នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អ្នកនយោបាយល្បីៗជាច្រើនកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងការបិទសេរីភាពក្នុងកំហុសដែលអ្នកសង្កេតការណ៍ និងអ្នកវិភាគមើលឃើញថា ជារឿងនយោបាយដែលបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមកម្ចាត់គូប្រកួត។
យ៉ាងតិចណាស់អ្នកនយោបាយល្បី ៤រូបនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវបានបក្សកាន់អំណាចបិទសេរីភាព ក្រោមសាលក្រមរបស់តុលាការ។
អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី អ្នកនយោបាយជើងចាស់ និងជាជើងឯកប្រជាធិបតេយ្យនៅអាស៊ីកំពុងស្ថិតនៅក្នុងរនាំងគុកនៅឡើយ។
អ្នកស្រីជាប់ទោសក្រោមសាលក្រមរបស់តុលាការស្ថិតនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃរបស់ពួកយោធា ដែលធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្ដួលរំលំអ្នកស្រី និងរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះកាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។ ពួកយោធាភូមា ធ្វើរដ្ឋប្រហារនេះត្រូវបានអ្នកសង្កេតការណ៍ហៅថាជាព្រឹត្តិការណ៍បញ្ចប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសមួយដែលធ្លាប់នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ពួកយោធាជាង ៦០ឆ្នាំទៅហើយនោះ។
ឥឡូវនេះ អ្នកនយោបាយម្នាក់ទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏កំពុងត្រូវបានតុលាការចេញសាលក្រមផ្ដន្ទាទោសឲ្យមានទោសរហូតដល់ទៅ ២៧ឆ្នាំពីបទសន្ទិដ្ឋភាព ឬអំពើក្បត់ជាតិ។
អ្នកនយោបាយរូបនេះក៏មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងផងដែរនៅក្នុងតំបន់។ យ៉ាងណា លោក កឹម សុខា បើទោះជាស្ថិតនៅក្រៅការឃុំខ្លួនក៏ដោយ ក៏លោកគ្មានសេរីភាពធ្វើសកម្មភាពនយោបាយអ្វីទាំងអស់ ដោយសាលក្រមរបស់តុលាការបិទសិទ្ធិលោកទាំងស្រុង។
តែទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកនយោបាយនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ២រូបទៀត គឺលោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលពួកយោធាថៃ ធ្វើរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ២០០៦ ហើយនៅពេលនេះលោកកំពុងរស់នៅនិរទេសខ្លួន។ លោកបានប្រកាសថា លោកនឹងវិលចូលប្រទេសថៃ វិញនៅខែកក្កដា ឬខែសីហា ខាងមុខនេះ។ ចំណែកអ្នកនយោបាយកម្ពុជាមួយរូបទៀត គឺលោក សម រង្ស៊ី ក៏បានប្រកាសដែរថានឹងវិលចូលកម្ពុជាវិញឲ្យបានក្នុងអំឡុងប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះទៀតនេះ។
អ្នកនយោបាយទាំង ២រូប សុទ្ធតែសច្ចាដូចគ្នាថា បើទោះជាការវិលមកវិញរបស់ពួកគាត់ប្រឈមមុខនឹងការចាប់ខ្លួនយកទៅដាក់ពន្ធនាគារក៏ដោយ ក៏ពួកគាត់វិលចូលប្រទេសវិញដែរ។ អ្នកនយោបាយទាំង ២រូបនេះសុទ្ធតែជាប់ពិរុទ្ធភាពរបស់តុលាការ តែក្នុងសំណុំរឿងផ្សេងគ្នា។
លោក ថាក់ស៊ីន ត្រូវបានកាត់ទោសដោយតុលាការកំពូលរបស់ថៃ ពីបទគេចពន្ធមួយចំនួនដែលក្រុមហ៊ុនរបស់លោកជាប់ពាក់ព័ន្ធ ខណៈលោកនៅពេលនោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ។
ចំណែកលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំងជាប់ពិរុទ្ធភាពក្រោមសាលក្រមក្នុងសំណុំរឿងមិនតិចជាង ១០សំណុំរឿងនោះទេ មានទាំងសំណុំរឿងបរិហារកេរ្តិ៍អ្នកនយោបាយកំពូលៗរបស់កម្ពុជា និងការប្រមាថដល់អង្គព្រះមហាក្សត្រ។ ជាមួយគ្នានេះ លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានកាត់ទោសមួយទៀតក្នុងសំណុំរឿងប៉ុនប៉ងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់បុរសខ្លាំងកម្ពុជា គឺលោក ហ៊ុន សែន។
តែយ៉ាងណា អ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់បានហៅសាលក្រមផ្ដន្ទាទោសអ្នកទាំង ២រូបនេះ គឺជារឿងនយោបាយ។ ឥឡូវនេះ ពួកគាត់ទាំង ២នាក់ បើទោះជានៅប្រទេសផ្សេងគ្នាក៏ដោយ ក៏បានសច្ចាដូចគ្នាថា នឹងវិលចូលប្រទេសរបស់ពួកគាត់វិញក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ហើយត្រូវប្រឈមមុខនឹងការអនុវត្តទោសតាមសាលក្រមរបស់តុលាការ។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ មិថុនា សារព័ត៌មានបាងកកប៉ុស្តិ៍ បានស្រង់សម្ដីកូនស្រីលោក ថាក់ស៊ីន គឺអ្នកស្រី ភៃថោងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ មកបញ្ជាក់ថា លោក ថាក់ស៊ីន បានសច្ចាជាថ្មីម្ដងទៀតថានឹងវិលចូលរាជាណាចក្រថៃ វិញនៅក្នុងអំឡុងខែកក្កដា ឬយ៉ាងយូរនៅដើមខែសីហា។
អ្នកស្រី ភៃថោងថាន ជាមេដឹកនាំនៃគណបក្សភឿថៃ ដែលគេរំពឹងថានឹងក្លាយជាបក្សមួយក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះនៅពេលខាងមុខនេះ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ទៀតថា ឪពុករបស់អ្នកស្រីគឺលោក ថាក់ស៊ីន នៅតែសច្ចាវិលចូលរាជាណាចក្រថៃ វិញ បើទោះជាលោកប្រឈមមុខការចាប់ខ្លួនក៏ដោយនោះ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីជឿថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីក្រោយនេះនឹងសម្របសម្រួលឲ្យឪពុករបស់អ្នកស្រីវិលចូលប្រទេសវិញក្រោមបរិយាកាសនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ហើយបញ្ចប់សំណុំរឿងទាំងអស់ដែលធ្វើឲ្យឪពុកអ្នកស្រីជាប់ពិរុទ្ធភាព។
លោក ថាក់ស៊ីន ខ្លួនគាត់ផ្ទាល់បានបញ្ជាក់ថា ការវិលមកវិញរបស់លោក មិនមែនមកធ្វើនយោបាយឡើងវិញនោះទេ គឺលោកចង់ស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកំណើតរបស់លោករហូតដល់អស់មួយជីវិត។ បច្ចុប្បន្ននេះ លោក ថាក់ស៊ីន មានអាយុ ៧៣ឆ្នាំ។
មិនថាឡើយរូបលោកទេដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសដោយសារតែការជាប់ទោស គឺប្អូនស្រីបង្កើតរបស់លោកម្នាក់ គឺអ្នកស្រី យីងឡាក់ ក៏ជាអ្នកនយោបាយនិរទេសខ្លួនផងដែរ។ អ្នកស្រី យីងឡាក់ បានរត់ចេញពីប្រទេសភ្លាមៗក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១៤ ក្រោយពីពួកយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារ និងក្រោយពីតុលាការកាត់ទោសអ្នកស្រីជាច្រើនឆ្នាំពីបទបណ្ដោយឲ្យគណៈរដ្ឋមន្ដ្រីរបស់អ្នកស្រីប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ប៉ុន្តែសំណុំរឿងនេះ អ្នកវិភាគឯករាជ្យបានហៅថាជាសាលក្រមប្រឆាំងនឹងអំណាចរបស់ត្រកូល ស៊ីណាវ៉ាត្រា។
