លោក សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសបានប្រាប់អង្គប្រជុំប្រចាំឆ្នាំនៃកម្លាំងរាជអាវុធហត្ថក្រុងភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា លោកបានរៀនសូត្ររបៀបថែរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ដោយសិក្សាពីជនផ្តាច់ការណាហ្ស៊ី អាដូហ្វ អីុត្លែរ ហើយថា លោកមានការជំរុលចិត្តពីការងើបឡើងរបស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ក្រោមការគ្រប់គ្រងផ្តាច់ការរបស់មេដឹកនាំរូបនេះក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំដដែលនោះ អភិបាលក្រុងលោក ប៉ា សុជាតិវង្ស ក៏បានរ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់របៀបដែលលោកបានរួមគំនិតជាមួយឧត្តមសេនីយ៍ សុខា និងអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិកាលពីខែមករាឆ្នាំ២០១៣ ដើម្បីចាប់ផ្តើមការបង្ក្រាបដ៏បង្ហូរឈាមលើការតវ៉ាតាមដងផ្លូវ ដែលដឹកនាំដោយ”អមិត្ត ហៅម្យ៉ាងទៀត គឺគណបក្សប្រឆាំង”។
ថ្លែងទៅកាន់កងកម្លាំងរាជអាវុធហត្ថដែលមកជួបជុំគ្នានៅទីបញ្ជាការក្រុងរបស់ខ្លួន ឧត្តមសេនីយ៍ សុខា បាននិយាយថា លោកប្រាកដថា កម្លាំងរាជអាវុធហត្ថតែងតែត្រៀមចាប់ផ្តើមធ្វើប្រតិបត្តិការសន្តិសុខភ្លាមៗ ក្នុងករណីខ្លះ “គេធ្វើសកម្មភាពដូចស្តេចត្សារ នរណាមកធ្វើអ្វីឡប់ៗ”។
លោកឧត្តមសេនីយ៍បាននិយាយថា “និយាយត្រង់ទៅ ខ្ញុំបានរៀនពី អីុត្លែរ។ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ក្រោយពីសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ត្រូវសហគមន៍អន្តរជាតិមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានទាហានច្រើនជាង១០០.០០០នាក់ទេ ប៉ុន្តែក្រុមណាហ្ស៊ី និង អីុត្លែរ បានធ្វើដើម្បីរៀបចំសង្គ្រាមលោកលើកទី២”។
មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសរូបនេះបាននិយាយថា លោកក៏បានប្រើប្រាស់យុទ្ធវិធីសង្គ្រាមទ័ពព្រៃដែលប្រើដោយក្រុមកុម្មុយនិស្តវៀតណាមក្នុងសង្គ្រាមរបស់វៀតណាមប្រឆាំងបារាំងនិងអាមេរិក។
ឧត្តមសេនីយ៍ សុខា បាននិយាយថា “ខ្ញុំបានរៀនពីទ័ពឈ្លបវៀតណាម ដោយរៀបចំក្រុមតូចប្រយុទ្ធនឹងក្រុមធំ ប៉ុន្តែមិនអាចយកឈ្នះទេ តែបំផ្លាញពួកគេបាន។ ប្រសិនបើយើងចង់ឈ្នះ យើងត្រូវយកច្រើនវាយតិច”។
ដោយនិយាយសំដៅការតវ៉ារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានបង្ក្រាបកាលពីខែមករាឆ្នាំ២០១៣ លោកបាននិយាយថា “ល្បិចកលរបស់ពួកវិទ្ធង្សនាជ្រៅណាស់។ ល្បិចកលរបស់ពួកគេគឺរុញច្រានប្រទេសកម្ពុជាឲ្យធ្លាក់ចូលក្នុងចលាចល និងបំផ្លាញលទ្ធផលបោះឆ្នោត ហើយនាំមកនូវការផ្លាស់ប្តូរ”។
លោកបាននិយាយថា ” ‘ការប្តូរ’ គឺដើម្បីផ្តួល [រដ្ឋាភិបាល]។ ពួកគេចង់ផ្តួល ដូច្នេះពូកគេត្រូវបង្កើតចលាចលដើម្បីផ្តួល។ ពួកគេមិនទទួលបានជោគជ័យទេ”។
លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំប្រឆាំង នៅចុងឆ្នាំ២០១៣ បានដឹកនាំបាតុកម្មតាមផ្លូវរាល់ថ្ងៃ ទាមទារឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីតំណែង ហើយបានទាក់ទាញកម្មករកាត់់ដេរជាច្រើននាក់ចូលរួមក្នុងកូដកម្មទូទាំងប្រទេសដោយឡែកមួយដើម្បីចូលរួមតវ៉ា។
