នៅក្នុងរយៈពេលតែ ២ខែប៉ុណ្ណោះ តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកមានមេដឹកនាំថ្មីដល់ទៅ ៥រូប។ ប្រទេសដែលមានមេដឹកនាំថ្មី គេអាចរាប់ពីប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ប្រទេសស្រីលង្កា កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី និងហ្វីលីពីន។ ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមមេដឹកនាំ ៥ប្រទេសនេះ គឺមេដឹកនាំប្រទេសប៉ាគីស្ថាន និងស្រីលង្កា ដែលនៅភូមិភាគអាស៊ីខាងត្បូង ពុំបានឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតចេញពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាជននោះទេ។
លោក Shehbaz Sharif ត្រូវបានសភារបស់ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន បោះឆ្នោតទុកចិត្តដំឡើងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជំនួសលោក Imran Khan ដែលត្រូវបានសភាទម្លាក់ពីតំណែង។ លោក Imran Khan ជាមេដឹកនាំជំនាន់ក្រោយនៃប្រទេសឥស្លាមមួយនេះមានទំនោរទៅរកប្រទេសចិន។
លោក Imran Khan ត្រូវបានក្រុមប្រឆាំងដាក់ការសង្ស័យថា នឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានទ័ពរបស់ចិននៅលើទឹកដីអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ។ នេះជាផ្នែកមួយនៃរឿងអាស្រូវខាងនយោបាយ ដែលទាញឱ្យបុរសជើងឯកកីឡាគ្រីឃិត ត្រូវបានទាញទម្លាក់ពីអំណាចដោយសមាជិកសភាក្រុមប្រឆាំង។
ជាការកត់សម្គាល់មួយទៀតនោះ គឺបុរសនេះបានដឹកនាំប្រទេសប៉ាគីស្ថាន បណ្ដោយឱ្យធ្លាក់ក្នុងបំណុលចិនគរដូចភ្នំ ឬគេហៅថាបំណុលវ័ណ្ឌករើខ្លួនពុំរួច ហើយក៏ចង់យល់ព្រមឱ្យចិនស្ថាបនាមូលដ្ឋានទ័ពនៅលើទឹកដីប៉ាគីស្ថាន។ តែចំណុចនយោបាយដ៏ខ្សោយរបស់លោក Imran Khan គឺផ្ដើមចេញពីសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយនាំឱ្យក្រុមប្រឆាំងមានជំហររួមប្រឆាំងនឹងផែនការឱ្យចិនមានមូលដ្ឋានទ័ពនៅលើទឹកដីប៉ាគីស្ថាន។
តែយ៉ាងណា សម្រាប់លោក Imran Khan បានបដិសេធដាច់ខាតចំពោះការចោទរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ តែបែបនេះក្ដី លោក Imran Khan ធ្លាក់ពីអំណាចដោយសាររឿងអាស្រូវនយោបាយមួយនេះ គឺធំជាងករណីប្រទេសធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។
ដោយឡែកប្រទេសស្រីលង្កាវិញ គឺលោក Ranil Wickremesinghe ក៏ត្រូវបានសភាបោះឆ្នោតឱ្យក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែរ ប៉ុន្តែសភាប្រទេសអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះពុំបានទម្លាក់លោក Mahinda Rajapaksa ពីតំណែងនោះទេ គឺខុសពីប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។
ជាការពិត លោក Mahinda Rajapaksa ដែលជាអាយ៉ងរបស់ចិន ត្រូវបានប្រជាជនស្រីលង្កាដេញឱ្យចេញពីតំណែងនៅក្រោមកម្ដៅនៃកំហឹងរបស់ប្រជាជន ដោយសារបុរសនេះដឹកនាំប្រទេសធ្លាក់ក្នុងបំណុលចិនវ័ណ្ឌក ដោយនាំឱ្យចិនរឹបអូសកំពង់ផែសមុទ្រដែលស្ថាបនាអស់ថវិកាជាងមួយពាន់លានដុល្លារក្រោមប្រាក់កម្ចីរបស់ចិន ហើយរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចស្រីលង្កាក្រឡាប់ ទើបពលរដ្ឋចេញធ្វើបាតុកម្មបណ្ដេញបុរសនេះពីអំណាច។
បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសស្រីលង្កា មានរដ្ឋាភិបាលស្រោចស្រង់ជាតិក្រោមនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី លោក Ranil Wickremesinghe មកពីក្រុមប្រឆាំង។ លោក Ranil Wickremesinghe ដែលមកពីក្រុមប្រឆាំងត្រូវបានមើលឃើញថា ជាអ្នកនយោបាយទោរទន់ទៅរកឥណ្ឌា។ សរុបទៅ ចិនបាត់បង់មិត្តភ័ក្ដិជាអាយ៉ងរបស់ខ្លួនពីររូបនៅក្នុងកាលៈទេសៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ហើយនៅចំពេលដំណាលគ្នា។
មេដឹកនាំថ្មីប្រទេសបីទៀត គឺប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី និងប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ថាតើមេដឹកនាំបីប្រទេសនេះអាចជាអាយ៉ងរបស់ចិនដែរឬទេ។
លោក Yoon Suk-yeol ដែលជាអតីតអគ្គរដ្ឋអាជ្ញា បានឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង នៅថ្ងៃទី១០ ឧសភា ជាថ្ងៃដែលលោកស្បថចូលកាន់តំណែងដ៏កំពូលរបស់ប្រទេសសាធារណរដ្ឋមួយនៅអាស៊ីខាងកើត។ បុរសនេះមិនបានពោលពាក្យមួយម៉ាត់ថាសុខចិត្តអត់ធ្មត់សង្កត់ចិត្តទទួលយកការឈ្លានពានពីសំណាក់កូរ៉េខាងជើងនៃមេដឹកនាំផ្ដាច់ការអាយ៉ងចិន គឹម ជុងអ៊ុន នោះទេ។ លោកបានប្រើវោហារសាស្ត្រដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងមានឥទ្ធិពល ដោយវាយប្រហារកូរ៉េខាងជើងថា ជារដ្ឋមួយដែលឈ្លក់វង្វេងនឹងការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធ ខណៈប្រជាជនរបស់ខ្លួនរស់យ៉ាងវេទនាក្នុងស្ថានភាពជាទាសករនៃរបបវណ្ណៈអធន។
លោកបានសម្ដែងការស្មោះត្រង់ និងសន្យាសាមគ្គីគ្នាស្អិតល្មួតជាមួយអាមេរិក ក្នុងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រទ្វេភាគី ដើម្បីពង្រឹងសន្តិសុខឧបទ្វីបកូរ៉េ។ លោកបានប្រកាសប្រឈមមុខនឹងកូរ៉េខាងជើងក្នុងគ្រប់ស្ថានការណ៍ទាំងអស់ ទោះជាកូរ៉េខាងជើងបង្កសង្គ្រាមក៏ដោយ។ មិនត្រឹមតែអាមេរិកនោះទេដែលលោក Yoon Suk-yeol ត្រូវពង្រឹងសម្ពន្ធភាព គឺសម្ព័ន្ធយោធាចតុភាគីហៅថា Quad ក៏លោកសន្យាបន្តក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រផងដែរ ដើម្បីទប់ទល់កូរ៉េខាងជើង ដែលជាប្រទេសរណបចិន។
លោក Yoon Suk-yeol បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីខែមីនា។ លោកជាប្រធានាធិបតីជំនួសលោក មូន ជេអ៊ីន ដែលផុតអាណត្តិជាប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង។ យ៉ាងណា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក Anthony Albanese ដែលទើបចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី២៣ ឧសភា គឺក្រោយប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះនៃការបោះឆ្នោតសភា ក៏មិនអាចក្លាយជាមិត្តជិតស្និទ្ធនឹងចិនដែរ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក Li Keqiang បានបញ្ជូនសារអបអរសាទរមុនគេ គ្រាន់តែដឹងដំណឹងថា លោក Anthony Albanese បានស្បថចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី ទី៣១។ ក្នុងលិខិតរបស់លោក Li Keqiang បង្ហាញក្ដីសង្ឃឹមថា លោក Anthony Albanese នឹងមិនដូចលោក Scott Morrison ដែលចាត់ទុកចិនជាសត្រូវ។ តាមលិខិតរបស់លោក Li Keqiang គឺលោក Anthony Albanese នឹងអាចក្លាយជាមិត្តជិតខាងចិនល្អ ហើយជាមេដឹកនាំអូស្ត្រាលីយល់នូវស្ថានភាពក្ដៅជាមួយនឹងចិន ដែលអូស្ត្រាលីនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Scott Morrison។
លោក Li Keqiang សង្ឃឹមថាលោក Anthony Albanese នឹងបន្ថយកម្ដៅការទូត និងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងចិន តែទំនងមិនអាចដូច្នេះទេ។
