អដិ្ឋធាតុមនុស្សបីនាក់ដែលគេជឿថា ជាទាហានអាមេរិកបាត់ខ្លួននៅពេលបំពេញបេសកកម្មកាលពីជាង៤០ឆ្នាំមុនត្រូវបានធ្វើមាតុភូមិនិវត្តទៅអាមេរិកកាលពីម្សិលមិញក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់កងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិក បន្ទាប់ពីត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាមនៅសប្តាហ៍នេះ។
នៅពេលនេះគេមិនទាន់ដឹងថា តើទាហានទាំងនោះចូលមកប្រទេសកម្ពុជាដោយវិធីណា ឬនៅពេលណានោះទេ។ កាលពីឆ្នាំ១៩៧០ ទាហានអាមេរិកបានលុកលុយតាមផ្លូវគោកមួយរយៈពេលខ្លីចូលក្នុងតំបន់វាលទំនាបនៃទន្លេមេគង្គនៅភាគខាងកើតប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងខេត្តកំពង់ចាមផងដែរ។
លោក វីលៀម ថូត ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានប្រាប់ពលរដ្ឋអាមេរិក និងមន្ត្រីកម្ពុជាដែលបានចូលរួមនៅក្នុងពិធីប្រគល់ជាផ្លូវការនៅចំណតវីអាយភីក្នុងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថា “ថ្ងៃនេះយើងធ្វើមាតុភូមិនិវត្តអដិ្ឋធាតុពលរដ្ឋអាមេរិកដែលបានស្លាប់ពេលបំពេញការងារបម្រើជាតិកាលពីជាង៤០ឆ្នាំមុន។ក្នុងនាមជាកូនរបស់អ្នកបើកបរឧទ្ធម្ភាគចក្រចម្បាំងដែលបានបម្រើការងារពីរដងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ខ្ញុំពិតជាមានមោទនភាពណាស់ក្នុងការចូលរួមពិធីដ៏សំខាន់នេះ”។
លោកបានបន្ថែមថា “ នៅគ្រប់ដំណាក់កាលនៃប្រតិបត្តិការស្វែងរកទាំងអស់ អាមេរិក និងកម្ពុជាបានធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីសម្រេចគោលដៅរបស់យើងគឺការទទួលខុសត្រូវពេញលេញចំពោះជនជាតិអាមេរិកទាំងអស់ដែលបានបាត់ខ្លួនពីសម័យសង្គ្រាម”។
ប្រអប់ទាំងនោះត្រូវបានដាក់ដោយប្រុងប្រយ័ត្នម្តងមួយៗទៅក្នុងប្រអប់បីដាច់ដោយឡែកពីគ្នាសម្រាប់ដឹកចេញ។នៅចំពោះមុខមន្ត្រី កងទ័ពម៉ារីន ទ័ពអាកាស និងទ័ពជើងទឹកអាមេរិក ប្រអប់ទាំងនោះត្រូវបានគ្របដោយទង់ជាតិអាមេរិកមុនពេលសែងទៅដាក់នៅក្នុងយន្តហោះដឹកជញ្ជូនម៉ាក C-17 របស់កងទ័ពអាកាសអាមេរិក។
ប្រតិបត្តិការស្វែងរករួមគ្នាត្រូវបានធ្វើជាផ្លូវការនៅកម្ពុជាដោយអាមេរិក និងមានជំនួយពីកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក។ លោក វីលៀម ថូត មានប្រសាសន៍ ថា បេសក កម្មនាពេលថ្មីៗដែលបានរកឃើញអដ្ឋិធាតុទាំងនេះបានបញ្ចប់កាលពីពីរបីថ្ងៃមុន។
បន្ទាប់ពីចុះហត្ថលេខាលើលិខិតប្រគល់ លោក សៀង ឡាប្រេស អនុប្រធានទី១នៃគណៈកម្មាធិការកម្ពុជាទទួលបន្ទុកឈ្លើយសឹក និងយុទ្ធជនបាត់ខ្លួននៅក្នុងសង្គ្រាមបានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាបានជួយដល់ការស្វែងរកអដ្ឋិធាតុទាំងនេះ ហើយថា ប្រតិបត្តិ ការស្វែងរកមិនផ្តោតទៅលើខេត្តណាមួយនោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “មិនមានខេត្តណាមួយជាពិសេសទេ វាអាស្រ័យលើក្រុមការងារអាមេរិក។ ពួកគេដឹងច្បាស់ជាងពួកគេមានផែនទី ពួកគេដឹងថា អដ្ឋិធាតុនៅទីណា បន្ទាប់មកពួកគេបានស្នើសុំឲ្យយើងជួយ។ យើងគ្រាន់តែជួយរកអដ្ឋិធាតុ ពួកគេទទួលបន្ទុកផ្នែកបច្ចេកទេស និងវិទ្យាសាស្ត្រ។
ឥឡូវនេះ អដ្ឋិធាតុទាំងនេះត្រូវដឹកទៅទីក្រុងអូអាហូ៊ ក្នុងរដ្ឋហាវ៉ៃ ដែលនៅទីនោះបញ្ជាការរួមទទួលបន្ទុកឈ្លើយសឹក និងយុទ្ធជនបាត់ខ្លួនក្នុងសង្គ្រាម នឹងធ្វើកោសល្យវិច័យដើម្បីរកអត្តសញ្ញាណអដ្ឋិធាតុរកឃើញទាំងនេះ។ ប្រសិនបើរកឃើញអត្តសញ្ញាណហើយ គេនឹងទាក់ទងក្រុមសាច់ញាតិរបស់ទាហាននោះ ហើយនឹងត្រូវបញ្ចុះដោយរៀប ចំពិធីបែបយោធា៕គឹមហឿន