អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់កម្ពុជា ទាមទារឱ្យអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារកម្ពុជា ពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់ជុំវិញគម្រោងអនុវត្តពន្ធលើប្រាក់ចំណេញមូលធននៅដើមឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ ដោយសារតែការបកស្រាយរបស់លោក គង់ វិបុល លើករណីនេះមិនដាច់ស្រេច ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋនៅតែមានចម្ងល់។
លោកមេធាវី ផែង ហេង បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ ដោយដកស្រង់ចម្ងល់របស់ពលរដ្ឋដែលប្រតិកម្មទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក គង់ វិបុល ជុំវិញការអនុវត្តពន្ធមូលធនដែលយកគំរូតាមប្រទេសបារាំង និងប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលត្រូវកំណត់ត្រឹមតែ ២០% នៃប្រាក់ចំណេញពីការលក់អចលនទ្រព្យរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។
លោក ផែង ហេង លើកឡើងថា ត្រង់ចំណុចនេះ បើយោងតាមប្រទេសបារាំង និងអូស្ត្រាលី រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចប្រមូលពន្ធមូលធនពីពលរដ្ឋមែន ប៉ុន្តែរដ្ឋក៏មានកាតព្វកិច្ចជួយឱ្យអចលនវត្ថុរបស់ពលរដ្ឋមិនខាតបង់ ឬគ្មានទីផ្សារដែរ។ ជាងនេះទៀត បើពលរដ្ឋអត់ការងារធ្វើ រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចត្រូវចិញ្ចឹមពលរដ្ឋថែមទៀត ដោយឡែកសម្រាប់ពលរដ្ឋដែលចូលនិវត្តន៍ រដ្ឋក៏ត្រូវមានកាតព្វកិច្ចផ្តល់ប្រាក់សោធននិវត្តន៍អាចឱ្យពលរដ្ឋចិញ្ចឹមជីវិតបានសមរម្យដែរ។
លោកបន្ថែមថា មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ នៅពេលដែលពលរដ្ឋមានជំងឺ រដ្ឋក៏ត្រូវមានកាតព្វកិច្ចជួយព្យាបាលដោយមិនបង់ថ្លៃ ហើយបើពលរដ្ឋក្រីក្ររហូតដល់ថ្នាក់គ្មានផ្ទះសម្បែង រដ្ឋត្រូវផ្តល់ទីជម្រកឱ្យពួកគេរស់នៅបានសមរម្យថែមទៀត។ ចំណែកក្មេងៗដែលគ្រប់អាយុត្រូវចូលសាលារៀន រដ្ឋត្រូវជួយ និងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់ពួកគេដើម្បីបន្តការសិក្សាដែរ ប្រសិនបើពួកគេគ្មានលទ្ធភាព។
លោកចោទជាសំណួរថា តើកម្ពុជាអាចអនុវត្តដូចប្រទេសបារាំង និងប្រទេសអូស្ត្រាលី បានដែរឬទេ នៅពេលខ្លួនចាប់ផ្តើមអនុវត្តពន្ធមូលធនដូចប្រទេសទាំងពីរនេះ?
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់រូបនេះបញ្ជាក់ថា ចំណែកឯចម្ងល់ទីពីរ គឺការលើកឡើងរបស់លោក គង់ វិបុល ទាក់ទិននឹងការបាត់បង់ឯកសារទិញចូល ដែលលោកបានលើកឡើងថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋបាត់បង់ឯកសារ នោះអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារនឹងអនុវត្តពន្ធត្រឹមតែ ២០% ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែខាងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានកាត់យក ២០% គឺជាប្រាក់ចំណេញនៃទឹកប្រាក់សរុប ដែលមានន័យថា ពលរដ្ឋបង់លុយត្រឹមតែ ៤% ប៉ុណ្ណោះលើពន្ធ ២០% នេះ ដែលការបកស្រាយនេះ គឺស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់នៅឡើយ។
លោក ផែង ហេង ទាមទារឱ្យអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ លោក គង់ វិបុល ពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់ត្រង់ចំណុចនៃការអនុវត្តពន្ធមូលធននេះ ព្រោះថាការអនុវត្តពន្ធបច្ចុប្បន្ននេះ គឺរដ្ឋបានតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប។
