ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល-រយៈពេលជាងមួយខែបន្តិចបន្តួច បន្ទាប់ពីអ្នកគាំទ្រលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញឲ្យមានការលប់ចោលកម្មវិធីជួបជុំគ្នារបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅស្រុកស្អាងខេត្តកណ្តាល លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានវិលត្រឡប់មកសំណេះសំណាលជាមួយអ្នកគាំទ្រវិញ និងបានសន្យាថា ការផ្លាស់ប្តូរដែលបានរុញច្រានជនផ្តាច់ការនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនឲ្យចាកចេញឆ្ងាយ នឹងកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលឆាប់ៗនេះដែរ។
ថ្លែងនៅលើឆាកប្រក់កៅស៊ូតង់ ទៅកាន់អ្នកគាំទ្រនៅក្នុងមូលដ្ឋានប្រហែល៦០០នាក់ នៅលើដីតូចមួយកន្លែង ក្នុងឃុំត្រើយស្លា លោក សម រង្ស៊ី បានប្រាប់អ្នកគាំទ្ររបស់លោកថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងមិនមានរបបផ្តាច់ការក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដូចគ្នាទៅនឹងអ្វីដែលបានកើតឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះនៅក្នុងទីក្រុងគែរនៅពេលស្ថានភាពច្របូក ច្របល់របស់ប្រជាជនស៊ីវិលអស់រយៈពេលជាច្រើនខែបានជំរុញឲ្យលោក វិកទ័រ យ៉ាណូកូវិច (Viktor Yanukovich) មេដឹកនាំនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែនធ្លាក់ចេញពីតំណែង។
ថ្លែងអំពីព្រឹតិ្តការណ៍ថ្មីៗដែលបានកើតឡើងនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ថៃ និងប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដោយចាត់ទុកថា ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះគឺជា “ វដ្តនៃការផ្លាស់ប្តូរ” ដែលកំពុងបក់បោកទូទាំងពិភពលោកនោះ លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា អាថ៌កំបាំងនៃជ័យជម្នះរបស់ចលនាបែបនេះគឺនៅពេលដែលសមាជិកកម្លាំងប្រដាប់អាវុធលែងធ្វើតាមបទបញ្ជាឲ្យសម្លាប់ប្រជាជនខ្លួនឯង។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ទៅកាន់អ្នកគាំទ្រដែលបានទះដៃអបអរសាទរយ៉ាងកងរំពងថា “ នៅជុំវិញពិភពលោក បងប្អូនអើយ និងនៅប្រទេសជិតយើងនេះ និងនៅប្រទេសនៅឆ្ងាយពីយើង ជនផ្តាច់ការដែលបានធ្វើបាបប្រជាជននោះ បានបាត់បង់តំណែងរបស់ពួកគេហើយ។ នៅពេលឆាប់ៗនេះ នឹងដល់វេនជនផ្តាច់ការនៅប្រទេសកម្ពុជាម្តងហើយ”។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍សំដៅទៅលើសកម្មភាព និងចលនាតវ៉ាដ៏ខ្លាំងក្លានៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនថា “ក្រុមអ្នកតវ៉ាត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកតវ៉ានៅតែចេញមកទីសាធារណៈទាំងថ្ងៃទាំងយប់”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ មួយចំនួនក្នុងចំណោមមេនគរបាលគិតថា ពួកគេមិនគួរស្តាប់ជនផ្តាច់ការ ឬក៏ទទួលយកបទបញ្ជាពីជនផ្តាច់ការ និងសម្លាប់ប្រជាជនទេ…។ នោះជាពេលវេលាដែលពួកគេត្រូវផ្តាច់ខ្លួនចេញពីមេដឹកនាំផ្តាច់ការ និងចូលរួមជាមួយក្រុមអ្នកតវ៉ា”។ លោកបានថ្លែងបន្តទៀតថា “ ជនផ្តាច់ការលែងមានអំណាចទៀតហើយ។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា កម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅប្រទេសកម្ពុជាក៏ស្រឡាញ់ប្រទេសជាតិ និងមានឈាមរបស់ពួកគេក្នុងចំណោមពួកយើងទាំងអស់គ្នាផងដែរ។ លើកក្រោយនេះ នៅពេលយើងធ្វើការតវ៉ា តើពួកគេនៅតែហ៊ានបាញ់យើងទៀតដែរឬទេ?”។
