កាលពីម្សិលមិញ រដ្ឋសភាបានអនុម័តច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីចំនួនពីរជាឯកច្ឆ័ន្ទ ដោយបើកផ្លូវឲ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្មី (គ.ជ.ប.) ដែលមានសមាជិកមកពីគណបក្សទាំងពីរចូលរួមនៅមុនថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនាពាក់កណ្ដាលខែមេសា។
បន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សារយៈពេល៧ខែធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ដើម្បីបង្កើត គ.ជ.ប.ថ្មី និងដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតចាស់ សមាជិកសភាចំនួន១០៣រូបក្នុងចំណោមសមាជិកសភាចំនួន១២៣រូប បានចូលរួមសម័យប្រជុំសភាពិសេសមួយកាលពីម្សិលមិញ ដើម្បីបោះឆ្នោតអនុម័តច្បាប់ទាំងពីរនេះ។
លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងបានងើបឡើង ហើយស្នើឲ្យសមាជិកសភាកុំពិភាក្សាដេញដោលគ្នាអំពីច្បាប់ថ្មីទាំងពីរនេះ ដែលលោកបានសម្រេចជាចុងក្រោយជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងកិច្ចពិភាក្សាដាច់ដោយឡែកកាលពីឆ្នាំមុន និងខែមុន។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំជឿជាក់ថា រដ្ឋសភា និងប្រជាជនទាំងមូលនឹងទទួលស្គាល់យ៉ាងច្បាស់នូវសមិទ្ធផលនៃក្រុមការងារមកពីគណបក្សទាំងពីរ ដែលបានធ្វើការជាមួយគ្នាដោយជោគជ័យ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “ខ្លឹមសារនៃច្បាប់ទាំងពីរនេះត្រូវបានពិភាក្សាហ្មត់ចត់និងពេញលេញដូច្នេះ នៅថ្ងៃនេះរដ្ឋសភាមិនចាំបាច់លើកឡើងពីចំណុចនេះឬចំណុចនោះសម្រាប់ការពិភាក្សាទៀតទេ ព្រោះថា ក្រុមការងារបានធ្វើការយ៉ាងស៊ីជម្រៅ។ អ៊ីចឹង ថ្ងៃនេះគឺគ្រាន់តែជាថ្ងៃអបអរ លើលទ្ធផល [នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយកាលពីឆ្នាំមុន] លេចចេញជារូបរាងគឺសេចក្កីស្នើច្បាប់ទាំងពីរនេះ”។
បន្ទាប់មក លោក ប៉ែន បញ្ញា សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាប្រធានគណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌នៃរដ្ឋសភា បានអានច្បាប់ថ្មីស្ដីពី គ.ជ.ប. មុនពេលសមាជិកសភាចំនួន១០៣រូបមកពីគណបក្សទាំងពីរបោះឆ្នោតអនុម័ត។
លោកស្រី គ្រួច សំអាន ដែលជាសមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែរនោះបានជួយលោក ប៉ែន បញ្ញា ក្នុងការអានច្បាប់ថ្មីស្ដីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ មុនពេលច្បាប់នេះត្រូវបានបោះឆ្នោតអនុម័តដោយសមាជិកសភាទាំងអស់ចំនួន១០១រូប ដែលមានវត្តមានក្នុងសម័យប្រជុំសភានៅពេលរសៀល។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលស្ទើរទាំងអស់បានរិះគន់ច្បាប់ថ្មីទាំងពីរនេះ ចំពោះការបញ្ចូលបទប្បញ្ញត្តិដែលហាមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមិនឲ្យ “ប្រមាថ” ឬបង្ហាញភាពលម្អៀងចំពោះគណបក្សណាមួយ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានការពារច្បាប់ទាំងពីរនេះម្ដងហើយម្ដងទៀត។
ក្នុងចំណោមបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងៗទៀត អ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតអាចត្រូវបានពិន័យពីបទ “រំខាន” មន្ត្រីដែលបំពេញការងារនៅថ្ងៃបោះឆ្នោត គណបក្សអាចត្រូវបានដកសិទ្ធិចេញពីការបោះឆ្នោតប្រសិនបើសមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួនរំលោភច្បាប់បោះឆ្នោត ហើយជនបរទេសអាចត្រូវបាននិរទេសប្រសិនបើរកឃើញថា ធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាឲ្យគណបក្សណាមួយនោះ។
