ខណៈនេះ សង្គ្រាមដែលរុស្ស៊ីលើកទ័ពឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនមានរយៈពេលជាង ១៣០ថ្ងៃហើយ។ សង្គ្រាមដ៏អាក្រក់ និងឃោរឃៅមួយនេះបណ្ដាលឱ្យបាត់បង់អាយុជីវិតប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ចំនួន ៤៨៨៩នាក់ និងរបួសចំនួន ៦២៦៣នាក់។
សង្គ្រាមនេះ បានបណ្ដាលឱ្យមានជនភៀសខ្លួនកើនឡើងជិត ១០លាននាក់ និងប្រជាជនបាត់បង់ទីជម្រកព្រោះតែរងការកម្ទេចដោយគ្រាប់កាំភ្លើងមានជាង ១០លាននាក់។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន។
សង្គ្រាមនេះ គេហៅថាជាសង្គ្រាមដ៏អាក្រក់ និងឃោរឃៅ គឺដោយសារតែលំនៅឋានរបស់ប្រជាជន សាលារៀនរបស់សិស្ស និងទីផ្សារ មន្ទីរពេទ្យ ក៏ត្រូវបានរងការបំផ្លាញដោយគ្រាប់មីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ីដែរ។
តាមសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយប្រទេសអ៊ុយក្រែន អគាររបស់ប្រជាជនមួយចំនួនដែលត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងរបស់រុស្ស៊ី បានដួលរាបដល់ដី។ អ្វីដែលគួរឱ្យរន្ធត់ គឺសាកសពមនុស្សស្លាប់តាមដងផ្លូវយ៉ាងខ្លោចផ្សា។
នៅតំបន់បូចា និងអ៊ីពិននៅភាគខាងជើងបន្តិចនៃរដ្ឋធានីគៀវ ប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ជិត ១ពាន់នាក់ស្លាប់ដោយគ្រាប់កាំភ្លើងរបស់រុស្ស៊ី។ ភាគច្រើន ពួកគេស្លាប់ដោយដៃចងជាប់មកក្រោយ។ ចំណែកនៅទីក្រុងម៉ារីយូប៉ូល ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានរកឃើញរណ្ដៅសាកសពរួមដ៏ធំមួយមានសពជាង ១ពាន់នាក់ ក្នុងនោះមានកុមារ ៣០០នាក់។
មនុស្សស្លាប់ទាំងនោះ គឺនៅពេលកងទ័ពរុស្ស៊ី សម្រុកវាយកាន់កាប់តំបន់នោះឱ្យបានពីកងទ័ពអ៊ុយក្រែន។ ចំពោះសង្គ្រាមនៅភាគខាងកើតប្រទេសវិញ បើតាមអភិបាលខេត្តលូហាន់ មកពីភាគីអ៊ុយក្រែន លោក Serhiy Haidai បានឱ្យដឹងថា គ្រាប់កាំភ្លើងធំរបស់រុស្ស៊ី ដែលបានបាញ់ធ្លាក់ក្នុងដែនដីលូហាន់ គឺមានថ្ងៃខ្លះ គឺធ្លាក់ដូចទឹកភ្លៀងអ៊ីចឹងដែរ ហើយគោលដៅរបស់កងទ័ពរុស្ស៊ី បាញ់ប្រហារមិនរើសទីតាំងនោះទេ សូម្បីសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ក៏ត្រូវវាយកម្ទេចដោយគ្រាប់មីស៊ីល និងគ្រាប់កាំភ្លើងធំរបស់រុស្ស៊ីដែរ។
ឥឡូវនេះ ខេត្តលូហាន ជាខេត្តដ៏ធំមួយនៅក្នុងតំបន់ដុនបាស នៅភាគខាងកើតប្រទេស ត្រូវបានភាគីរុស្ស៊ីអះអាងថា បានធ្លាក់ក្រោមការកាន់កាប់បានទាំងស្រុងដោយកងទ័ពបំបែករដ្ឋ និងទ័ពរុស្ស៊ី។
តែនៅក្នុងតំបន់ដុនបាស នេះ នៅមានខេត្តមួយទៀតដែលកងទ័ពរុស្ស៊ីមិនទាន់វាយកាន់កាប់បាននៅឡើយទេ គឺខេត្ត Donetsk។ តាមដំណឹងមកថា ទ័ពរុស្ស៊ី បានបើកប្រតិបត្តិការសឹកវាយលុកយ៉ាងខ្លាំង។
ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានដាក់បញ្ជាឲ្យកងទ័ពរុស្ស៊ីឆាប់វាយយកឱ្យបានខេត្តមួយនេះទៀត ហើយបើវាយបានហើយ ត្រូវរៀបចំរដ្ឋអំណាច និងបោះឆ្នោតផ្ដាច់ខ្លួនពីទឹកដីអ៊ុយក្រែន។
