អ្នកកាសែតអាមេរិក លោកស្រី អេលីហ្សាបេត ប៊ិកឃឺ កាលពីថ្ងៃច័ន្ទបានរៀបរាប់រឿងរ៉ាវដ៏រន្ធត់ប្រាប់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម អំពីការជួប ប៉ុល ពត កាលពីឆ្នាំ១៩៧៨ ក្នុងដំណើរមកប្រទេសកម្ពុជា ហើយក្រោយមកភ្ញាក់ខ្លួនក្រញាងដោយសារស្នូរបាញ់កាំភ្លើង ដែលនៅពេលនោះ សមាជិកម្នាក់ក្នុងក្រុមធ្វើដំណើររបស់លោកស្រីត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់។
លោកស្រី ប៊ិកឃឺ ជាសាក្សីជំនាញម្នាក់ដែលបាននិពន្ធសៀវភៅមានចំណងជើងថា “ពេលសង្គ្រាមផុតរលត់ទៅ” និងដែលបានរាយការណ៍នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមុនរបប ប៉ុល ពត ត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យមកទស្សនកិច្ចរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យកាលពីខែធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨ និងទទួលបានការអនុញ្ញាតឲ្យចូលជួបសំដែងការគួរសមជាមួយមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដ៏សម្ងាត់នេះ។
លោកស្រី ប៊ិកឃឺ បាននិយាយថា “ជាទិដ្ឋភាពមួយរន្ធត់ណាស់…។ យើងបានដើរចូលសាលប្រជុំ ហើយអង្គុយនៅទីនោះក្នុងកៅអីដ៏ធំគឺ ប៉ុល ពត ខ្លួនឯង”។
៉បន្ទាប់មក គេបានប្រាប់យើងថា គាត់នឹងមិនឆ្លើយសំណួរណាមួយរបស់យើងទេ ហើយ[ចម្លើយ]នឹងផ្តល់ឲ្យយើងនៅពេលក្រោយជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ហើយគាត់នឹងនិយាយជាមួយយើង។ មិនមែនបទសម្ភាសទេ គឺជាបាឋកថាទៅវិញ”។
លោកស្រី ប៊ិកឃឺ បាននិយាយថា ប៉ុល ពត ចាប់ផ្តើមនិយាយខឹងឡូឡា”ចម្លែក”អំពីថាតើកម្ពុជានឹងឈ្នះវៀតណាមដោយរបៀបណាក្នុងសង្គ្រាមភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែលនឹងកើតឡើងដោយមានជំនួយពីណាតូនោះ។
លោកស្រីបាននិយាយថា “គាត់បានលើកឡើងនូវទស្សនៈមិនគួរឲ្យជឿថា កងទ័ពវៀតណាមនឹងមកពីទិសបូព៌ាគាំទ្រដោយរថក្រោះនិងកងទ័ពបក្ខសម្ព័ន្ធកតិកាសញ្ញាវ៉ាសូវី ហើយបន្ទាប់មកទៀតគាត់និយាយថា ប្រជាជនខ្មែរនឹងទប់ពួកគេដោយកងទ័ពខ្មែរនិងកម្លាំងមកពីអង្គការណាតូ”។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា ប៉ុល ពត បានអះអាងថា សង្គ្រាមនេះនឹង”ជាវិបត្តិធំបំផុតក្នុងពិភពលោក”។
អតីតអ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានកាសែតវ៉ាស៊ីនតោនប៉ុស្តិ៍រូបនេះបានបន្តពន្យល់អំពីព្រឹត្តិការណ៍គួរឲ្យបារម្ភនាល្ងាចនោះ ក្នុងពេលដែល លោក ម៉ាលខុម ខាលវ៉ែល ជាអ្នកសិក្សាលទ្ធិម៉ាក្សនិយមនិងជាអ្នកគាំទ្រខ្មែរក្រហម ដែលបានរួមដំណើរជាមួយលោកស្រី ប៊ិកឃឺ និងអ្នកកាសែត រីឆាដ ដាដម៉ែន ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងផ្ទះនៅក្រុងភ្នំពេញ ដែលក្រុមនេះកំពុងស្នាក់នៅ។
បន្ទាប់ពីភ្ញាក់ក្រញាងដោយសារស្នូរគ្រាប់កាំភ្លើង លោកស្រី ប៊ិកឃឺ បាននិយាយថា លោកស្រីបានស្ទុះចេញពីគ្រែនិងបានរត់ទៅរកបុរសក្មេងម្នាក់ដែលកំពុងគ្រវីកាំភ្លើងមករកលោកស្រី។
