អ្នកជំនាញអន្តរជាតិជានិច្ចកាលតែងតែធ្វើដំណើរមកប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំសិក្ខាសាលា ឬផ្តល់ចំណេះដឹងដល់ពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែ អ្នកស្រាវជ្រាវរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលីទើបតែបញ្ចប់ការចុះសិក្សាដល់ទីកន្លែងនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកណ្ដាលជាទីដែលពួកគេបានចំណាយពេលជិតពីរសប្តាហ៍ដើម្បីសិក្សាអំពីបច្ចេកទេសដែលកសិករខ្មែរប្រើក្នុងការដាំស្វាយ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវដែលមកពីរដ្ឋខុសៗគ្នាក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលីបានចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការសិក្សាដើម្បីរកឲ្យឃើញពីរបៀបដែលកសិករខ្មែរអាចទទួលផលស្វាយបានពីរលើកក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលលើកទី១ ចាប់ពីខែមីនា ដល់ខែឧសភា ហើយលើកទី២ចាប់ពីចន្លោះខែសីហា ដល់ខែកុម្ភៈ។
លោក Mark Hickey ប្រធានក្រុមដឹកនាំគម្រោងមកពីក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍កសិឧស្សាហកម្ម(Department of Primary Industries) នៅរដ្ឋ New South Wales បានលើកឡើងតាមរយៈអីុម៉េលមួយថា ផលប្រយោជន៍ដ៏មានសក្ដានុពលសម្រាប់ប្រទេសអូស្ត្រាលីមានពីរចំណុចគឺ “ការយល់ដឹងឲ្យកាន់តែប្រសើរអំពីសត្វល្អិត និងមេរោគដែលគ្មាននៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលីសព្វថ្ងៃ និងដឹងអំពីរបៀបដែលកសិករខ្មែរអាចប្រមូលផលស្វាយបានពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ តើកត្តាអ្វីទៅ ដែលអាចធ្វើឲ្យវាទៅរួចដូច្នេះ”។
លោក Hickey បានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា ការរកឲ្យឃើញពីអាថ៌កំបាំងដែលនៅពីក្រោយ “កត្តាដែលអាចប្រមូលផលបានពីរលើកក្នុងមួយឆ្នាំ” និងកត្តាដែលជំរុញឲ្យដើមស្វាយចេញផ្កាខុសរដូវអាចធ្វើឲ្យកសិករអូស្ត្រាលីអាចបង្កើនប្រាក់ចំណូលរបស់ខ្លួនតាមរយៈការផ្គត់ផ្គង់ផ្លែឈើដល់អតិថិជនរបស់ខ្លួនបានកាន់តែច្រើនជាងមុន។ ហើយវាក៏អាចជួយអ្នកវេចខ្ចប់មានការងារធ្វើច្រើនជាងមុន ដែលជួនកាលនៅទំនេរនោះ។
លោកបានសរសេរថា “យើងសង្ឃឹមថា ឆ្លងកាត់តាមរយៈការសិក្សាអំពីរបៀបប្រមូលផលស្វាយខុសរដូវនៅទីនេះ វានឹងជួយឲ្យការប្រមូលផលស្វាយនៅប្រទេសអូស្ត្រាលីបានកាន់តែប្រសើរជាងមុន ដែលអាចជួយឲ្យកសិករអូស្ត្រាលីអាចផ្គត់ផ្គង់ផ្លែឈើទៅទីផ្សារបានកាន់តែច្រើនជាងមុន ហើយវាអាចជួយឲ្យការប្រមូលផលវិលមកវិញឆាប់រហ័សដែលកាលពីមុនត្រូវរង់ចាំរយៈពេលយូរនោះ”។
លោកបានសរសេរបន្តថា “ម៉្យាងវិញទៀត វាអាចជៀសវាងការជន់ជោរផ្លែឈើនៅលើទីផ្សារនៅពេលដែលកសិករគ្រប់រូបប្រមូលផលក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា”។
លោក Richard Markham អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រនៃការដាំដុះនៅមជ្ឈមណ្ឌលអូស្ត្រាលីសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវកសិកម្មអន្តរជាតិ (Australian Center for International Agricultural Research) ដែលផ្តល់មូលនិធិសម្រាប់គម្រោងដែលមានរយៈពេលបួនឆ្នាំនេះបានលើកឡើងថា ការជំរុញឲ្យស្វាយឆាប់ទទួលបានផលគឺវាជារឿងសំខាន់ ព្រោះផ្លែឈើវាងាយនឹងខូចខ្លាំងណាស់មិនអាចទុកយូរបានឡើយ។
លោកបានលើកឡើងតាមរយៈអីុម៉េលមួយថា “នៅពេលគេជំរុញឲ្យស្វាយឆាប់ទទួលបានផល រដូវប្រមូលផលក៏កាន់តែខ្លីដែរ ហើយដោយសារតែស្វាយវាមិនអាចទុកបានយូរទេ វាអាចយកទៅលក់នៅក្នុងទីផ្សារបានតែពីរបីសប្តាហ៍តែប៉ុណ្ណោះ”។
