ឃុំរកា/ខេត្តបាត់ដំបង-ខណៈអ្នកភូមិយ៉ាងហោចណាស់១៦នាក់ទៀតនៅទីនេះបានធ្វើតេស្តពិនិត្យឃើញមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍កាលពីម្សិលមិញ ដែលធ្វើឲ្យចំនួនសរុបនៃអ្នកធ្វើតេស្តឃើញផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុងរយៈពេលជាងមួយសប្តាហ៍មកនេះកើនលើស១០០នាក់នោះ នគរបាលខេត្តបានចាប់ផ្តើមសួរនាំគ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណម្នាក់ដែលអ្នកភូមិសង្ស័យថា ជាអ្នកធ្វើឲ្យមេរោគនេះឆ្លងរាលដាល។
ពេលនេះ អ្នកភូមិប្រមាណ១០៥នាក់រួមមានកុមារ១៩នាក់ផង ត្រូវបានពិនិត្យឃើញមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ចាប់តាំងពីមណ្ឌលសុខភាពឃុំរកា បានចាប់ផ្តើមធ្វើតេស្តបឋមរកមេរោគនេះកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូមក ដោយធ្វើឲ្យសាធារណជនភ័យស្លន់ស្លោ និងបារម្ភចំពោះបញ្ហាសុខភាពរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសដែលកន្លងមកទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងធំធេងនៅក្នុងការទប់ស្កាត់ការរាលដាលជំងឺអេដស៍ដែលបានកើនឡើងខ្ពស់នៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០។
យោងតាមលោក មាន ឈីវុន ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ សើស្បែក និងកាមរោគ នៃក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងថា អ្នកជំងឺចំនួន៩០នាក់ ដែលបានធ្វើតេស្តពិនិត្យឃើញផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅក្នុងការធ្វើតេស្តបឋមនៅមណ្ឌលសុខភាពឃុំក្នុងរយៈពេលជាងមួយសប្តាហ៍មកនេះ បានធ្វើតេស្តពិនិត្យលើកទី២នៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តកាលពីម្សិលមិញ ហើយ៨៩ករណីត្រូវបានបញ្ជាក់ថា ពិតជាមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍មែន។
លោក ហ៊ា សៀក ប្រធានកម្មវិធីជំងឺអេដស៍នៃក្រសួងសុខាភិបាលប្រចាំស្រុកសង្កែ បានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកភូមិជាច្រើនកំពុងតែបន្ទោសលោក យ៉ែម ជ្រិន ជាគ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណម្នាក់ដែលជាញឹកញាប់តែងតែទូរស័ព្ទទៅប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនក្នុងចំណោមប្រជាពលចំនួន៨.៨៩៧នាក់រស់នៅក្នុងឃុំរកា ថាជាអ្នកបង្កការឆ្លងរាលដាលនេះ។
លោក សេង លុច នាយការិយាល័យព្រហ្មទណ្ឌេខត្តបានមានប្រសាសន៍ថា លោក យ៉ែម ជ្រិន បានស្ម័គ្រចិត្តទៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តដើម្បីការសួរនាំកាលពីរសៀលម្សិលមិញ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងបានអញ្ជើញគាត់មកសាកសួរ ពីព្រោះមនុស្សជាច្រើនបានចោទប្រកាន់គាត់ថាជាអ្នកបង្កឲ្យមេរោគអេដស៍ឆ្លងរាលដាល។ ពេលនេះយើងមិនហ៊ានចោទប្រកាន់គាត់ទេ យើងកំពុងសើុបអង្កេតអំពីគាត់បន្ថែមទៀតនៅឡើយ”។ លោកបានលើកឡើងបន្តថា នគរបាលមានគម្រោងឃុំខ្លួនលោក យ៉ែម ជ្រិន មួយយប់ ហើយពិនិត្យឆែកឆេរផ្ទះរបស់គាត់នៅថ្ងៃនេះ។
