យោងតាមរបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវមួយដែលធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានចេញផ្សាយកាលពីម្សិលមិញបានឲ្យដឹងថា កង្វះជំនាញ និងចំណេះដឹងក្នុងចំណោមកសិករ គឺជាកត្តាដែល
នាំឲ្យវិស័យស្រូវក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មិនសូវមានការអភិវឌ្ឍ ដោយសារតែកសិករមិនយល់ដឹងពីវិធីធ្វើកសិកម្មបែបពាណិជ្ជកម្មដែលផ្តល់ទិន្នផលខ្ពស់។
នៅក្នុងការស្ទង់មតិកសិដ្ឋានចំនួន៧៥០កន្លែងនៅក្នុងខេត្តបង្កបង្កើនផលស្រូវធំៗចំនួនបីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាបាត់ដំបង កំពង់ធំ តាកែវ កសិករចំនួន៥៣ភាគរយបានលើកឡើងថា កក្តាបង្អាក់ផលិតកម្ម គឺជំនាញធ្វើស្រែរបស់ពួកគាត់មានកម្រិតនៅឡើយ។
របាយការណ៍ដែលមានចំណងជើងថា “ការកែលម្អផលិតកម្ម និងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មស្រូវនៅកម្ពុជា” លើកឡើងថា កសិករគួរតែព្យាយាមបង្កបង្កើនផលដំណាំស្រូវអំឡុងរដូវប្រាំង ពីព្រោះវាផ្ដល់ទិន្នផលច្រើនជាងនៅក្នុងរដូវវស្សាប្រហែល១តោនក្នុងមួយហិកតា។
របាយការណ៍នេះបានលើកឡើងទៀតថា ” ការបង្កបង្កើនផលស្រូវភាគច្រើនធ្វើឡើងនៅចុងរដូវវស្សា ហើយមានកសិករតិចតួចណាស់ដែលបង្កបង្កើនផលនៅរដូវប្រាំង (៥៦%ទល់នឹង១៣%)។ កសិករដែលបង្កបង្កើនផលស្រូវក្នុងរដូវប្រាំង មានទឹកស្រោចស្រពច្រើន ផ្ដល់ទិន្នផលខ្ពស់ បង្កបង្កើនផលនៅតំបន់ធំទូលាយ ហើយវាមានលក្ខណៈពាណិជ្ជកម្មច្រើនជាងអ្នកបង្កបង្កើនផលនៅក្នុងរដូវវស្សា។ ក៏មានសក្ដានុពលខ្លាំងដែរក្នុងការបង្កើនការធ្វើពាណិជ្ជកម្មស្រូវ ពីព្រោះមួយភាគបីនៃគ្រួសារកសិករ បង្កបង្កើនផលស្រូវសម្រាប់គ្រាន់តែសម្រាប់ហូបប៉ុណ្ណោះ។ ការបង្កើនវិសាលភាពនៃការប្រើប្រាស់ដី ផលិតកម្ម និងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មស្រូវអាចជួយកាត់បន្ថយអត្រាភាពក្រីក្របានច្រើន (៥៩%) ក្នុងចំណោមគ្រួសារកសិករ”។
ទោះបីជាមានសក្ដានុពលសម្រាប់ប្រពលវប្បកម្មស្រូវ ដែលការបង្កើនផលិតកម្មតាមរយៈការគ្រប់គ្រងទឹក ដី សារធាតុបំប៉ន និងរុក្ខជាតិដោយប្រុងប្រយ័ត្នក្ដី ក៏កសិករភាគច្រើនមិនយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍របស់វាឡើយ។
“កសិករត្រឹមតែ៩ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលយល់ដឹងពីការអនុវត្តតាមប្រព័ន្ធប្រពលវប្បកម្មស្រូវ ដែលសំដៅលើការអនុវត្តការបង្កបង្កើនផលដែលត្រូវបានលើកកម្ពស់សម្រាប់ការបង្កើនទិន្នផលតាមរយៈការវិនិយោគលើភាពអំណោយផលនៃកម្លាំងពលកម្ម។ មានកសិករតិចតួចណាស់ដែលបានផ្លាស់ប្ដូររបៀបធ្វើស្រែរបស់ពួកគាត់ ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពមានកម្រិតនៃការវិនិយោគលើផ្នែកអភិវឌ្ឍជំនាញ និងចំណេះដឹងផ្នែកកសិកម្ម។ មានកសិករតែ៣២ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលបានប្រើប្រាស់ពូជស្រូវថ្មីៗ ហើយ១៨ភាគរយបានប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសល្អប្រសើរជាងមុនក្នុងការរៀបចំដី”។
កាលពីម្សិលមិញ មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា (សេដាក) ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកផ្នែកកសិកម្ម ដែលបណ្ដុះបណ្ដាលកសិករឲ្យយល់ដឹងពីបច្ចេកទេសធ្វើប្រពលវប្បកម្មស្រូវ បានប្រកាសកម្មវិធីថ្មីមួយដើម្បីជំរុញឲ្យកសិករផ្លាស់ប្ដូរពីការបង្កបង្កើនផលស្រូវសម្រាប់ហូប មកផលលិតសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មវិញ។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានអង្គការសេដាក បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីមួយដែលមានគោលបំណងចាប់ផ្ដើមកម្មវិធីនេះថា ” ក្នុងចំណោមកសិករជាង១០០.០០០នាក់ យើងចាំបាច់ត្រូវជ្រើសរើសអ្នកដែលមានទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយពិតប្រាកដ និងមានផែនការច្បាស់លាស់ដើម្បីក្លាយជាសេដ្ឋីស្រុកស្រែ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា កសិករដែលត្រូវបានជ្រើសរើស នឹងទទួលបានការគាំទ្រជាពិសេសពីអង្គការសេដាក។ លោកលើកឡើងថា ” បុគ្គលិករបស់យើងនឹងធ្វើការជាមួយយ៉ាងជិតស្និទ្ធដើម្បីគាំទ្រផលិតកម្មរបស់ពួកគាត់ [និង] ការធ្វើទីផ្សារ ដើម្បីឲ្យពួកគាត់មានសមត្ថភាពរកចំណូលបានខ្ពស់ និងដឹកនាំសហគមន៍”។ លោកបានបន្តថា រហូតមកទល់ពេលនេះ មានកសិករចន្លោះពី២០០នាក់ទៅ៣០០នាក់បានដាក់ពាក្យធ្វើការសេដ្ឋីស្រុកស្រែ៕ សុខុម