ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន មានផែនការស្នើសុំសភាសហរដ្ឋអាមេរិកអនុម័តការលក់អាវុធក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ១១០០លានដុល្លារឱ្យតៃវ៉ាន់។
បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Politico នៅថ្ងៃអង្គារ ទី៣០ ខែសីហា នេះ អាវុធទាំងនោះរួមមានមីស៊ីលប្រឆាំងនាវាចម្បាំងចំនួន ៦០គ្រាប់ និងមីស៊ីលបំពាក់លើយន្តហោះចម្បាំង F-16 ចំនួន ១០០គ្រាប់ និងមីស៊ីលបាញ់យន្តហោះចំនួន ១០០គ្រាប់។
សារព័ត៌មាន Politico បានស្រង់ប្រភពមន្ត្រីអាមេរិក ៣រូបក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានឱ្យដឹងទៀតថា ថវិកាដែលតៃវ៉ាន់ស្នើទិញអាវុធកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលនៃការបញ្ជូនទៅគណៈកម្មាធិការព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភាទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស។
ក្នុងកញ្ចប់ថវិកា ១១០០លានដុល្លារ រួមមានមីស៊ីល Harpoon ចំនួន ៦០គ្រាប់មានតម្លៃ ៣៥៥លានដុល្លារ មីស៊ីលបំពាក់លើយន្តហោះចម្បាំង F-16 ចំនួន ១០០គ្រាប់មានតម្លៃ ៨៥លាន ៦សែនដុល្លារ ប្រព័ន្ធរ៉ាដាស៊ើបការណ៍មួយគ្រឿង និងមីស៊ីលបាញ់យន្តហោះ ១០០គ្រាប់ក្នុងតម្លៃសរុប ៦៥៥លាន ៤សែនដុល្លារ។
បើតាមប្រភពដដែល មីស៊ីល Sidewinder នឹងត្រូវបានប្រើសម្រាប់ការបំពាក់ឱ្យយន្តហោះចម្បាំង F-16។ យន្តហោះចម្បាំង F-16 ដែលតៃវ៉ាន់មានក្នុងដៃ គឺមាន ៦០គ្រឿង។ តៃវ៉ាន់នឹងទទួលយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទនេះ ២០០គ្រឿងពីអាមេរិក ដែលអាមេរិកនឹងបញ្ជូនឱ្យតៃវ៉ាន់ថែមទៀតរហូតដល់បញ្ជូនឱ្យអស់នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២៧។ ចំពោះសំណុំរឿងនេះ ក្រសួងការបរទេសចិន ពុំទាន់ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ប្រតិកម្មនៅឡើយទេ។
តែអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតចិនប្រចាំទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន លោក Liu Pengyu បានព្រមានថា ប្រទេសចិននឹងឆ្លើយតបដោយវិធានការខ្លាំងក្លា និងម៉ឺងម៉ាត់ ប្រសិនបើអាមេរិកបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយកោះតៃវ៉ាន់។
លោក Liu Pengyu បានហៅផែនការលក់អាវុធរបស់រដ្ឋការលោក បៃដិន ថាជាការរំលោភបំពានយ៉ាងខ្លាំងលើគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងកិច្ចព្រមព្រៀងផ្សេងទៀតដែលទីក្រុងប៉េកាំង និងក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានព្រមព្រៀងជាមួយគ្នា។
អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតចិនរូបនេះបានទទូចថា ភាគីអាមេរិកត្រូវតែបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការលក់អាវុធ និងផ្តាច់ទំនាក់ទំនងយោធាជាមួយតៃវ៉ាន់។ ភាគីអាមេរិកត្រូវបញ្ឈប់ការបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងនៅឯច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ហើយអនុវត្តតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមិនគាំទ្រឯករាជភាពតៃវ៉ាន់។ លោកបន្តព្រមានថា ចិននឹងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យ និងផលប្រយោជន៍សន្តិសុខរបស់ចិន។