កាលពីឆ្នាំ២០១៤ លោក ពូទីន បានសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួនដោយយកដែនដីគ្រីមៀរ តាមរយៈបោះឆ្នោតផ្ដាច់ខ្លួន ព្រោះតំបន់នោះមានជនជាតិអ៊ុយក្រែន តែ ២០% ប៉ុណ្ណោះ បើធៀបនឹងជនជាតិរុស្ស៊ីដែលមកនៅលើទឹកដីនេះតាំងពីសម័យសហភាពសូវៀត ដែលអ៊ុយក្រែន ជារដ្ឋមួយក្នុងចំណោមរដ្ឋ ១៤ទៀតនៅចំណុះឲ្យសហភាពសូវៀត។
រុស្ស៊ី យកដែនដីគ្រីមៀរ បានដោយពុំមានការផ្ទុះអាវុធប្រយុទ្ធគ្នានោះទេ ព្រោះតែប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែននៅពេលនោះជាមេដឹកនាំដែលរណប ឬអាយ៉ងរុស្ស៊ី គឺលោក Viktor Yanukovych។
ក្រោយពីគ្រីមៀរ ធ្លាក់នៅក្រោមរុស្ស៊ីតាមផែនការរបស់លោក ពូទីន នៅក្នុងការបោះឆ្នោតផ្ដាច់ខ្លួននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០១៤ គឺក្រោយមកបន្តិច ប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ជាពិសេសយុវជនបានងើបបះបោរជាខ្លាំងពាសពេញប្រទេស ជាពិសេសគឺនៅរដ្ឋធានីគៀវ ដោយពួកគេដេញទម្លាក់លោក Viktor Yanukovych ក្រោមការចោទថាជាជនក្បត់ជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង យល់ព្រមកាត់ទឹកដីឱ្យរុស្ស៊ី។
ដោយមិនអាចរស់នៅលើទឹកដីកំណើតរបស់ខ្លួន លោក Viktor Yanukovych បានរត់ទៅសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅទីក្រុងមូស្គូ។
លោក ពូទីន យល់ព្រមភ្លាមឱ្យមេដឹកនាំដែលកាត់ទឹកដីឱ្យរុស្ស៊ីរូបនេះ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ លោក Yanukovych ទទួលបានការរក្សាសុវត្ថិភាពជាងថ្នាក់ដឹកនាំរុស្ស៊ីដទៃទៀត។
ការពិត លោក Yanukovych ដែលយល់ព្រមឱ្យទឹកដីគ្រីមៀរ ធ្លាក់នៅក្រោមរុស្ស៊ីក៏បុរសនេះ រងសម្ពាធជាខ្លាំងពីទីក្រុងមូស្គូ តែបុរសនេះមិនសុខចិត្តកាន់អាវុធដើម្បីការពារទឹកដីនោះទេ។ មកដល់ពេលមេដឹកនាំម្នាក់ទៀត គឺលោក Petro Poroshenko ដែលបានជាប់ឆ្នោតឡើងធ្វើជាប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន ជំនួសលោក Yanukovych បានរត់ទៅប្ដឹងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចឱ្យថ្កោលទោសរុស្ស៊ី ហើយរហូតដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើរុស្ស៊ី ដែលដណ្ដើមយកគ្រីមៀរ ពីអ៊ុយក្រែន គឺពេលនោះហើយដែលពួកលោកខាងលិចដាក់ទណ្ឌកម្មលើរបបលោក ពូទីន ដោយព្រមានថានឹងជួយការពារទឹកដីអ៊ុយក្រែន ទៀតផង។
យ៉ាងណា របបលោក ពូទីន បានទឹកដីមួយផ្នែកនៃប្រទេសចកជៀ រួចទៅហើយនៅឆ្នាំ២០០៨ មុនរុស្ស៊ី យកបានគ្រីមៀរ នៅឆ្នាំ២០១៤។ អ្នកសង្កេតការណ៍យល់ថា ផែនការរបស់លោក ពូទីន ពិតជាពង្រីកទឹកដីរបស់សហភាពសូវៀត មកវិញ។
