ពលរដ្ឋដែលត្រូវបានជម្លៀសដោយបង្ខំពីតំបន់អង្គរ ឱ្យទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក កំពុងបារម្ភខ្លាចរដ្ឋាភិបាលយកពួកគេទៅបោះបង់ចោលតាមវិធីកាត់បន្ថយ ឬកាត់ផ្ដាច់ប្រាក់ប័ណ្ណសមធម៌ ខណៈបំណុលធនាគាររបស់ពួកគេកំពុងរឹតបន្តឹង។
ពលរដ្ឋរងគ្រោះដែលកំពុងរស់នៅក្នុងឃុំរុនតាឯក ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះនៅថ្ងៃទី២៩ មករា នេះថា ពួកគេកំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរគ្រប់បែបយ៉ាងដោយគ្មានការដោះស្រាយពីរដ្ឋាភិបាល ក្នុងនោះ ថវិកាដែលពួកគេធ្លាប់ទទួលបានតាមរយៈប័ណ្ណក្រីក្រ ឬប័ណ្ណសមធម៌ ត្រូវបានកាត់បន្ថយស្ទើរតែអស់នៅពេលនេះ ចំណែកដីដែលរដ្ឋាភិបាលចែកឱ្យ ក៏គ្មានសិទ្ធិលក់ មុខរបរក៏មិនអាចធ្វើបាន ខណៈបំណុលធនាគារក៏ត្រូវតែសងជារៀងរាល់ខែថែមទៀត។
ពលរដ្ឋទាំងនោះអះអាងថា ពលរដ្ឋដែលព្រមចាកចេញពីតំបន់អង្គរស្ទើរតែគ្រប់ក្រុមគ្រួសារ សុទ្ធតែជំពាក់លុយធនាគារស្រាប់ទៅហើយ ដូច្នេះការផ្លាស់ទីមកនៅទីតាំងថ្មីនេះ បានធ្វើឱ្យពួកគេបាត់បង់ក្តីសង្ឃឹមទាំងស្រុងលើមុខរបរដែលពួកគេបានបង្កើតឡើងដោយពឹងលើលុយដែលបានខ្ចីបុលពីធនាគារអំឡុងពេលដែលពួកគេរស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរ ប៉ុន្តែដោយសារតែការបង្ខំឱ្យចាកចេញពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល ពួកគេមិនអាចតវ៉ាបានឡើយ។
ប្រជាពលរដ្ឋដដែលបញ្ជាក់ថា ក្រោយចាកចេញពីតំបន់អង្គរមករស់នៅក្នុងឃុំរុនតាឯក នេះ ក្តីសង្ឃឹមតែមួយគត់សម្រាប់ដោះស្រាយបំណុលធនាគារ គឺលុយដែលរដ្ឋាភិបាលសន្យាផ្តល់ឱ្យពួកគាត់តាមរយៈប័ណ្ណសមធម៌នេះ ព្រោះថាដីដែលរដ្ឋាភិបាលបានចែកឱ្យពួកគាត់ មិនអាចលក់បានទេ គឺតម្រូវឲ្យពួកគេរស់នៅទីនេះរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ទើបទទួលបានប្លង់សម្គាល់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ ដូច្នេះបើរដ្ឋាភិបាលផ្តាច់លុយប័ណ្ណសមធម៌នេះទៀត ពួកគាត់គ្មានអ្វីខុសពីត្រូវគេយកមកបំបរបង់ចោលនោះទេ។
ពួកគេអះអាងថា អំណោយដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត សន្យាផ្តល់ជូនពួកគាត់កាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ ដូចជា លុយ និងសម្ភារៈផ្សេងៗ ក៏អាជ្ញាធរមិនទាន់ចែកឱ្យពួកគេដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ពលរដ្ឋជិត ៤០០នាក់ បាននាំគ្នាតវ៉ានៅមុខសាលាខេត្តសៀមរាប និងមុខសាលាឃុំរុនតាឯក ក្រោយពីពួកគេមិនទទួលបានប្រាក់បណ្ណសមធម៌ ឬបណ្ណក្រីក្រគ្រប់ចំនួនដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ឱ្យសម្រាប់រយៈពេល ១០ឆ្នាំ។
