កាលពីម្សិលមិញ នគរបាលមកពីអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍នៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានចាប់ខ្លួនបុរសជនជាតិវៀតណាមជាង១០០នាក់ដែលធ្វើការនៅតំបន់ស្តុកគ្រឿងអេតចាយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីវាយតម្លៃពីភាពស្របច្បាប់នៃការងាររបស់ពួកគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អ្វីដែលមន្ត្រីនគរបាលបានបន្សល់ទុកគឺគ្រួសារដែលមានការយល់ច្រឡំ និងភ័យខ្លាច។
នគរបាលអន្តោប្រវេសន៍ជាង៤០នាក់បានឡោមព័ទ្ធតំបន់ស្តុកសម្ភារអេតចាយក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅនៅម៉ោងប្រហែល១០ព្រឹកមុនពេលចូលឆែកឆេរតាមតំបន់នេះដើម្បីរកកម្មករអន្តោប្រវេសន៍។ ដល់ម៉ោង២រសៀល បុរសចំនួន១០៩នាក់ត្រូវបានចាប់ឡើងរថយន្តរបស់នគរបាលអន្តោប្រវេសន៍ ហើយដឹកទៅកាន់កន្លែងឃុំឃាំងក្បែរអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញជាទីដែលមានការត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃពីភាពស្របច្បាប់នៃវត្តមាន និងការងាររបស់ពួកគេនៅកម្ពុជា។
លោក អ៊ុក ហៃសិលា ប្រធានផ្នែកសើុបអង្កេតនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា “យើងបានរកឃើញថាមានមនុស្ស១១នាក់ដែលគ្មានឯកសារណាមួយសោះ ហើយពួកគេប្រឈមនឹងការនិរទេសខ្លួន”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ក្នុងចំណោមអ្នកដែលនៅសេសសល់ មានអ្នកខ្លះមានសៀវភៅស្នាក់នៅ អ្នកខ្លះបង្ហាញសំបុត្រកំណើត ឬសៀវភៅគ្រួសារ ហើយក្រុមផ្សេងទៀតមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណខ្មែរ”។ លោកបានបន្ថែមថា នគរបាលជាតិនឹងសម្រេចវាសនារបស់អ្នកទាំង៩៨នាក់នេះ។
យោងតាមឧត្តមសេនីយ៍ទោ អ៊ុក ហៃសិលា បានឲ្យដឹងទៀតថា នាយកដ្ឋានរបស់លោកបាននិរទេសជនបរទេសចំនួន២.៤២៣នាក់ដែលរកឃើញថា រស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយខុសច្បាប់ក្នុងនោះមាន២.១២២នាក់ជាជនជាតិវៀតណាម ចាប់តាំងពីនាយកដ្ឋាននេះត្រូវបានបង្កើតកាលពីខែមេសា ឆ្នាំមុនមក។
ការឆ្មក់ចូលនេះទំនងជាធ្វើឡើងដោយកន្លែងតែប៉ុណ្ណោះ ហើយខណៈបុរសទាំង១០៩នាក់នេះត្រូវបានដឹកចេញពីតំបន់ស្តុកសម្ភារអេតចាយកាលពីម្សិលមិញ អ្វីដែលបានបន្សល់ទុកនោះគឺការបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពមិនស្របគ្នានៃការចុះបង្ក្រាបទូទាំងប្រទេស។
អ្នកស្រី សុខ លី អាយុ៣៩ឆ្នាំជាម្តាយដែលមានកូនប្រាំនាក់ និងដែលកើតនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែងដោយមានឪពុកម្តាយជាជនជាតិវៀតណាមបាននិយាយថា “ពួកគេបានចាប់គ្រួសាររបស់ខ្ញុំប៉ុន្តែ មិនចាប់ខ្ញុំ ព្រោះខ្ញុំមានជំងឺ”។
