លោក ស៊ិនហ្សូ អាបេ (Shinzo Abe) អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ដ៏មានឥទ្ធិពល បានទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃសុក្រ ទី៨ ខែកក្កដា នៅវេលាម៉ោង ៥រសៀល បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់ចំបេះដូងរបស់លោក។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP បានចុះផ្សាយថា លោក អាបេ រងការបាញ់សម្លាប់ក្នុងអំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតក្នុងទីក្រុង Nara ភាគខាងកើតទីក្រុង Osaka។ តាមការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីមន្ទីរពេទ្យក្នុងទីក្រុង Nara ដែលគេដឹកលោក អាបេ ទៅសង្គ្រោះបន្ទាន់នោះ គឺគ្រាប់កាំភ្លើងរបស់ខ្មាន់កាំភ្លើងបានបាញ់ទម្លុះបេះដូងរបស់លោក អាបេ ចំនួនមួយគ្រាប់ ហើយមួយគ្រាប់ទៀតត្រូវចំបំពង់ក។
លោក Hidetada Fukushima វេជ្ជបណ្ឌិតប្រចាំមន្ទីរសង្គ្រោះបន្ទាន់នៃមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រ Nara បាននិយាយថា៖ «លោក អាបេ ត្រូវបានបញ្ជូនមកកាន់មន្ទីរពេទ្យនាវេលាម៉ោង ១២ និង ២០នាទី ហើយនៅពេលមកដល់មន្ទីរពេទ្យភ្លាម បេះដូងរបស់លោក អាបេ លែងធ្វើចលនាបាត់ទៅហើយ»។
លោក អាបេ បានថ្លែងនៅឯយុទ្ធនាការឃោសនាមួយនៅខាងក្រៅស្ថានីយរថភ្លើងក្នុងទីក្រុង Nara ភាគខាងកើតទីក្រុង Osaka នៅពេលដែលបុរសម្នាក់ដែលប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងបានដើរមកជិតលោក ហើយក៏បានលើកកាំភ្លើងបាញ់លោក អាបេ តែម្ដង។
ស្នូរគ្រាប់កាំភ្លើងបានផ្ទុះចំនួន ២គ្រាប់ គឺភ្លាមៗនោះលោក អាបេ ក៏បានដួលនៅលើដី ហើយឈាមបានហូរចេញពីបេះដូងរបស់លោកយ៉ាងច្រើន។ ក្នុងស្ថានភាពនេះ គេឃើញមនុស្សស្រវេស្រវាជួយលោក អាបេ ដែលបានដេកស្ដូកនៅលើដីបាត់បង់ស្មារតីទៅហើយ។
ចំណែកបណ្ដាញទូរទស្សន៍ជប៉ុន NHK បានរាយការណ៍ថាខ្មាន់កាំភ្លើងដែលរងការចោទប្រកាន់ថាជាអ្នកបាញ់លោក អាបេ គឺមានអាយុ ៤១ឆ្នាំ។ គាត់មកពីទីក្រុង Nara ហើយភ្លាមនោះត្រូវបានចាប់ខ្លួនតែម្តង។ ឃាតកនោះត្រូវបានគេដឹងថាមានឈ្មោះ Tetsuya Yamagami។ បើតាមទូរទស្សន៍ NHK ជនសង្ស័យរូបនោះធ្លាប់បម្រើនៅក្នុងកងទ័ពជប៉ុនរយៈពេលបីឆ្នាំ ហើយកាំភ្លើងដែលជនសង្ស័យរូបនោះប្រើនៅក្នុងការបាញ់ប្រហារលោក អាបេ គឺជាអាវុធកែច្នៃ។
បើតាមចម្លើយរបស់សមត្ថកិច្ចដែលបានប្រាប់ទូរទស្សន៍ NHK ឲ្យដឹងថា ខ្មាន់កាំភ្លើងនោះបានប្រាប់ថា គាត់មិនពេញចិត្តនឹងលោក អាបេ ហើយមានផែនការសម្លាប់លោក អាបេ តែម្ដង។
លោក អាបេ បានថ្លែងនៅឯពិធីឃោសនាដើម្បីកៀរគររកសំឡេងឆ្នោតសម្រាប់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី LDP ដែលចូលរួមបោះឆ្នោតសភាជាន់ខ្ពស់ជប៉ុន នៅថ្ងៃអាទិត្យ ខាងមុខនេះ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបច្ចុប្បន្ន លោក Fumio Kishida បានចេញមុខថ្លែងថ្កោលទោសការវាយប្រហារដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ ដោយនិយាយថា ការវាយប្រហារនេះបានកើតមានឡើងក្នុងអំឡុងនៃការបោះឆ្នោតមួយតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ។
កាលពីក្នុងឆ្នាំ២០១៧ អភិបាលក្រុង Nagasaki ត្រូវបានសម្លាប់ដោយបុរសម្នាក់មកពីក្រុមអ្នកលេង។ នៅឆ្នាំ១៩៦០ ប្រធានគណបក្សសង្គមនិយមជប៉ុន ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់នៅពេលលោកកំពុងថ្លែងសារនយោបាយមួយនៅពេលនោះ។ ប្រធានគណបក្សសង្គមនិយមរូបនោះត្រូវបានក្រុមអ្នកលេងដាវ Samurai ចាក់សម្លាប់ ហើយក្នុងឧបទ្ទវហេតុនោះ ក៏មានមនុស្សជាច្រើនរងរបួសដែរ។
តើលោក អាបេ មានប្រវត្តិដូចម្ដេច?