ពលរដ្ឋដែលចេញមុខតវ៉ាបញ្ជាក់ថា ចំនួនទឹកប្រាក់របស់ពួកគេត្រូវបានកាត់បន្ថយពីជាង ៤០ម៉ឺនរៀលមកត្រឹមជាង ១០ម៉ឺនរៀល បន្ទាប់ពីពួកគេទទួលថវិកាទើបតែបានជិត ២ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ខណៈពលរដ្ឋដែលទទួលបានបណ្ណសមធម៌ពីរដ្ឋាភិបាលមានចំនួនជិត ១ម៉ឺនគ្រួសារឯណោះ ហើយពួកគេត្រូវបានកាត់បន្ថយថវិកានេះដូចគ្នា។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមការងារនៃក្រសួងផែនការ បានធ្វើបណ្ណសមធម៌ដល់ពលរដ្ឋដែលបានស្ម័គ្រចិត្តចាកចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ទៅរស់នៅក្នុងភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី និងភូមិពាក់ស្នែង ស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប។
ក្រសួងផែនការ បានផ្ដល់បណ្ណសមធម៌ជូនពលរដ្ឋនៅតំបន់អង្គរដែលស្ម័គ្រចិត្តទៅរស់នៅភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប លើកទី១ មានពលរដ្ឋទៅទទួលបណ្ណសមធម៌ជាង ៤ពាន់គ្រួសារ (៤២២៩គ្រួសារ) និងលើកទី២ មានចំនួនជាង ៤ពាន់គ្រួសារទៀត (៤៧៩៣គ្រួសារ)។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា បណ្ណសមធម៌ដែលរដ្ឋាភិបាលចែកជូនពលរដ្ឋដែលស្ម័គ្រចិត្តទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក គឺមានសុពលភាពរយៈពេល ១០ឆ្នាំ ដោយចាប់ផ្តើមអនុវត្តពីថ្ងៃទី១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ តទៅ។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា អ្នកដែលមានបណ្ណក្រីក្រប្រភេទ២ ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរមកប្រភេទ១ វិញ ហើយការផ្តល់ជូនបណ្ណក្រីក្រប្រភេទ១ នេះ គឺទទួលបានទឹកប្រាក់ច្រើនជាងបណ្ណក្រីក្រប្រភេទ២ ខណៈចំនួនទឹកប្រាក់ដែលត្រូវទទួលបាន អាស្រ័យទៅលើសមាជិកគ្រួសារផងដែរ។ មានន័យថា អ្នកដែលមានកូនច្រើន នឹងទទួលបានលុយកាន់តែច្រើន។
ជាងនេះទៀត លោក ហ៊ុន សែន គូសបញ្ជាក់ថា លោកនឹងរៀបចំឃុំរុនតាឯក ឱ្យក្លាយជាទីក្រុងទាន់សម័យមួយ គឺក្រុងរុនតាឯក ដែលជាភូមិអភិវឌ្ឍន៍ មិនមែនជាជនបទទៀតទេ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នេះមានជីវភាពធូរធារទៅថ្ងៃមុខ ប៉ុន្តែផ្ទុយពីស្ថានភាពដែលលោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងនោះ គឺរហូតដល់ពេលនេះ ស្ថានភាពនៅឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង នៅតែជាទីវាលមួយដែលមានផ្ទះពលរដ្ឋតូចៗធ្វើពីកូនឈើប្រក់ដំបូលស័ង្កសី ត្រូវខ្យល់បក់ប៉ើងរយីករយាក និងទឹកលិចនៅរដូវភ្លៀង ខណៈពលរដ្ឋដែលរស់នៅទីនោះភាគច្រើនមិនមានមុខរបរពិតប្រាកដទេ ចំណែកពលរដ្ឋខ្លះទៀតដោយសារតែជួបការលំបាកលើជីវភាពខ្លាំងពេក ក៏សម្រេចចិត្តលក់បណ្ណសមធម៌ដែលខ្លួនទទួលបានពីរដ្ឋាភិបាល ទៅរស់នៅកន្លែងផ្សេងៗ ជាដើម៕