អ្នកស្រី សុខ លី បានឲ្យដឹងថា នគរបាលបានចាប់ខ្លួនប្តី និងកូនប្រុសពេញវ័យចំនួនពីរនាក់របស់អ្នកស្រីដោយបន្សល់ទុកឲ្យអ្នកស្រីនៅតែម្នាក់ឯងជាមួយកូនតូចៗចំនួនបីនាក់ដែលមានអាយុចន្លោះចាប់ពី៤ឆ្នាំដល់១១ឆ្នាំ។
អ្នកស្រីបាននិយាយបន្ថែមថា “ប្តីរបស់ខ្ញុំ គាត់កើតក្នុងខេត្តកំពង់ចាម គាត់គឺជាខ្មែរ ប៉ុន្តែ យើងគ្មានឯកសារ ព្រោះយើងបានបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់ដោយសារអគ្គិភ័យប្រហែលប្រាំបីឆ្នាំកន្លងមកហើយ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា គេនឹងនាំប្តី និងកូនរបស់ខ្ញុំមកវិញ។ ខ្ញុំមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ខ្ញុំត្រូវការពួកគាត់”។
បន្ទាប់ពីនគរបាលចាកចេញពីកន្លែងដែលធ្វើការឆ្មក់ចូល អ្នកដែលរួចផុតពីការចាប់ខ្លួនបាននាំគ្នាប្រមែប្រមូលរបស់របរនៅក្នុងគ្រួសាររបស់ខ្លួន ហើយជជែកគ្នាពីអ្វីដែលបានកើតឡើង។ ពួកគេបាននិយាយថា មន្ត្រីនគរបាលបានចាប់ខ្លួនជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងចាប់ខ្លួនអ្នកដែលគ្រាន់តែឈាងចូលទិញសម្ភារផ្សេងៗនៅកន្លែងេនះអំឡុងការឆ្មក់ចូល ខណៈបណ្តោយឲ្យអ្នកផ្សេងៗទៀតដែលគ្មានសិទ្ធិស្របច្បាប់រស់នៅក្នុងប្រទេស។
កែវ ដាវ៉ាន់ អាយុ២៩ឆ្នាំបាននិយាយថា “យើងមកទីនេះដើម្បីទិញសម្ភារផ្សេងៗសម្រាប់ប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះគេបានចាប់ខ្លួនប្តីរបស់ខ្ញុំបាត់ទៅហើយ”។
ណាង សុខលី អាយុ៣៥ឆ្នាំដែលបង្ហាញអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណខ្មែរដល់នគរបាល និងអ្នកយកព័ត៌មាន បានលើកឡើងថា ខ្លួនកំពុងផឹកកាហ្វេនៅហាងតាមចិញ្ចើមផ្លូវជាមួយបងប្អូនថ្លៃស្រីពីរនាក់ផ្សេងទៀតដែលមកលេងនៅពេលមន្ត្រីនគរបាលអន្តោប្រវេសន៍បង្ហាញខ្លួន។
សុខលី បាននិយាយទាក់ទិនបងប្អូនថ្លៃស្រីរបស់ខ្លួនថា “ពួកគេមានឯកសារ ប៉ុន្តែ មិនបានយកមកជាមួយ ព្រោះពួកគេមិនរស់នៅ ឬធ្វើការនៅទីនេះឡើយ។ នគរបាលក៏បានចាប់ខ្លួនពួកគេដែរ”។ លោកបានបន្ថែមថា “ពួកគេចាប់ជនជាតិវៀតណាមស្ទើរតែទាំងអស់នៅទីនេះ។ វាគួរឲ្យរន្ធត់ និងភ័យខ្លាចខ្លាំងណាស់”។
កាលពីខែមេសា ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញបញ្ជីតម្លៃសម្រាប់សេវាធ្វើអត្តសញ្ញាប័ណ្ណក្នុងគោលបំណងកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយ។ យោងតាមក្រសួងេនះ ការអ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណមួយត្រូវចំណាយប្រាក់១០.០០០រៀល។