បន្ទាប់មក នៅថ្ងៃទី២ខែមករា ទាហានឆត្រយោងពិសេសបានបំបែកការតវ៉ាក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ កម្លាំងរាជអាវុធហត្ថបានដាក់ពង្រាយយ៉ាងច្រើនបង្ក្រាបនៅផ្លូវតំបន់ឧស្សាហកម្មវេងស្រេង បណ្តាលឲ្យស្លាប់កម្មករធ្វើកូដកម្មប្រាំនាក់ និងធ្វើឲ្យរបួសច្រើនជាង៤០នាក់ ដោយការបាញ់កាំភ្លើងអាកា-៤៧ ហើយបានបញ្ចប់ទាំងកូដកម្ម ទាំងការតវ៉ា។
នៅថ្ងៃទី៤ខែមករា កម្លាំងរាជអាវុធហត្ថបានឡោមព័ទ្ធទីលានប្រជាធិបតេយ្យនៅក្រុងភ្នំពេញ ជាទីតាំងសម្រាប់ធ្វើបាតុកម្មរាល់ថ្ងៃ ដែលដឹកនាំដោយលោក សម រង្ស៊ី ហើយបានដាក់បម្រាមមិនឲ្យមានការជួបជុំគ្នាជាសាធារណៈ។
លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា ការបង្ក្រាបនេះគឺចាំបាច់ដើម្បីបញ្ជៀសការប៉ះពាល់ដល់សង្គម និងបានរៀបរាប់របៀបដែលលោកបានឃ្លាំមើលក្នុងពេលការតវ៉ាបានរីកធំឡើងៗ។ លោកអភិបាលក្រុងបានរៀបរាប់ថា “យើងទទួលខុសត្រូវរដ្ឋធានី ហើយយើងចង់ឲ្យរាជធានីមានស្ថិរភាព ប៉ុន្តែអមិត្ត ដែលជាពាក្យផ្សេង មានន័យថាបក្សប្រឆាំងនោះ ចង់រុញច្រានស្ថានការណ៍ឲ្យធ្លាក់ក្នុងជម្លោះថែមទៀត”។
សំដៅដល់ភាពស្ងប់ស្ងាត់នយោបាយបច្ចុប្បន្ន លោកបាននិយាយថា “ហេតុដូច្នេះ ម្នាក់ចង់ទប់ស្កាត់[ចលាចល] ហើយម្នាក់ទៀតចង់បង្កចលាចល ហើយបើមេដឹកនាំមិនម៉ឺងម៉ាត់និងច្បាស់ឡាស់ទេ វានឹងធ្លាក់ចូលក្នុងស្ថានការណ៍មួយមិនដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ”។
លោក សុជាតិវង្ស បាននិយាយថា អ្នកតវ៉ាកាន់តែហ៊ានខ្លាំងឡើង ធ្វើដូចជាកាន់ជើង នៅពេលដែលកម្លាំងប៉ូលិសនិងកម្លាំងរាជអាវុធហត្ថដាក់ពង្រាយដើម្បីឃ្លាំមើលសកម្មភាពរបស់ពួកគេ ក្នុងពេលដែលរដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតឲ្យមានការតវ៉ារាល់ថ្ងៃ។ លោកបាននិយាយថា “មិនមែនហេតុការណ៍ធម្មតាទេ។ នៅពេលនោះ ស្ថានការណ៍ក្នុងក្រុងភ្នំពេញកាន់តែធំឡើងៗ បន្ទាប់ពីពួកគេបានរុញកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដោយឲ្យផ្កាកុលាបនិងផ្កាទៅកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ហើយបន្តិចធ្វើនេះ បន្តិចធ្វើនោះ ពួកគេចង់ធ្វើឲ្យកម្លាំងសមត្ថកិច្ចខ្សោយ”។
លោក សុជាតិវង្ស បានកត់សម្គាល់ថា ចលនារបស់លោក សម រង្ស៊ី បានទាក់ទាញឲ្យកម្មកររោងចក្រដែលកំពុងធ្វើកូដកម្មចូលរួមរួចទៅហើយ ហើយបានគំរាមថានឹង “រាលដាលទៅដល់វិស័យអប់រំ បង្កើតឲ្យមានការគំរាមកំហែងធ្ងន់ ដែលរដ្ឋាភិបាលអាចបាត់បង់ការគ្រប់គ្រង។
លោកអភិបាលបាននិយាយថា លោកបានហៅឧត្តមសេនីយ៍ សុខា និងអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ នេត សាវឿន មកប្រជុំ។
លោក សុជាតិវង្ស បានពន្យល់ថា “យើងបានពិភាក្សាក្នុងចំណោមគ្នាយើងបីនាក់ គឺមាន សៅ សុខា នេត សាវឿន និងខ្ញុំផ្ទាល់ ថា ដល់ពេលហើយ ហើយយើងមិនអាចបណ្តោយឲ្យវាបន្តបានទៀតទេ។ យើងមិនអាចបក់ផ្សែងបានទេ ហើយត្រូវពន្លត់ភ្លើង”។ “យើងបីនាក់បានព្រមព្រៀងថា ខ្ញុំនឹងជូនព័ត៌មានទៅថ្នាក់លើ ហើយខ្ញុំបានបញ្ជូនសារមួយភ្លាមៗ និងបានទទួលការហៅទូរស័ព្ទពីមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលឲ្យចាត់វិធានការណ៍ជាបន្ទាន់”។
ទាំងលោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ទាំងលោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យបក្សនេះ មិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយបានទេកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍៕មានិត