យោងតាមលោក បេង សោ ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពបានមានប្រសាសន៍ថា លោក យ៉ែម ជ្រិន ដែលមានវ័យខ្ទង់ជាង៥០ឆ្នាំ បានភៀសខ្លួនចេញពីឃុំនេះ នៅពេលមជ្ឈមណ្ឌលសុខភាពក្នុងមូលដ្ឋាន ដែលមានចម្ងាយប៉ុន្មានជំហានពីផ្ទះរបស់គាត់ បានចាប់ផ្តើមប្រគល់លទ្ធផលនៃការធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ទៅអ្នកភូមិដែលមានការក្តៅក្រហាយ។
លោក ឆែម ជឿន កូនប្រសារបស់លោក យ៉ែម ជ្រិន បាននិយាយនៅខាងក្រៅផ្ទះរបស់គ្រួសារនេះកាលពីម្សិលមិញថា នគរបាលឃុំបានព្រមានឪពុកក្មេករបស់ខ្លួនមិនឲ្យត្រឡប់ទៅតំបន់នោះវិញ។លោកបាននិយាយថា “នគរបាលឃុំបានប្រាប់គាត់ថា កុំឲ្យមកផ្ទះរបស់យើង។ពួកគេបានប្រាប់គាត់ថា ពួកគេបារម្ភខ្លាចអ្នកភូមិដែលក្តៅក្រហាយបង្កអំពើហិង្សា”។
លោក ឆែម ជឿន និយាយថា ឪពុកក្មេករបស់ខ្លួនដែលធ្លាប់ទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលឲ្យធ្វើជាគ្រូពេទ្យនៅជំរំជនភៀសខ្លួនតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ បានព្យាបាលជំងឺច្រើនមុខរបស់អ្នកភូមិនៅក្នុងឃុំនេះ។ លោកបានបន្តថា “គាត់បានជួយប្រជាពលរដ្ឋជាង២០ឆ្នាំមកហើយ។ ខ្ញុំមិនដឹងថា តើវាពិត ឬមិនពិតនោះទេ [ដែលថាគាត់ជាអ្នកធ្វើឲ្យមេរោគអេដស៍ឆ្លងរាលដាល] ប៉ុន្តែ អ្នកភូមិជឿជាក់គាត់ថា គាត់ជាមនុស្សល្អ”។
លោក អីុម ចិត្រា ប្រធានការិយាល័យប្រតិបត្តិសុខាភិបាលស្រុកសង្កែ បានមានប្រសាសន៍នៅខាងក្រៅមណ្ឌលសុខភាពឃុំកាលពីម្សិលមិញថា លោក យ៉ែម ជ្រិន ធ្វើជាគ្រូពេទ្យដោយគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ។ “គាត់គ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណទេ។ បើខ្ញុំដឹងមុន ខ្ញុំនឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យគាត់ព្យាបាលប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំរកានោះទេ”។
អ្នកភូមិជាង២០០នាក់បានធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍កាលពីម្សិលមិញនៅមណ្ឌលសុខភាពខាងលើនេះ ហើយយ៉ាងហោចណាស់មនុស្ស១៦នាក់បានធ្វើតេស្តរកឃើញថា មានផ្ទុកជំងឺអេដស៍ នេះបើយោងតាមការឲ្យដឹងពីលោក អីុម ចិត្រា ដែលមិនទាន់បូកសរុបលទ្ធផលនៅឡើយគិតមកទល់នឹងពេលល្ងាចនោះ។អ្នកភូមិជាច្រើនបានចាកចេញពីមណ្ឌលសុខភាពនេះក្នុងទឹកមុខធូរស្រាល ចំណែកឯមនុស្សមួយចំនួនតូចបានស្រែកយំ។
អ្នកស្រី ឡាប ឡឺត អាយុ៥៥ឆ្នាំ បាននិយាយបណ្តើរយកក្រមាជូតទឹកភ្នែកបណ្តើរថា “ខ្ញុំនិងប្តីរបស់ខ្ញុំបានទៅធ្វើតេស្តឈាម ហើយលទ្ធផលគឺយើងផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងពីរនាក់។ ខ្ញុំភ័យខ្លាចណាស់”។ អ្នកស្រីបាននិយាយថា ជាញឹកញាប់ប្តីរបស់អ្នកស្រីពឹងឲ្យលោក យ៉ែម ជ្រិន ព្យាបាលជំងឺរបស់គាត់ ហើយពេលខ្លះមានការចាក់ថ្នាំផង។ “ខ្ញុំសង្ស័យថា វាមកពីគាត់ [លោក ជ្រិន] ។ គាត់បានធ្វើឲ្យប្តីខ្ញុំផ្ទុកមេរោគអេដស៍”។
អ្នកស្រី ប៊ុត ទុយតើន អាយុ៤០ឆ្នាំ បាននិយាយការពារគ្រូពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណរូបនេះកាលពីម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីគាត់ទទួលបានលទ្ធផលនៃការធ្វើតេស្តឈាម ដែលបង្ហាញថា គាត់គ្មានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ប៉ុន្តែ ជាអកុសលកូនស្រីវ័យ២០ឆ្នាំរបស់គាត់ផ្ទុកមេរោគនេះ។ “ខ្ញុំតក់ស្លុតពេលឮថា កូនស្រីរបស់ខ្ញុំផ្ទុកមេរោគអេដស៍។ គាត់ [លោក ជ្រិន] គឺជាគ្រូពេទ្យល្អ”។