ខ្មៅ ឌុប អាយុ៤២ឆ្នាំ ជាអ្នករើសអេតចាយដែលកើតក្នុងខេត្តតាកែវដោយមានឪពុកជាជនជាតិវៀតណាម និងម្តាយដែលជាជនជាតិខ្មែរបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់គាត់បានជួយគាត់ឲ្យរួចផុតពីការចាប់ខ្លួនរបស់នគរបាល។
អ្នករើសអេតចាយរូបេនះបាននិយាយថា “មនុស្សគ្រប់គ្នាអាចទទួលបានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ដោយគ្រាន់តែទៅសាលាសង្កាត់ ហើយប្រសិនបើអាចនិយាយខ្មែរច្បាស់នោះគឺត្រូវចំណាយ៥០ដុល្លារ ប៉ុន្តែ បើនិយាយខ្មែរមិនច្បាស់ទេត្រូវអស់១០០ដុល្លារ។ សម្រាប់ខ្ញុំវិញអស់៥០ដុល្លារ”។
នៅពេលនគរបាលអន្តោប្រវេសន៍ឆ្មក់ចូលកោះពេជ្រកាលពីថ្ងៃអង្គារ ពួកគេបានផ្តោតគោលដៅសំខាន់ៗ ហើយបានឲ្យកម្មករសំណង់និយាយម្តងម្នាក់ៗដើម្បីចង់ដឹងថា តើពួកគេជាខ្មែរ ឬមិនមែន។ ដោយផ្តោតលើការស្តាប់សូរសៀងនេះ អ្នកខ្លះត្រូវបានដោះលែងវិញ អ្នកខ្លះត្រូវបានឃាត់ខ្លួនដើម្បីធ្វើការវាយតម្លៃបន្ថែមទៀត។
នៅក្នុងការសម្ភាសមួយកាលពីម្សិលមិញ មន្ត្រីអន្តោប្រវេសន៍ម្នាក់ដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌអនាមិក ព្រោះមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យនិយាយជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានផ្តល់ព័ត៌មានបន្ថែមទាក់ទិននឹងរបៀបនៃការកំណត់ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់។
មន្ត្រីអន្តោប្រវេសន៍រូបនេះបាននិយាយដោយសំដៅទៅលើ អ្នកដែលកើតនៅក្នុងតំបន់ដែលជាផ្នែកនៃដីសន្តទន្លេមេគង្គដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅវៀតណាមខាងត្បូង ប៉ុន្តែកាលពីមុនជាផ្នែកនៃទឹកដីរបស់អាណាចក្រខ្មែរនោះថា “ខ្មែរក្រោម គេអនុញ្ញាតឲ្យរួចខ្លួន”។
មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយទៀតថា “ទោះបីជាពួកគេមានតែអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណវៀតណាមក៏ដោយ តែយើងអាចមើលស្គាល់តាមរយៈរាងរៅមុខមាត់ និងសម្តីសម្តៅរបស់ពួកគេដែលជាខ្មែរ។ វាគ្មានបញ្ហាទេ”។
ខណៈអ្នកស្រី សុខ លី ដែលជាម្តាយកំពុងមានជំងឺមួយរូបកំពុងរង់ចាំនៅឯផ្ទះកាលពីយប់មិញ ដោយសង្ឃឹមថា ប្តីរបស់ខ្លួននឹងប្រឡប់ពីកន្លែងឃុំខ្លួនមកវិញនោះ ឧត្តមសេនីយ៍ទោ អ៊ុក ហៃសិលា បានធានាចំពោះអ្នកយកព័ត៌មានថា គេនឹងមិនបណ្តោយឲ្យអ្នកស្រីរស់នៅតែម្នាក់ឯងដោយគ្មានទីពឹងឡើយ ប្រសិនបើប្តីគាត់ត្រូវបាននិរទេសខ្លួននោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងនឹងមិនធ្វើដូច្នោះទេ។ ប្រសិនបើយើងនិរទេសប្តីរបស់គាត់ យើងក៏នឹងត្រូវទៅទទួលយកគាត់ ហើយនិរទេសពួកគាត់ទាំងគ្រួសារតែម្តង”៕ស៊ុយឈាង