លោក អាបេ មានអាយុ ៦៧ឆ្នាំ។ លោកបានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ពីឆ្នាំ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ២០០៧ ម្ដង និងពីឆ្នាំ២០១២ ដល់ឆ្នាំ២០២០ ម្ដងទៀត។ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីរបស់លោក អាបេ បានគ្រប់គ្រងនយោបាយជប៉ុន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៥ មក។ លោក អាបេ បានលាលែងចេញពីតំណែងនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោមហេតុផលបញ្ហាសុខភាព តែលោកគឺជាមេដឹកនាំម្នាក់ដែលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន បានយូរជាងគេនៅប្រទេសជប៉ុន។
ទោះជាលោក អាបេ លាលែងពីតំណែងមែន តែលោកនៅតែជាអ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពល និងមានប្រជាប្រិយសម្រាប់គណបក្ស LDP។
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីទទួលដំណឹងអំពីមរណភាពរបស់លោក អាបេ គេសង្កេតឃើញមេដឹកនាំពិភពលោកមួយចំនួនបានបញ្ជូនសារថ្កោលទោស និងសោកស្ដាយ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក ណារិនឌ្រា មូឌី បានសរសេរសារសោកស្ដាយលើបណ្ដាញសង្គម Twitter របស់លោកជាមួយនឹងការប្រកាសកាន់ទុក្ខមួយថ្ងៃនៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា។ លោកថា លោកមានការរន្ធត់ចិត្តដែលឮថា លោក អាបេ រងការបាញ់សម្លាប់។
ជាមួយគ្នានេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនូវែលហ្សេឡង់ អ្នកស្រី Jacinda Ardern បានបញ្ចេញទស្សនៈថា លោក អាបេ ស្ថិតក្នុងចំណោមមេដឹកនាំបរទេសមុនគេដែលអ្នកស្រីបានជួបក្នុងតំណែងអ្នកស្រីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនូវែលហ្សេឡង់។ អ្នកស្រីចាត់ទុកការធ្វើឃាតលោក អាបេ ជាហេតុការណ៍ដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកតក់ស្លុត។
ចំណែកលោកប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ចាត់ទុកមរណភាពរបស់លោក អាបេ ថាជាការបាត់បង់ដ៏ធំធេង។ នៅក្នុងសារផ្ញើទៅកាន់ក្រុមគ្រួសាររបស់លោក អាបេ មេដឹកនាំរុស្ស៊ី បានហៅលោក អាបេ ជាមេដឹកនាំដ៏មានស្នាដៃក្នុងការចូលរួមវិភាគទាននៅក្នុងការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសជប៉ុន និងរុស្ស៊ី ក្នុងគ្រប់វិស័យ។
ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប អ្នកស្រី Ursula von der Leyen ហៅការបាញ់ប្រហារនេះជាទង្វើកំសាក និងខ្មាសអៀន។
ចំណែកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស លោក បូរីស ចនសុន ដែលនឹងចុះចេញពីតំណែងក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ បានសរសើរលោក អាបេ ថាជាមេដឹកនាំពិភពលោកគួរគោរព និងកោតសរសើរ។
សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាសម្ពន្ធមិត្តស្លាប់រស់ជាមួយនឹងជប៉ុន តាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស បានសម្ដែងការសោកសង្រេងជាខ្លាំង។
ប្រធានាធិបតីបារាំង លោក Emmanuel Macron បានសរសេរសារលើទ្វីតធើ ដោយសម្ដែងក្តីរន្ធត់ជាខ្លាំងបន្ទាប់ពីបានឮការបាញ់ប្រហារលើអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន។ លោក ម៉ាក្រុង សច្ចាថា បារាំងនៅតែបន្តជាមិត្តរបស់ប្រជាជនជប៉ុនជានិច្ច។
ចំណែកអគ្គលេខាធិការអង្គការយោធាណាតូ (NATO) លោក Jens Stoltenberg បានសម្ដែងទុក្ខសោកចំពោះលោក អាបេ ប៉ុន្តែលោកបានហៅលោក អាបេ ថាជាអ្នកការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយដ៏រឹងមាំ។ ចំណែករដ្ឋាភិបាលចិន ដែលមិនសប្បាយចិត្តនឹងលោក អាបេ បានទៅទស្សនាដែនកោះតៃវ៉ាន់ កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ក៏បានបញ្ចេញសាររំលែកទុក្ខផងដែរជូនចំពោះគ្រួសារលោក អាបេ។
ជាមួយគ្នានេះ មេដឹកនាំនៃបណ្ដាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ដូចជានាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី ក៏បានសម្ដែងភាពតក់ស្លុតក្រោយពីទទួលដំណឹងថាលោក អាបេ បានទទួលមរណភាព។ ពួកគាត់ចាត់ទុកការបាញ់សម្លាប់លោក អាបេ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ឃោរឃៅមួយនៅជប៉ុន ដែលមិនអាចភ្លេចបានឡើយ។
ក្រោយពីហេតុការណ៍នៃការបាញ់សម្លាប់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក អាបេ លោក Kishida Fumio បានចេញបញ្ជាឱ្យរឹតបន្តឹងសន្តិសុខការពារថ្នាក់ដឹកនាំ និងអ្នកនយោបាយជប៉ុន ខណៈការបោះឆ្នោតសភាជាន់ខ្ពស់ជប៉ុន នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃអាទិត្យចុងសប្ដាហ៍នេះ។
ការចេញបញ្ជារបស់លោក Kishida ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកបានពិភាក្សាអំពីការធ្វើឃាតលោក អាបេ ជាមួយនឹងប្រធានគណៈកម្មការជាតិសុវត្ថិភាពសាធារណៈ លោក Ninoyu Satoshi រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក Furukawa Yoshihisa និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត៕