លោក ហ៊ាន វណ្ណហន អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មនៅក្រសួងកសិកម្មបានលើកឡើងថា ចម្លើយសម្រាប់ភាពអាថ៌កំបាំងនៃស្វាយគឺវាសាមញ្ញទេ ព្រោះថា កសិករគ្រាន់តែប្រើ “ជី និងអ័រម៉ូន” បន្ថែមប៉ុណ្ណោះដើម្បីអាចទទួលបានផលពីរលើកក្នុងមួយឆ្នាំនោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វាមិនប៉ះពាល់ដល់ដីសម្រាប់ដាំស្វាយទេ ប្រសិនបើកសិករប្រើវាត្រឹមត្រូវ”។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ឆាយ វ៉ាន ប្រធានសមាគមស្វាយនៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺបានលើកឡើងថា មានតែកសិករមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះក្នុងខេត្តរបស់លោក អាចប្រមូលផលបានពីរលើកក្នុងមួយឆ្នាំ ព្រោះកម្ពុជាខ្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងតម្រូវការ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “មានតែកសិករដាំស្វាយប្រហែល៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងខេត្តរបស់យើង ដែលប្រមូលផលបានពីរលើកក្នុងមួយឆ្នាំ។ យើងគ្មានទីផ្សារទេ ហើយមានការចំណាយខ្ពស់លើកសង្វាក់ផលិតកម្ម ហេតុដូច្នេះកសិករភាគច្រើនមិនធ្វើដូច្នេះឡើយ”។
លោក វ៉ាន បានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពីពិចារណាលើវិស័យនេះ លោកស្វាគមន៍ចំពោះការមកសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអូស្ត្រាលី ព្រោះវាអាចជួយកសិករខ្មែរឲ្យបង្កើនគុណភាពផលិតរបស់ខ្លួនដល់ស្តង់ដារអន្តរជាតិ ដើម្បីអាចឈានជើងចូលទីផ្សារក្រៅប្រទេសបាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងពិតជាត្រូវការជំនួយបច្ចេកទេសពីដៃគូអន្តរជាតិដើម្បីជួយបង្កើនគុណភាពផ្លែស្វាយរបស់យើងដើម្បីនាំចេញ”។
យោងតាមលោក វណ្ណហន បានឲ្យដឹងទៀតថា គ្មានស្ថិតិផ្លូវការនោះទេចំពោះការនាំស្វាយចេញ ព្រោះផ្លែឈើនេះជារឿយៗតែងតែដឹកចេញតាមច្រកក្រៅផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការដែលមានដង្កូវច្រើនរួមទាំងស្តង់ដារអនាម័យទាបគឺជាកត្តារារាំងជាយូរមកហើយក្នុងការនាំចេញ”។
ការនាំចេញស្វាយដែលមានការគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវទើបតែចាប់ផ្តើមនៅដើមឆ្នាំនេះតែប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីលោកឧកញ៉ា ម៉ុង ឬទ្ធី បង្កើតគម្រោងដាំស្វាយដែលមានទឹកប្រាក់ប្រហែល២លានដុល្លារនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ លោកឧកញ៉ា ម៉ុង ឬទ្ធី ដែលមានចម្ការស្វាយទំហំ៥០០ហិកតា នៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តព្រះសីហនុបាននាំចេញស្វាយប្រហែល១.២០០តោនទៅកាន់ប្រទេសចិន ហើយមានគម្រោងពង្រីកដល់ទីផ្សារប្រទេសសិង្ហបុរីបន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំក្រោយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “នៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិគេមានតម្រូវច្រើន។ រឿងសំខាន់ នោះគឺគុណភាព អនាម័យ និងការសម្លាប់មេរោគ។ ហើយ [អ្នកទិញ] បានមកត្រួតពិនិត្យដើមស្វាយមុនពេលយល់ព្រមទទួលយកកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញ”។
ប៉ុន្តែ សូម្បីតែអ្នកជំនួញកសិកម្មរូបនេះដែលជាអ្នកបង្កើតគម្រោងដំបូងធ្វើឲ្យស្វាយកម្ពុជាឈានដល់ស្តង់ដារអន្តរជាតិ ក៏ស្វាគមន៍ចំពោះជំនួយពីខាងក្រៅសម្រាប់ឧស្សាហកម្មនេះផងដែរ។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “វាជារឿងល្អ ប្រសិនបើ “អូស្ត្រាលី” អាចផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេស ព្រោះប្រសិនបើយើងទទួលមូលនិធិដោយគ្មានការផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេសនោះទេ យើងនឹងមិនទទួលបានផលចំណេញឡើយ”៕ស៊ុយឈាង