ប្រហែលជាដោយសារមានតន្ត្រីច្រើនពេក ហើយវាមានឥទ្ធិពលពេកមិនអាចកម្ទេចចោលទាំងអស់បាន។ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាពិតជារឹងមាំណាស់ ពួកគេបានឆ្លងកាត់នូវរឿងរ៉ាវច្រើនណាស់។ ខ្ញុំគិតថា ភាពយន្តនេះគឺជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពី ស្មារតីមនុស្សជាតិ គឺមិនថាមានរឿងអ្វីកើតឡើងទេ ពួកគេនៅតែពុះពារទៅមុខបាន”។
សម្រាប់លោក ឆាំង យុ ការអភិរក្សតន្ត្រីក៏ជាមធ្យោបាយស្វែងយល់ពីប្រទេសកម្ពុជាឲ្យបានកាត់តែស៊ីជម្រៅផងដែរ។ លោកថ្លែងថា “តន្ត្រីគឺជាមធ្យោបាយល្អបំផុតក្នុងការជួយឲ្យយើងយល់អំពីភាពស្មុគស្មាញនៃប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា”៕ សេរីវុធ