អ្នកស្រីនិយាយថា លោក យ៉ែម ជ្រិន បានព្យាបាលកូនស្រីរបស់គាត់ បន្ទាប់ពីនាងបានសម្រាលកូនកាលពីប្រហែលប្រាំខែមុន ដោយចាក់ថ្នាំ និងបន្តោកសេរ៉ូមឲ្យនាង ហើយម្ជុលទាំងអស់ដែលគាត់ប្រើគឺសុទ្ធតែថ្មីដកចេញពីស្រោម។ អ្នកស្រីបាននិយាយទៀតថា “វាពិបាកនឹងសង្ស័យគាត់ [លោក ជ្រិន] ណាស់”។
នៅពេលគេកំពុងស្វែងរកមូលហេតុផ្សេងដែលបង្កឲ្យមានការផ្ទុះឡើងនេះ អ្នកភូមិផ្សេងៗទៀតបាននិយាយសំដៅលើកម្មវិធីផ្ដល់វ៉ាក់សាំងដល់កុមារមួយដែលរៀបចំដោយក្រុមគ្រូពេទ្យនៅមណ្ឌលសុខភាពឃុំតាមបទបញ្ជារបស់ក្រសួងសុខាភិបាលកាលពីប្រហែល៦ខែកន្លងទៅនេះ។
ប៉ុន្តែ លោក ចិត្រា ប្រធានការិយាល័យប្រតិបត្តិសុខាភិបាលស្រុក បានលើកឡើងថា កម្មវិធីផ្ដល់វ៉ាក់សាំងនេះ គឺត្រូវបានធ្វើឡើងតាមក្បួនពេទ្យយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ហើយលោក យ៉ែម ជ្រិន គឺមិនបានមកពាក់ព័ន្ធនឹងកម្មវិធីនេះទេ។ លោក បានមានប្រសាសន៍ថា “មណ្ឌលសុខភាពមិនដែលសហការជាមួយគាត់ឡើយ។យើងចាក់ថ្នាំវ៉ាក់សាំងដោយខ្លួនឯង។ វាមិនគួរឲ្យជឿទេដែលរឿងនេះបានកើតឡើង។ខ្ញុំមិនទាន់អាចនិយាយបានទេថា តើវាកើតឡើងដោយសារមូលហេតុអ្វីឲ្យពិតប្រាកដនោះ”។
លោក បេង សោ ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពឃុំរកា ក៏បានការពារបុគ្គលិកពេទ្យដែលគេសង្ស័យថាជាប្រភពដែលអាចធ្វើឲ្យមេរោគអេដស៍នេះផ្ទុះឡើងផងដែរ។
លោក បានមានប្រសាសន៍ ដោយបង្ហាញពីម្ជុលដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់កម្មវិធីផ្តល់វ៉ាក់សាំងនោះថា “ព័ត៌មានដែលថាការចាក់វ៉ាក់សាំងក៏អាចជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យមានការឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគអេដស៍ដែរនោះ គឺចេញពីពលរដ្ឋ ហើយពួកគាត់មិនដឹងពីការងារបច្ចេកទេសឡើយ។ហើយយើងបានប្រើម្ជុលតែម្ដងប៉ុណ្ណោះ រួចក៏បោះចោលហើយ”។
លោក បេង សោ បានលើកឡើងទៀតថា អ្នកភូមិសង្ស័យថា លោក យ៉ែម ជ្រិន បានប្រើម្ជុលតែមួយទៅចាក់ថ្នាំឲ្យអ្នកជំងឺផ្សេងៗគ្នា។
លោក ស៊ីម ពៅ មេឃុំរកា បានឲ្យដឹងថា អ្នកភូមិតែងតែយកលោក យ៉ែម ជ្រិនធ្វើជាគ្រូពេទ្យរបស់ខ្លួនព្រោះវាងាយស្រួល។ លោក បានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកភូមិបានប្រើគាត់ ព្រោះគាត់យកថ្លៃព្យាបាលថោក។ ហើយវាជារឿងសាមញ្ញទៅហើយដែលអ្នកភូមិហៅគ្រូពេទ្យឯកជនមកព្យាបាលដល់ផ្ទះនោះ”។
លោក ឈី វុន បានលើកឡើងថា ជាផ្នែកនៃការស៊ើបអង្កេតដែលកំពុងបន្តនោះ ក្រសួងសុខាភិបាលនឹងយកកម្រងសំណួរទៅចែកអ្នកភូមិនៅទីនោះក្នុងពេលឆាប់ៗ។ លោក បានមានប្រសាសន៍ថា “ការស៊ើបអង្កេតកំពុងតែបន្ត”។ លោក បានបន្ថែមថា ការស្ទង់មតិនេះប្រហែលមានរួមទាំងសំណួរ ដែលសួរថា តើអ្នកភូមិធ្លាប់ឲ្យលោក យ៉ែម ជ្រិនព្យាបាលឬអត់ផងដែរ។ លោក បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “វាត្រូវចំណាយពេលដើម្បីទទួលភស្តុតាងដែលមានគុណភាព។ យើងមិនអាចនិយាយបាននៅឡើយទេ ថាវាបង្កឡើងដោយមនុស្សតែម្នាក់ឬយ៉ាងណានោះ ព្រោះយើងនៅមិនទាន់ដឹងការពិតនៅឡើេយទេ”៕សុុខុម និង ស៊ុយឈាង