ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនស្ថាប័ន សោកស្តាយដែលបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សមហាសាមគ្គីជាតិខ្មែរ ត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ខាងមុខនេះ ក្រោមហេតុផលថាគ្មានឯកសារផ្លូវច្បាប់គ្រប់គ្រាន់។
ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន ២១ស្ថាប័នបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាកាលពីថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា នេះថា អវត្តមានរបស់បក្សភ្លើងទៀន និងបក្សមហាសាមគ្គីជាតិខ្មែរ គឺជាការបាត់បង់ជម្រើសរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងការជ្រើសរើសគណបក្សនយោបាយដែលខ្លួនធ្លាប់ពេញចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះថាគណបក្សមួយក្នុងចំណោមគណបក្សពីរនេះ ធ្លាប់ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រជាង ១លាន ៦សែននាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋខ្មែរដែលបានបោះឆ្នោតសរុបចំនួនជាង ៧លាន ៣សែននាក់ និងទទួលបានអាសនៈនៅក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ជាង ២ពាន់អាសនៈកាលពីឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងជាង ២០ស្ថាប័ន ដូចជាសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក) វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID) និងគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) អះអាងថា ការចូលរួមពីគ្រប់គណបក្សនយោបាយដែលមានបំណងឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ គឺធានាបាននូវការលើកកម្ពស់សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតយ៉ាងធំធេង ដែលជាគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍតាមគោលនយោបាយនៃការបង្រួបបង្រួមជាតិ និងឯកភាពជាតិ។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះបញ្ជាក់ថា កន្លងមក គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ធ្លាប់បានអនុវត្តសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាច្រើនដងរួចមកហើយ ដោយយកត្រឹមតែសេចក្តីចម្លងលិខិតបញ្ជាក់ការចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ប៉ុណ្ណោះ។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា ជាក់ស្តែងគណបក្សភ្លើងទៀនធ្លាប់ត្រូវបាន គ.ជ.ប អនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់លិខិតថតចម្លងនៃការចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ចូលរួមការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កាលពីឆ្នាំ២០២២ រួមទាំងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាស្រុក ខណ្ឌ ដែលទើបបង្កើតថ្មីនាដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ នេះផងដែរ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សមហាសាមគ្គីជាតិខ្មែរ ត្រូវបាន គ.ជ.ប បដិសេធមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ ក្រោមហេតុផលថា គណបក្សនេះគ្មានឯកសារផ្លូវច្បាប់គ្រប់គ្រាន់។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានចេញសេចក្តីសម្រេចបដិសេធការចុះបញ្ជីបក្សនយោបាយឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនៅខែកក្កដា របស់គណបក្សភ្លើងទៀន និងបក្សមហាសាមគ្គីជាតិខ្មែរ ក្រោមហេតុផលថា បក្សនេះមិនបានភ្ជាប់មកជាមួយនូវប្រកាសស្ដីពីការចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលមានបញ្ជាក់នីត្យានុកូលកម្មដោយរដ្ឋបាលរាជធានីខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌ នៅច្រកចេញចូលតែមួយ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា លិខិតស្ដីពីការចុះបញ្ជីបក្សនយោបាយនៅក្រសួងមហាផ្ទៃច្បាប់ដើមរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន មិនបានបាត់ទៅណាទេ ប៉ុន្តែលិខិតនោះប្រាកដជារក្សាទុកនៅនឹងអតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី ជាមិនខាន។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ពួកគេមិនបញ្ចេញលិខិតនោះ ព្រោះគេមានចេតនាមិនឲ្យគណបក្សភ្លើងទៀនចូលរួមការបោះឆ្នោត ដែលជាល្បិចរុញឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ប្រតិកម្មថា បើលិខិតនោះមិនត្រូវបានបញ្ចេញដោយមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងណាម្នាក់ ព្រោះតែមានចេតនាមិនឲ្យគណបក្សភ្លើងទៀនចូលរួមការបោះឆ្នោត ដើម្បីឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមែននោះ ក្រសួងមហាផ្ទៃអាចចេញលិខិតនេះឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនម្តងទៀតបាន ប៉ុន្តែការដែលក្រសួងមហាផ្ទៃមិនចេញលិខិតឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនបែបនេះ គឺជាចេតនានយោបាយរបស់បក្សកាន់អំណាចទៅវិញប៉ុណ្ណោះ៕