មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងលើកឡើងថា កូនប្រុសច្បងត្រៀមស្នងអំណាចជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជាបន្តពីឪពុក គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងនយោបាយការទូតជាមួយបរទេសជិតខាង ជាពិសេសគឺទំនាក់ទំនងនយោបាយការទូតជាមួយចិន ជុំវិញអធិបតេយ្យជាតិ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់កម្ពុជា។
អតីតអ្នកទោសនយោបាយ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៤ សីហា នេះថា អ្នកបន្តវេនបក្សកាន់អំណាចដែលកំពុងត្រៀមឡើងកាន់អំណាចជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជាទៅថ្ងៃមុខ ត្រូវប្រកាន់នយោបាយការទូតដែលអព្យាក្រឹត ដោយមិនលម្អៀងទៅលើមហាអំណាចណាមួយនោះឡើយ ជាពិសេសមហាអំណាចចិនដែលកំពុងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឱ្យបក្សខ្លួនរហូតមកនោះ។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា ការដាស់តឿននេះ គឺដោយសារតែកម្ពុជាបានជំពាក់បំណុលចិនតាំងពីជំនាន់លោក ហ៊ុន សែន ជាឪពុក ដែលនឹងត្រូវបន្តទៅដល់កូនរបស់គាត់ក្នុងរង្វង់ជិត ១ម៉ឺនលានដុល្លារអាមេរិកសព្វថ្ងៃនេះ ដូច្នេះអ្នកដឹកនាំជំនាន់ក្រោយត្រូវតែព្យាយាមរុញកម្ពុជាចេញឱ្យផុតពីបំណុលរបស់បរទេសដែលគ្មានតម្លាភាពនេះ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលចិនបានលើកសរសើរថា កម្ពុជាល្អបែបនេះ ឬល្អបែបនោះក៏ដោយ ព្រោះថាចិនដែលហ៊ានឱ្យកម្ពុជាខ្ចីបុលដូចសព្វថ្ងៃនេះ ក៏ដោយសារតែពួកគេសម្លឹងឃើញប្រយោជន៍ធំពីកម្ពុជាដែរ។
លោកអះអាងថា ក្រៅពីបំណុលរវាងកម្ពុជា-ចិន ក៏នៅសល់បញ្ហាជុំវិញតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមសម្រាប់អ្នកបន្តវេនត្រូវដោះស្រាយដែរ ដើម្បីបង្ហាញពីតម្លាភាពទៅដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងមហាអំណាចជិតខាងដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះ ចៀសវាងកម្ពុជានាំទុក្ខដាក់ខ្លួនដោយសារតែលង់ខ្លួននឹងនយោបាយការទូតមិនស្មោះត្រង់ដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តនោះ។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយលើកឡើងថា លោកមានជំនឿថា កម្ពុជាដែលក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅថ្ងៃមុខ នឹងនាំឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា-ចិន កាន់តែរីកចម្រើនឡើង និងកាន់តែធំធាត់ឡើងថែមទៀត។
ក្រោយជំនួបរវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក វ៉ាង យី រួមទាំងជំនួបជាមួយលោក ប្រាក់ សុខុន ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ថា លោក វ៉ាង យី បានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្ដេជ្ញាចិត្តឥតងាករេរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងការគោរពអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា និងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី និងមាគ៌ាអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជាទៅថ្ងៃអនាគត។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា ក្នុងជំនួបនេះក៏បានពិភាក្សាពីការជំរុញបន្ថែមទៀតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុវិស័យ រួមមានទំនាក់ទំនងនយោបាយការទូត ការពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម ការសម្របសម្រួលការវិនិយោគ ការលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ ការផ្លាស់ប្ដូរលើវិស័យអប់រំ ការអភិវឌ្ឍវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសន្តិសុខផងដែរ ដើម្បីបង្ហាញពីភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ក្រោមការជ្រោមជ្រែងរបស់ចិន ធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានភាពឯករាជ្យទាំងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ខុសពីប្រទេសមួយចំនួនដែលតម្រូវឱ្យកម្ពុជាធ្វើទៅតាមការចង់បានរបស់ពួកគេ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់ឯករាជភាពក្នុងនាមជារដ្ឋដែលមានអធិបតេយ្យពេញលេញ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិនបានបង្ហាញនូវក្តីកង្វល់ធំពីរសម្រាប់កម្ពុជា ទី១ គឺបំណុល ទី២ គឺកងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានយោធារាម។
ជាក់ស្តែង កាលពីដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បានចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានជំពាក់បំណុលបរទេសសរុបជាង ៩ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះបំណុលជាលក្ខណៈទ្វេភាគីមានរហូតដល់ទៅ ៧០% ហើយក្នុងបំណុលទ្វេភាគី ៧០% នេះ កម្ពុជាបានជំពាក់មហាអំណាចកុម្មុយនីស្តចិនដល់ទៅជាង ៤២% ផងដែរ ដែលជាតួលេខខ្ពស់មួយនៃបំណុលកម្ពុជាដែលកំពុងជំពាក់ប្រទេសដទៃទៀតក្នុងពេលដំណាលគ្នានេះ។
ក្រៅពីបំណុលចិន កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកចិន លោក លីវ ចេន លី (Liu Zhen Li) បានសម្រេចចុះហត្ថលេខារួមគ្នាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់ស្ដីពី «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកងទ័ពជើងគោកនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងកងទ័ពជើងគោកចិន» ក្នុងគោលបំណងដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធយូរអង្វែងរវាងកងទ័ពជើងគោកទាំងពីរដោយឈរលើមូលដ្ឋានសមភាព និងផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក៕