ការពិត លោក Anthony Albanese សន្យានឹងទប់ទល់ការកើនឡើងឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយសន្យាបង្កើនភាពជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក។ នេះបើតាមសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters។
នៅក្នុងជំនួបនៃមេដឹកនាំក្រុមចតុភាគី Quad ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី នៅទីក្រុងតូក្យូ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ឧសភា លោក Anthony Albanese បានថ្លែងថា អូស្ត្រាលី និងក្រុមចតុភាគី Quad ត្រូវកំណត់ទិសដៅនៅពេលអនាគតដោយធ្វើឱ្យចិន ត្រូវតែធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរជំហរអនុត្តរភាព។
លោក Anthony Albanese និងប្រធានាធិបតីអាមេរិក Joe Biden បានជួបគ្នា និងបានសម្ដែងគារវកិច្ចដ៏ជិតស្និទ្ធនឹងគ្នានៅក្រៅវេទិការបស់ចតុភាគី Quad នៅលើទឹកដីប្រទេសជប៉ុន។ លោក បៃដិន បន្តសន្យាជួយអូស្ត្រាលីគ្រប់ស្ថានការណ៍តានតឹងជាមួយនឹងចិន។ ដោយឡែកប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតនៃប្រទេសហ្វីលីពីន លោក Ferdinand Marcos Jr នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៦ ឧសភា នេះ លោកបានសន្យាថា រូបលោកនឹងទប់ស្កាត់រាល់ការប៉ុនប៉ងរបស់បរទេសដែលសំដៅជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន ព្រមទាំងការពារអធិបតេយ្យភាព ក៏ដូចជាបូរណភាពទឹកដីនៃប្រទេសរបស់លោក។
វោហារសាស្ត្រដ៏ធ្ងន់របស់លោក Marcos Jr គឺត្រង់លោកថ្លែងថា៖ «អធិបតេយ្យភាពរបស់ហ្វីលីពីន គឺមិនអាចបំពានបានដាច់ខាត ហើយហ្វីលីពីនក៏មិនលះបង់ចោលដែរ ទោះក្នុងទម្រង់ណាក៏ដោយ ដែលស្ថិតក្នុងការរំលោភបំពានពីប្រទេសណាមួយមកលើដែនទឹកហ្វីលីពីន»។ លោក Marcos Jr បញ្ជាក់ថា រូបលោកនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យបណ្តោយឆ្នេរសមុទ្រដ៏ធំល្វឹងល្វើយ ឬតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសរបស់ប្រទេសត្រូវបានរំលោភបំពានឡើយ។
តើការថ្លែងរបស់មេដឹកនាំថ្មីហ្វីលីពីនរូបនេះ ចង់សំដៅទៅអាមេរិក ឬទៅប្រទេសចិន ខណៈលោកត្រូវក្រុមប្រឆាំងចោទថា ជាអ្នកនយោបាយមាននិន្នាការទៅរកក្រុងប៉េកាំង គឺដូចនឹងលោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ ប្រធានាធិបតីអស់អាណត្តិនៅថ្ងៃទី៣០ មិថុនា ខាងមុខនេះ?
ការពិត មានតែប្រទេសចិនទេដែលរំលោភបំពានដែនទឹកហ្វីលីពីន គឺរហូតបង្ខំឱ្យលោក ឌូទើតេ សម្រេចចិត្តបោះបង់ចោលគំនិតជាមេដឹកនាំអាយ៉ងចិន ហើយចាប់យកសហរដ្ឋអាមេរិកឡើងវិញនៅរយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
បើលោក Marcos Jr ដើរតាមលោក ឌូទើតេ ដូចនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ ដែលលោក ឌូទើតេ សម្រេចដកខ្លួនពីភាពជាអាយ៉ងចិន មកជាមិត្តនឹងអាមេរិកវិញ គឺមានន័យថា លោក Marcos Jr ក៏មិនអាចក្លាយជាមេដឹកនាំហ្វីលីពីនអាយ៉ងចិនដែរ គឺដូចនឹងអ្វីដែលលោកសន្យាប្រឆាំងអ្នកឈ្លានពានដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន។ បើដូចនេះមែន គឺប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Marcos Jr គឺជាមេដឹកនាំថ្មីនៃប្រទេសមួយនៅអាស៊ី ដែលចិនរំពឹងថានឹងក្លាយជាមិត្តផង និងជាអាយ៉ងរបស់ខ្លួនផង ទំនងមិនដូចបំណងនោះទេ៕