លោកស្រីបាននិយាយថា “គាត់មានមុខមាត់ខ្មែរ ប៉ុន្តែពាក់មួកកាតឹបចម្លែក…គាត់បានភ្ជង់កាំភ្លើងដាក់ខ្ញុំ ហើយខ្ញុំបានស្រែកដាក់គាត់ ដំបូងជាភាសាអង់គ្លេស បន្ទាប់មកជាភាសាខ្មែរ ‘កុំៗ’ “។
លោកស្រី ប៊ិកឃឺ បាននិយាយថា លោកស្រីបានរត់ចូលបន្ទប់វិញ ហើយបន្ទាប់មកបានឮស្នូរកាំភ្លើងជាច្រើនគ្រាប់ មុនពេលអ្នកបាញ់រូបនោះដើរចេញពីផ្ទះ។
លោកស្រីបានរ៉ាយរ៉ាប់អំពីការអង្គុយនៅស្ងៀមស្ងាត់រយៈពេលជាច្រើនម៉ោង មុនពេលទាហានខ្មែរក្រហមម្នាក់ និងបន្ទាប់មកលោក ជួន ប្រសិទ្ធ ដែលជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតខ្មែរក្រហមប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិពេលនោះ មកដល់ និងបានប្រាប់លោកស្រីថា លោក ខាលវ៉ែល បានស្លាប់ហើយ។
នៅថ្ងៃបន្ទាប់ លោកស្រី ប៊ិកឃឺ និងលោក ដាដម៉ែន បានចូលរួមក្នុងពិធីធម្មតាមួយ សម្រាប់សពលោក ខាលវ៉ែល ដែលមើលខុសត្រូវដោយលោក អៀង សារី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានបន្ទោសវៀតណាមចំពោះការស្លាប់លោក ខាលវ៉ែល។
លោកស្រីបានប្រាប់សាលាក្តីថា ឯកសារដែលទទួលបាននាពេលក្រោយមកពីមណ្ឌលសន្តិសុខទួលស្លែង អាចសន្និដ្ឋានបានថា ទាហានខ្មែរក្រហមមួយក្រុមត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីបទសម្លាប់នេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកទោសចុងក្រោយត្រូវគេប្រហារជីវិតនៅគុកដែលមានឈ្មោះអាក្រក់នេះមុនវៀតណាមចូលឈ្លានពាន។
លោកស្រី ប៊ិកឃឺ បានរិះគន់ចរិតគ្រប់គ្រងតឹងរ៉ឹងលើការមកធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី ដោយបាននិយាយថា ក្រុមរបស់លោកស្រីត្រូវបានគេនាំទៅមើល “សហករណ៍គំរូជាច្រើនកន្លែង” ក្នុងនោះមានភូមិ “ពោធិមគីន” ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម និងបាននិយាយថា គេបានហាមលោកស្រីមិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅខេត្តបាត់ដំបង ជាទីជម្រកចុងក្រោយរបស់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងគោលបំណងស៊ើបអង្កេត ថាតើការរៀបរាប់របស់ជនភៀសខ្លួនទាក់ទងនឹងអំពើឃោរឃៅព្រៃផ្សៃ កើតមានពិតប្រាកដឬយ៉ាងណា។
លោកស្រីក៏បាននិយាយអំពីការលបចេញពីក្រុមទស្សនកិច្ច ហើយបានដើរតាមផ្លូវដែលបោះបង់ចោលនៅក្នុងទីក្រុង ដែលរបបនេះបានបណ្តេញប្រជាជនចេញ។
លោកស្រី ប៊ិកឃឺ បាននិយាយថា ខ្ញុំគិតថា នឹងដើរទៅកន្លែងមួយនឹងឃើញជីវិតពិត ហើយនឹងជួបក្មេងៗកំពុងរត់លេង ឬក៏ស្ត្រីជជែកគ្នាលេង…ជនជាតិខ្មែរគឺជាមនុស្សរួសរាយ ប៉ុន្តែមិនបានឃើញអ្វីទាំងអស់។
លោកស្រីបន្តថា អ្វីដែលខ្ញុំមិនបានឃើញ គឺធ្វើឲ្យខ្ញុំខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។ សក្ខីកម្មរបស់លោកស្រី ប៊ិកឃឺ នឹងបន្តនៅថ្ងៃនេះ៕ មានិត