ចំពោះអ្នកស្រី យីងឡាក់ មិនបានប្រកាសថាត្រូវវិលចូលរាជាណាចក្រថៃ វិញនៅពេលណានោះទេ។
ដោយឡែកអ្នកនយោបាយជាមេបក្សប្រឆាំងនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នមានអាយុ ៧៣ឆ្នាំដូចលោក ថាក់ស៊ីន ផងដែរ គឺលោក សម រង្ស៊ី បានបញ្ជាក់ជាចុងក្រោយរបស់លោកទៀតថា លោកត្រូវវិលចូលកម្ពុជាវិញ ដើម្បីមកប្រឈមមុខនឹងអំណាចផ្ដាច់ការរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលលោកថាវត្តមានរបស់លោក នឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាមានប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ហើយក៏ធ្វើឲ្យកម្ពុជារួចផុតពីទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកបស្ចិមប្រទេសផងដែរ។
លោកសច្ចាថា ទោះជាលោកត្រូវសមត្ថកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចាប់ខ្លួនក៏ដោយ ក៏លោករកមធ្យោបាយចូលមកកម្ពុជាឱ្យបាន ដោយពឹងពាក់ចូលតាមច្រកទ្វារនៃព្រំដែនរបស់ប្រទេសថៃ។
តែយ៉ាងណា លោក សម រង្ស៊ី កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ធ្វើសកម្មភាពវិលចូលកម្ពុជាផងដែរ ប៉ុន្តែលោកមិនអាចចូលទៅទីក្រុងបាងកក បាននោះទេ ដែលពេលនោះរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា មិនបើកផ្លូវឱ្យលោកមកនៅទីក្រុងបាងកក ដើម្បីធ្វើនយោបាយរុលចូលកម្ពុជានោះទេ។ ទីបំផុត លោកត្រឹមតែមកដល់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយក៏ត្រឡប់ទៅប្រទេសបារាំង វិញ ជាទីដែលលោកក្លាយជាអ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យជឿនលឿនមួយនេះ។
យ៉ាងណា មេដឹកនាំកម្ពុជាបុរសខ្លាំងផុតលេខ គឺលោក ហ៊ុន សែន បានគំរាមជាថ្មីម្ដងទៀតថា នឹងបាញ់កម្ទេចលោក សម រង្ស៊ី ដោយប្រើកាំភ្លើង BM-21 ជារ៉ុក្កែតផលិតក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី ឱ្យតែហ៊ានឆ្លងចូលមកដីកម្ពុជា។
ស្ថានភាពនយោបាយរបស់លោក ថាក់ស៊ីន និងលោក សម រង្ស៊ី គឺខុសគ្នា។ លោក ថាក់ស៊ីន វិលចូលរាជាណាចក្រថៃ វិញចំពេលដែលកូនស្រីរបស់លោកនឹងក្លាយជាអ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពល ហើយត្រូវបានគេមើលឃើញថា អាចសម្របសម្រួលការវិលវិញរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ជាមួយពួកយោធាថៃ ក្រោមហេតុផលនៃការផ្សះផ្សាជាតិ។
ប៉ុន្តែលោក សម រង្ស៊ី ទំនងអាចនឹងដូចឆ្នាំ២០១៩ ក៏ថាបាន ព្រោះលោក ហ៊ុន សែន នឹងបិទខ្ទប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃតឹងតែងបំផុត ហើយអាចរហូតដល់បិទខ្ទប់តាមព្រំដែនវៀតណាម ឬឡាវ ទៀតផង។ មានន័យថា ច្រកទ្វារសម្រាប់លោក សម រង្ស៊ី វិលចូលកម្ពុជាវិញ គឺចង្អៀតយ៉ាងណែន ព្រោះគ្មានផ្លូវទៅរកការផ្សះផ្សារវាងរូបលោក និងលោក ហ៊ុន សែន បាននោះទេ។ លោក សម រង្ស៊ី អាចវិលទៅកម្ពុជាវិញបាន លុះត្រាតែលោក ហ៊ុន សែន យល់ព្រមឱ្យជើងហោះហើរដឹករូបលោកដោយផ្ទាល់មកដល់ព្រលានយន្តហោះក្រុងភ្នំពេញ ខណៈលោកត្រូវតាំងចិត្តប្រឈមមុខនឹងការចាប់ខ្លួន៕