តែចំណោទមួយកំពុងចោទសួរគ្នានៅលើបណ្ដាញសង្គមថា ហេតុអ្វីបានជាលោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី សម្រេចជ្រើសរើសយកសង្គ្រាម ជាជាងការផ្ដល់សម្បទានទឹកដីទៅឱ្យរុស្ស៊ី ដើម្បីសន្តភាព។
ចំណោទនេះហើយដែលមានទស្សនៈពីរខ្វែងគ្នា គឺទស្សនៈរបស់ក្រុមសន្តិភាពនិយម និងក្រុមយុត្តិធម៌និយម ដែលមានការចោទសួរជាច្រើនតាមបណ្ដាញសង្គម ទាំងហ្វេសប៊ុក និងទ្វីតធើ។ អ្នកបញ្ចេញទស្សនៈនោះមានទាំងក្រុមអ្នកវិភាគ បញ្ញវន្ត អ្នកនយោបាយ អ្នកជំនួញ និងពលរដ្ឋធម្មតាទៀតផង។
ក្រុមអ្នកសន្តិភាពនិយមភាគច្រើនគិតថា អ៊ុយក្រែន និងលោក ហ្សេឡេនស្គី គួរតែធ្វើសម្បទាន ឬចរចាជាមួយរុស្ស៊ី ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមឱ្យបានឆាប់។ បើតាមក្រុមនេះ គិតថា សោកនាដកម្មមានតែនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន និងប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ជាអ្នករងគ្រោះ និងទទួលការឈឺចាប់ គឺពុំមានជាតិសាសន៍ណាគេមកជួយអ៊ុយក្រែន ផ្ទាល់នោះទេ។ ពួកគេថា សង្គ្រាមកាន់តែយូរ គឺអ៊ុយក្រែន នឹងក្លាយជាផេះ ហើយទឹកដីគង់នឹងបាត់ទៅខាងរុស្ស៊ី ដដែលទេ។
ក្រុមនេះថាការមានសន្តិភាព គឺមិនមានន័យថា អ៊ុយក្រែនចាញ់សង្គ្រាមនោះទេ គឺអ៊ុយក្រែន បានសន្តិភាព ហើយប្រជាជននឹងរស់នៅក្រោមដំបូងសន្តិភាពជាជាងការបាត់បង់ញាតិមិត្តបងប្អូន។ ក្រុមនេះផ្ដល់ជាគំនិតថា បើសម្រាប់មេដឹកនាំប្រទេសខ្ញុំវិញ គឺមិនមានសង្គ្រាមកើតឡើងនោះទេ។
ពួកគេថាការផ្ដល់សម្បទានឱ្យទឹកដីប្រទេសទៅគេក៏ជាផ្នែកមួយនៃការកសាងសន្តិភាពសម្រាប់ពិភពលោកដែរ។ ដូចនេះ គ្រាន់តែកាត់ទឹកដីឱ្យប្រទេសខ្លាំងជាង គឺពុំមានន័យថាយើងចាញ់សង្គ្រាមនោះទេ ព្រោះថាបើមានសន្តិភាពហើយ គឺពិតណាស់នឹងមានការអភិវឌ្ឍប្រទេសបានរុងរឿងទៅមុខទៀត។
ចំណែកទស្សនៈមួយក្រុមទៀតដែលជាក្រុមយុត្តិធម៌និយម គឺពួកគេយល់ថា គេមិនគួរផ្ដល់សម្បទានណាមួយឱ្យរុស្ស៊ី នោះទេ។ ក្រុមនេះថា គេត្រូវធ្វើឱ្យទីក្រុងមូស្គូ តបស្នងមកវិញនូវតម្លៃមួយចំពោះទង្វើឈ្លានពានមកលើអ៊ុយក្រែន។
ក្រុមនេះបន្តថា ធ្វើបែបនេះគឺសំដៅរារាំងកុំឱ្យរុស្ស៊ី ដើរឈ្លានពានប្រទេសជិតខាងដទៃទៀត។ ក្រុមនេះថា បើរុស្ស៊ីបរាជ័យមិនអាចយកទឹកដីអ៊ុយក្រែនបាន គឺរបបលោក ពូទីន ដែលជារបបផ្ដាច់ការ នឹងអស់តម្លៃ ហើយតម្លៃដើម្បីសេរីភាព និងយុត្តិធម៌ មិនត្រឹមតែមាននៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន នោះទេ គឺមាននៅបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
ក្រុមនេះបន្តថា កាលដែលក្រុមអ្នកស្រឡាញ់យុត្តិធម៌ និងសេរីភាពរួបរួមគ្នាខ្លាំងក្លា គឺពិតណាស់ធ្វើឱ្យពិភពលោកមានសណ្ដាប់ធ្នាប់។ ប្រទេសធំនឹងពិបាករំលោភឈ្លានពានប្រទេសតូចៗ ហើយបើយុត្តិធម៌កើតមាន គឺសន្តិភាពក៏កើតមានដែរ។ មានន័យថា សន្តិភាពដែលបានដោយកម្លាំងយុត្តិធម៌ គឺជាសន្តិភាពដែលមិនក្លែងក្លាយឡើយ៕