សូម្បីតែលោក វីលៀម ថដ (William Todd) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកក៏រិះគន់ច្បាប់ទាំងនេះដែរ ដោយសរសេរនៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រប្រចាំសប្ដាហ៍របស់លោកក្នុងសប្ដាហ៍នេះថា លោកសង្ឃឹមថា រដ្ឋសភានឹងពិចារណាច្បាប់ទាំងនេះឡើងវិញមុនពេលអនុម័ត។
លោក វីលៀម ថដ បានសរសេរដូច្នេះថា ” មជ្ឈដ្ឋានជាច្រើនបានលើកឡើងថា ខ្លួនខ្លាចក្រែងការផ្លាស់ប្ដូរទាំងនេះអាចធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតមិនសូវមានប្រជាធិបតេយ្យ និងមិនសូវមានការឆ្លើយតបឲ្យបានឆាប់រហ័ស។ ខ្ញុំសូមសារភាពថា ខ្ញុំក៏ព្រួយបារម្ភដែរ ហើយខ្ញុំមិនយល់ថា ការកំណត់បែបនេះជាការប្រសើរឡើងទេ”។
លោក សម រង្ស៊ី បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាននៅរដ្ឋសភាកាលពីម្សិលមិញថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងបើកចំហរសម្រាប់ការលុបចោលបទប្បញ្ញត្តិខ្លះក្នុងចំណោមបទប្បញ្ញត្តិទាំងនោះពីច្បាប់ថ្មីនេះនៅថ្ងៃអនាគត ដោយទទួលស្គាល់ជាលើកដំបូងថា ច្បាប់ថ្មីទាំងនេះមានបញ្ហា។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “ដោយសារវាជាកិច្ចព្រមព្រៀង ហេតុដូច្នេះយើងត្រូវតែធ្វើសម្បទានខ្លះៗឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ តាមគោលជំហរគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺចង់ឲ្យច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីបានល្អ ១០០ភាគរយ ដូចសង្គមស៊ីវិលចង់បានអ៊ីចឹង”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ” យើងមិនពេញចិត្ត១០០ភាគរយឡើយ ប៉ុន្តែយើងត្រូវការដំណោះស្រាយមួយ ហើយថា វាតម្រូវឲ្យមានការធ្វើសម្បទានឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ហេតុដូច្នេះទើបវាជាដំណោះស្រាយដែលមានតុល្យភាព”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតដោយបដិសេធមិនផ្ដល់កាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ការចរចាអំពីការកែប្រែនាពេលអនាគតថា “តែសម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ យើងរង់ចាំឱកាសណាមួយ ដែលយើងអាចកែលម្អឲ្យកាន់តែល្អថែមទៀត អ្វីដែលសង្គមស៊ីវិលមិនពេញចិត្ត យើងនឹងខិតខំរកដំណោះស្រាយពេលណាមានឱកាស អាស្រ័យលើកាលៈទេសៈ ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យកង្វល់របស់សង្គមស៊ីវិល របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន គឺកង្វល់ហ្នឹងវាសាបសូន្យទៅ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យមានសិទ្ធិសម្ដែងមតិ១០០ភាគរយ ដោយគ្មានកម្រិត”។
តែទោះជាយ៉ាងណាការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ទាំងនេះត្រូវតម្រូវឲ្យមានការពិភាក្សាបន្ថែមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានការពារយ៉ាងមុតមាំចំពោះការបញ្ចូលបទប្បញ្ញត្តិដ៏ចម្រូងចម្រាសនៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីនោះ”៕ ស៊ុយឈាង