លោក ម៉ៃណា គីអៃ (Maina Kiai) ប្រេសិតពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិសេរីភាពនៃការប្រមូលផ្តុំ និងការជួបជុំដោយសន្តិវិធី បានចាប់ផ្តើមការបំពេញទស្សនកិច្ចក្រៅផ្លូវការចំនួនបីថ្ងៃនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីម្សិលមិញ ពោលគឺត្រឹមតែមួយខែប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីកងរាជអាវុធហត្ថបាញ់សម្លាប់អ្នកតវ៉ាចំនួនប្រាំនាក់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងបន្ទាប់ពីរដា្ឋភិបាលបានចេញបម្រាមហាមមិនឲ្យមានការជួបជុំជាសាធារណៈ។
លោក គីអៃ ដែលក៏ជាមេធាវីជនជាតិកេនយ៉ា មួយរូបផងដែរនោះ មានភារកិច្ចឃ្លាំមើលនឹងធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ស្តីអំពីសិទ្ធិជួបជុំ ហើយនឹងជួបពិភាក្សាជាមួយមេដឹកនាំសហជីព និងតំណាងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអំឡុងពេលបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោក ដែលត្រូវបានរៀបចំដោយវេទិកាអាស៊ីដើម្បីសិទ្ធមនុស្ស និងការអភិវឌ្ឍន៍ (Asian Forum for Human Rights and Development) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងបាងកក។
កាលពីម្សិលមិញ លោក គីអៃ បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយ អំឡុងពេលលោកនៅខាងក្រៅការិយាល័យរបស់សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (ស៊ីខៅឌូ) នៅក្នុងខណ្ឌមានជ័យរាជធានីភ្នំពេញ ជាកន្លែងដែលលោកបានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហជីពនេះ។
លោក អាត់ ធន់ លើកឡើងតាមក្រោយតាមទូរស័ព្ទថា ការជួបពិភាក្សាដែលមានរយៈពេលប្រហែលពីរម៉ោងនេះ ទទួលលទ្ធផលជាផ្លែផ្កា។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើង បានពិភាក្សាគ្នាពីសិទ្ធិសេរីភាពនៃការជួបជុំគ្នានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អំពីសិទ្ធិរៀបចំ និងសិទ្ធិចូលរួមជាមួយសហជីព ហើយយើងបានពន្យល់លោកអំពីស្ថានភាពក្នុងពេលថ្មីៗ”។ លោកបានបន្តថា “ប្រេសិតពិសេសរូបនេះក៏បានសម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពសព្វថ្ងៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយលោកក៏បានជូនពរឲ្យយើងទទួលបានជោគជ័យនៅក្នុងការតស៊ូរបស់យើងផងដែរ”។
យោងតាមទ្វីតធើ និងហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក បានឲ្យដឹងថា លោក គីអៃ បានតាមដានការធ្វើបាតុកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុនជាប់រហូត ដោយលោកបានចាត់ទុកថ្ងៃទី៣ ខែមករាថា ជាថ្ងៃបង្ក្រាបដ៏ហិង្សាលើកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ដោយបណ្តាលឲ្យមនុស្សចំនួនប្រាំនាក់ស្លាប់ និងជាង៤០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសដោយសារស្នាដៃរបស់កងរាជអាវុធហត្ថ។
នៅថ្ងៃសុក្រ គេរំពឹងថា លោក គីអៃ នឹងចុះទៅសហគមន៍បឹងកក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ជាកន្លែងមួយក្នុងចំណោមកន្លែងរងការបណ្តេញចេញទ្រង់ទ្រាយធំបំផុតមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជាកន្លែងដែលសកម្មជនប្រឆាំងការបណ្តេញចេញផ្ទុះកំហឹងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលសហគមន៍បានរិះគន់ថា ជួយសម្របសម្រួលឲ្យមានការបណ្តេញចេញដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានឲ្យលើកឡើងថា លោកគោរពតាមជម្រើសរបស់លោក គីអៃ ដែលមកប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីសិក្សាពីការពិតដោយរូបលោកផ្ទាល់ និងដើម្បីមើលឃើញរឿងរ៉ាវជាក់ស្តែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ”។ លោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏បានលើកឡើងដែរថា លោក គីអៃ គួរតែបានមកបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមុននេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “[អ្នកតវ៉ា] បានបិទផ្លូវ និងរោងចក្រ ហើយធ្វើឲ្យខូចខាតទ្រព្យឯកជនព្រមទាំងបានបង្ខំកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរចូលរួមការធ្វើបាតុកម្មផងដែរ។ ខ្ញុំសោកស្តាយណាស់ ដែលលោកមិនបាននៅទីនេះមុនពេលបញ្ហាទាំងនេះកើតឡើង”។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានលើកថា បាតុករដែលស្លាប់ទាំងប្រាំនាក់នោះ គឺស្លាប់ដោយសារតែទង្វើរបស់ខ្លួនឯង រីឯអង្គការសិទ្ធិមនុស្សទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក សុទ្ធតែបានស្តីបន្ទោសលើកងរាជអាវុធហត្ថ និងសកម្មភាពប្រើកម្លាំងហួសហេតុប្រឆាំងបាតុករគប់ដុំថ្ម ដោយបណ្តាលឲ្យមានអ្នកតវ៉ាស្លាប់៕ស៊ុយឈាង