 និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា មុនការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ មកដល់។){kind=link}
គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៤ គ្រោងដាក់លិខិតទៅកាន់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា មុនការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ មកដល់។
គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (GDP) បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ថា គណបក្សចំនួន៤ ដែលនឹងទាមទារឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា រួមមាន៖
- គណបក្សភ្លើងទៀន
- គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន
- គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ
- និងគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា។
គណបក្សទាំង៤ បានឯកភាពគ្នាហើយក្នុងយុទ្ធនាការទាមទារឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជាមុននឹងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ មកដល់។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បានប្រាប់ The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៦ សីហា នេះថា ការស្នើទៅកាន់ស្ថាប័នទាំងបីនេះ គឺមានលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗពីគ្នា ក្នុងនោះលិខិតទៅកាន់ គ.ជ.ប គឺទាមទារឱ្យមានការកែសម្រួលនីតិវិធីមួយចំនួនដែលមានភាពមិនប្រក្រតីកាលពីការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់កន្លងទៅ។ ជាងនេះទៀត ក៏មានការស្នើឱ្យបង្កើតមណ្ឌលបោះឆ្នោតពិសេសសម្រាប់ពលរដ្ឋដែលធ្វើការងារឆ្លងខេត្ត ឱ្យពួកគេអាចចុះឈ្មោះ និងបោះឆ្នោតដោយមិនបាច់ត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតផងដែរ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលរូបនេះអះអាងថា គណបក្សទាំង៤ ក៏នឹងស្នើឱ្យបង្កើតមណ្ឌលបោះឆ្នោតនៅតាមប្រទេសដែលមានពលរដ្ឋខ្មែរកំពុងរស់នៅជាពលករ ដូចជាប្រទេសថៃ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសជប៉ុន ជាដើម។ ចំណែកលិខិតដែលដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ គឺស្នើឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ការពារទៅលើការគំរាមកំហែងរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទៅកាន់ពលរដ្ឋដែលមិនគាំទ្របក្សកាន់អំណាច និងតំណាងគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលនៅមូលដ្ឋានផងដែរ។
ដោយឡែកលិខិតដែលត្រូវដាក់ជូនរដ្ឋសភាជាតិ គឺដើម្បីទាមទារឱ្យមានការកែប្រែច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ និងច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោត ក្នុងនោះគឺស្នើឱ្យមានការកែប្រែរូបមន្តបែងចែកអាសនៈដោយយកតាមរូបមន្តដែលធ្លាប់ផ្តល់ឱ្យពីអ៊ុនតាក់ (UNTAC) ជំនួសរូបមន្តដែលរដ្ឋាភិបាលប្រើសព្វថ្ងៃនេះ ព្រោះថារូបមន្តរបស់អ៊ុនតាក់ (UNTAC) គឺអាចជួយឱ្យគណបក្សតូចៗទទួលបានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ក៏ដូចជាការបើកឱកាសសំឡេងពលរដ្ឋភាគតិចត្រូវបានលើកឡើងក្នុងសភាជាតិផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះ ក៏ស្នើឱ្យមានការបន្ថែមអាសនៈឱ្យបានចំនួន ២អាសនៈចំពោះខេត្តដែលមាន ១អាសនៈសព្វថ្ងៃនេះ ត្បិតចំនួនពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តទាំងនោះក៏មានការកើនឡើងច្រើនដែរ។
បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បញ្ជាក់ថា ការធ្វើបែបនេះ គឺអាចជួយឱ្យឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សផ្សេងៗមាននៅក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា និងកង្វល់របស់ពួកគាត់ដែរ ដែលកន្លងមកមានតែសំឡេងអ្នកដែលគាំទ្របក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះដែលមាននៅក្នុងរដ្ឋសភា។
ជុំវិញការស្នើឱ្យមានការកែប្រែប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជានេះ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ សហភាពអឺរ៉ុបមិនបានដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតសម្រាប់ដំណើរការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនោះទេ ក្រោមហេតុផលថា ដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតនេះគ្មានតម្លាភាព និងមិនប្រកបដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជានៅតែមិនទាន់មានប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតមួយធានាបាននូវការរៀបចំការប្រកួតប្រជែងប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះទេ ខណៈសេរីភាពខាងនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋក៏ត្រូវរងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងថែមទៀតនោះ៕