យោងតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអូស្ត្រាលីបានឲ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក តូនី អាប់បុត នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីបានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកក្នុងការទទួលយកជនភៀសខ្លួនមួយចំនួនដែលព្យាយាមធ្វើដំណើរមកដល់ទឹកដីប្រទេសរបស់លោក។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក អាប់បុត គឺជាការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការលើកដំបូងពីរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកដែលថា ប្រទេសអូស្ត្រាលីបានពិភាក្សាពីបញ្ហានេះជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។
យោងតាមសាជីវកម្មផ្សាយសំឡេងរបស់អូស្ត្រាលីលោក អាប់បុត បានមានប្រសាសន៍ថា “ កម្ពុជាទទួលយកជនភៀសខ្លួនទាំងនេះឬអត់នោះ វាជារឿងរបស់កម្ពុជា។យើងរីករាយក្នុងការទទួលបានការគាំទ្ររពី [ប្រទេសបា៉ពូអាស៊ី នូវែលហ្គីណេ] និងប្រទេសណូរ៉ូ ហើយយើងទន្ទឹងរង់ចាំការគាំទ្របន្ថែមពីប្រទេសដទៃទៀតក្នុងតំបន់រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ”។
ប្រទេសប៉ាពូ អាស៊ី នូវែលហ្គីណេ បានយល់ព្រមទទួលយកអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនមួយចំនួនដែលឥឡូវនេះកំពុងត្រូវឃុំ ខ្លួននៅកន្លែងឃុំខ្លួននៅតំបន់ឆ្នេររបស់ខ្លួន ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបានរកឃើញថា មានការទាមទារសិទ្ធិជ្រកកោនស្របច្បាប់មែន ប៉ុន្តែបានលើកឡើងថា ខ្លួនមិនទទួលយកជនភៀសខ្លួនទាំងអស់ឡើយ។
ការបញ្ជាក់ជាផ្លូវការពីការចូលរួមរបស់កម្ពុជានៅក្នុងគម្រោងនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស្គុត ម៉ូរីសុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអន្តោប្រវេសន៍អូស្ត្រាលីមកកាន់រាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សម្រាប់ជំនួបជាលក្ខណៈបុគ្គលជាមួយលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
កាលពីសប្តាហ៍មុន សារព័ត៌មានអូស្ត្រាលីបានដកស្រង់សម្តីលោក ម៉ូរីសុន ដែលនិយាយថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកគឺដើម្បីចង់ដឹងថា តើដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី ជូលី ប៊ីសប់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបស់អូស្ត្រាលីនៅទីនេះកាលពីខែកុម្ភៈដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ហោ ណាំហុង សមភាគីកម្ពុជារបស់លោកស្រី ទទួលបានលទ្ធផលយ៉ាងណា។ទាំងលោក ម៉ូរីសុន និងលោកស្រី ប៊ីសប់ មិនបានបញ្ជាក់ថា អូស្ត្រាលីបានស្នើឲ្យកម្ពុជាទទួលយកអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនរបស់ខ្លួនមួយចំនួនឡើយ។ក៏ប៉ុន្តែលោក ហោ ណាំហុង បានទម្លាយព័ត៌មាននេះភ្លាមៗបន្ទាប់ពីជំនួបរបស់លោកជាមួយលោកស្រី ប៊ីសប់ កាលពីខែកុម្ភៈ ដោយលើកឡើងថា កម្ពុជានឹង “ ពិចារណាដោយប្រុងប្រយ័ត្ន” នូវសំណើនេះ។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានមានប្រសាសន៍កាលពីខែមុនថា គណៈកម្មការពិសេសមួយនឹងត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីសិក្សាអំពីសំណើសុំឲ្យទទួលយកអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនរបស់អូស្ត្រាលីនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា កាលពីម្សិលមិញ លោកបានបដិសេធមិននិយាយអំពីជំនួបកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍រវាងលោក ម៉ូរីសុន និងលោក ស ខេង ឡើយ។លោកថ្លែងថា “ វាជាជំនួបបិទទ្វារ ដូច្នេះមិនមានព័ត៌មានទេ”។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានឌឹ ហា្គាឌាន បានរាយការណ៍អំពីការសន្និដ្ឋានថា នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ប្រទេសកម្ពុជានឹងទទួលយកជនភៀសខ្លួនរហូតដល់១០០នាក់ជាថ្នូរនឹងទឹកប្រាក់ចំនួន៤០លានដុល្លារ។
ព័ត៌មានអំពីផែនការនេះបានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំងទាំងក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី និងកម្ពុជា។ ពួកគេចោទរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក អាប់បុត ថាខ្វះការទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនទាំងនេះ។
ពួកគេបន្ថែមថា កម្ពុជា ជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្របំផុតក្នុងតំបន់ដែលមានប្រវត្តិមិនល្អក្នុងការដោះស្រាយជាមួយអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន គឺជាកន្លែងមិនត្រឹមត្រូវក្នុងការដាក់ជនភៀសខ្លួនដែលគេចខ្លួនពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងស្ថានភាពលំបាក៕សារុន