លោកលើកជាឧទាហរណ៍ថា បើពលរដ្ឋលក់ដីបាន ១លានរៀល គឺត្រូវបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា ៤ម៉ឺនរៀល ដូច្នេះការអនុវត្តពន្ធលើប្រាក់ចំណេញ ២០% ដែលអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារគ្រោងអនុវត្តនៅដើមឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ ត្រូវអនុវត្តពន្ធប្រាក់ចំណេញមូលធន ៤% ទៀតបន្ថែមពីពន្ធប្រថាប់ត្រា ៤% ដែលរដ្ឋធ្លាប់បានអនុវត្តកន្លងមក ឬយ៉ាងណា។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងកម្មវិធីផ្សាយផ្ទាល់ពិសេសស្ដីពី «ការយល់ដឹងអំពីពន្ធដារ» អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ លោក គង់ វិបុល បញ្ជាក់ថា បើគ្មានអ្វីប្រែប្រួលទេ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ នឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្តការប្រមូលចំណូលពន្ធ «ចំណេញមូលធន» ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ តទៅ បន្ទាប់ពីពន្ធនេះបានពន្យារពេលអនុវត្តរយៈពេល ៣ឆ្នាំកន្លងមក។
លោក គង់ វិបុល ពន្យល់ពីការប្រមូលចំណូលពន្ធ ឬ «ពន្ធចំណេញមូលធន» នេះថា បើពលរដ្ឋលក់អចលនទ្រព្យខាត ឬរួចខ្លួននោះ គឺមិនជាប់ពន្ធចំណេញមូលធននេះទេ ព្រោះថាពន្ធនេះគិតទៅលើតែការលក់បានចំណេញប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រាក់ចំណេញនេះទៀតសោត គឺអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារចាប់ផ្តើមដំបូងមិនយកដូចប្រទេសបារាំង ឬប្រទេសអូស្ត្រាលី ពី ៤០% ទៅ ៥០% ទេ គឺយកតែ ២០% ប៉ុណ្ណោះ បើគិតទៅ គឺស្មើនឹង ៤% ដូច្នេះការអនុវត្តពន្ធនឹងមិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋទេ ព្រោះថាបើពលរដ្ឋលក់បានចំណេញ គឺបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ ប៉ុន្តែបើមិនចំណេញទេ គឺមិនបង់ពន្ធឡើយ។
កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានចេញសេចក្តីប្រកាសស្ដីពី «ពន្ធលើការចំណេញមូលធន» ដែលបានកំណត់យកលើការលក់អចលនទ្រព្យមួយចំនួន ដូចជា ដី អគារ ភាគហ៊ុន អាជ្ញាប័ណ្ណ ប៉ាតង់ សញ្ញាប័ណ្ណបំណុល និងរូបិយប័ណ្ណ ក្នុងអត្រា ២០% ប៉ុន្តែត្រូវរដ្ឋាភិបាលពន្យាររហូតដល់ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះទើបចាប់ផ្តើមអនុវត្ត។
ប្រាក់ចំណេញមូលធន គឺជាប្រាក់បន្ទាប់ពីការកាត់ថ្លៃដើម និងការចំណាយផ្សេងៗ ដូចជា ការបង់ខាតការប្រាក់នៅធនាគារ ការជួសជុលកែលំអផ្ទះ និងការចំណាយផ្សេងៗទៀត ជាដើម។
តំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងថា រដ្ឋនឹងអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធន ២០% នៃការលក់ដី លក់ផ្ទះ នៅដើមឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ ស្របពេលដែលអាជីវកម្មដែលមានចំណូលប្រចាំឆ្នាំចាប់ពី ៦ម៉ឺនដុល្លារឡើងទៅ ដែលស្មើនឹងជាង ១០០ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយថ្ងៃ (១៦៤ដុល្លារឡើងក្នុងមួយថ្ងៃ) ត្រូវតែចុះបញ្ជីបង់ពន្ធជាដាច់ខាត ខណៈសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងតែដុនដាបនៅពេលនេះ។
លោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីកំពុងរិះរកវិធីគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីប្រមូលពន្ធពីពលរដ្ឋឱ្យគ្រប់តាមផែនការ ដែលហាក់ដូចជាកំពុងតែគាបប្រជាពលរដ្ឋយកលុយដើម្បីចិញ្ចឹមរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួនដូច្នោះដែរ។
លោកបន្ថែមថា តាមពិត រដ្ឋាភិបាលថ្មីគួរតែរិះរកវិធីគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីជួយឱ្យពលរដ្ឋអាចបង្កើនចំណូលបានច្រើនជាងមុន និងបញ្ចុះថ្លៃសាំង ថ្លៃភ្លើងដូចរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់ប្រទេសថៃ ដែលគេបានប្រកាសអនុវត្តកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
កាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់ថៃ លោក ស្រេដ្ឋា ថាវីស៊ីន បានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោក ដោយការចែកប្រាក់ដល់ពលរដ្ឋថៃចាប់ពីអាយុ ១៦ឆ្នាំឡើងទៅក្នុងម្នាក់ ២៨០ដុល្លារអាមេរិក និងផ្អាកការទូទាត់បំណុលរយៈពេល ៣ឆ្នាំសម្រាប់កសិករខ្នាតតូច សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ព្រមទាំងបញ្ចុះតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ និងតម្លៃអគ្គិសនី ជាដើម ដើម្បីស្ដារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃឡើងវិញ៕