លោក Liu Pengyu ប្រាប់អាមេរិកថា ទោះកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ តៃវ៉ាន់នៅតែជាដែនដីមួយរបស់ចិន។ ផែនការលក់អាវុធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅឱ្យតៃវ៉ាន់ កើតមានឡើងនៅចំពេលភាពតានតឹងក្នុងតំបន់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ កំពុងឡើងកម្ដៅខ្លាំងចាប់តាំងពីប្រធានរដ្ឋសភាអាមេរិក អ្នកស្រី ណាន់ស៊ី ប៉េឡូស៊ី បានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់កាលពីដើមខែសីហា។
ក្នុងស្ថានភាពដែលតានតឹងស្រាប់ហើយនេះ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៨ សីហា សហរដ្ឋអាមេរិកបញ្ជូននាវាចម្បាំង ២គ្រឿងឱ្យធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តាមតំបន់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ដោយកាន់តែបង្កភាពក្ដៅក្រហាយដល់ចិន ដែលចាត់ទុកថាតៃវ៉ាន់ គឺជាខេត្តមួយរបស់ខ្លួន។ នាវាចម្បាំងរបស់អាមេរិកចំនួន ២គ្រឿងបានបើកធ្វើសមយុទ្ធនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ នៅចំពោះមុខនាវាចម្បាំងរបស់ចិនជាច្រើនគ្រឿងបានបើកតាមឃ្លាំមើលនាវាចម្បាំងរបស់អាមេរិកទាំង ២គ្រឿងនោះ ដោយប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត។
ក្នុងរយៈពេលមួយខែមកនេះ ក្រោយពីអ្នកស្រី ណាន់ស៊ី ប៉េឡូស៊ី បញ្ចប់ទស្សនកិច្ចនៅលើកោះតៃវ៉ាន់នៅថ្ងៃទី៣ សីហា គេសង្កេតឃើញសមាជិកសភាអាមេរិកបន្តគ្នាធ្វើដំណើរទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់ ដែលយ៉ាងហោចណាស់ក្រុមសមាជិកសភា ៣ក្រុមផ្សេងៗគ្នាបានទៅកាន់ដែនកោះនេះ។ ក្រៅពីនេះ សមាជិកសភាប្រទេសជប៉ុន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកោះ Grenadines និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Guatemalan ក៏បានទៅទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់បន្តបន្ទាប់គ្នាដែរ។ គ្រប់គណៈប្រតិភូទាំងអស់ សុទ្ធតែបានជួបនឹងប្រធានាធិបតីកោះតៃវ៉ាន់។
គណៈប្រតិភូសុទ្ធតែបានសម្ដែងការគាំទ្រប្រជាធិបតេយ្យ និងអធិបតេយ្យរបស់កោះតៃវ៉ាន់។ ចិនបានហៅទស្សនកិច្ចរបស់គណៈប្រតិភូអាមេរិក និងប្រទេសទាំងនោះ គឺជាការរំលោភគោលនយោបាយចិនតែមួយ។ ចិនទាមទារឱ្យប្រទេសទាំងអស់បញ្ឈប់ការធ្វើទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់។
អ្នកសង្កេតការណ៍មើលឃើញថា ការធ្វើសមយុទ្ធឡោមព័ទ្ធកោះតៃវ៉ាន់ពេញមួយសប្ដាហ៍កាលដើមខែសីហា ប្រឆាំងនឹងទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី ប៉េឡូស៊ី ដែលក្រុងប៉េកាំងបានប្រព្រឹត្តទៅលើតៃវ៉ាន់ បាននាំឱ្យប្រទេសជាច្រើនកាន់តែបង្ហាញការសាមគ្គីភាពជាមួយរដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ ហើយធ្វើឱ្យចិនកាន់តែបាក់មុខ។
សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រកាសដាច់ខាតប្រឆាំងចិន បើចិនលើកទ័ពឈ្លានពានកោះតៃវ៉ាន់ ទោះជាអាមេរិកទទួលស្គាល់នយោបាយចិនតែមួយក៏ដោយ៕