ទោះបីជា លោក សម រង្ស៊ី មិនបានបញ្ចេញឈ្មោះ លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកក៏ដោយ ក៏ប្រសាសន៍របស់លោកបានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យដឹងដែរ ហើយលោកបានសន្យាថា នៅតែមិនទាន់ហួសពេលដែលត្រូវនិយាយអំពីប្រធានបទ “ ចុះចេញពីតំណែង” ដែរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ ប្រទេសអ៊ុយក្រែនជាគំរូ យើងទាំងអស់គ្នាគួរតែគិតអំពីគំរូនេះ។ ហើយសម្រាប់ជនផ្តាច់ការខ្លួនឯងក៏មិនទាន់ហួសពេលដែរ។ ប្រសិនបើអ្នកសាហាវពេក វានឹងប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើអនាគតរបស់អ្នកផ្ទាល់”។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា សកម្មភាពតវ៉ារបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅតែរក្សាស្មារតីសន្តិវិធីក្នុងការប្រឈមនឹងអំពើហិង្សារបស់រដ្ឋ។លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “ ប្រសិនបើអ្នកចង់បានដំណោះស្រាយដែលគ្មានការបង្ហូរឈាម និងសកម្មភាព អ្នកគួរតែឈប់ទៅ ពីព្រោះនៅថ្ងៃណាមួយប្រជាជនដែលទទួលបទបញ្ជាពីអ្នកនឹងនឿយហត់ ងើបឡើង ហើយពួកគេនឹងឈប់ធ្វើបែបនេះ”។ លោក បានអះអាងថា ប្រជាជន ជាច្រើនលាននាក់ និងចូលរួមសកម្មភាពតវ៉ាក្នុងពេលអនាគតដែលត្រូវបានរៀបចំដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ បាតុកម្មបន្ទាប់មិនមែនមាន២០០.០០០នាក់ទេ ប៉ុន្តែ ពីរលាននាក់។ ដូច្នេះ សូមត្រៀមខ្លួនធ្វើបាតុកម្មដែលមានអ្នកចូលរួមពីរលាននាក់ ហើយវានឹងដូចនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនដែរ។ នឹងមិនមានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបាញ់អ្នកតវ៉ាទេ។ ពួកគេ [កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ] នឹងចូលរួមជាមួយ អ្នកតវ៉ាដែរ”។
លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានឡើងទៅលើឆាកធម្មតាតូចមួយនោះ នៅពេលរសៀលក្តៅហែង ក្នុងស្រុកស្អាង មុនលោក សម រង្ស៊ី នោះក៏បានសន្យាផងដែរថា “ ការផ្លាស់ប្តូរនឹងមកដល់ប្រទេសកម្ពុជានាពេលឆាប់ៗនេះ”។
លោកបានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកគាំទ្រថា “ គ្មាននរណាម្នាក់អាចផ្លាស់ប្តូរចលនាផ្លាស់ប្តូរនៅប្រទេសកម្ពុជាបានទេ។ យើងត្រូវតែប្តូរមេដឹកនាំ ទោះបីជាមានរឿងអ្វីក៏ដោយ”។
មេដឹកនាំបានថ្លែងសុន្ទរកថាឥតសំចៃបែបនេះ មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា លោកបានដាក់ឲ្យអនុវត្តសិទ្ធិមានសេរីភាពជួបជុំឡើងវិញ។ គួរបញ្ជាក់ថា សិទ្ធិនេះត្រូវបានព្យួរ បន្ទាប់ពីកម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថបានបាញ់សម្លាប់កូដករប្រាំនាក់ និងធ្វើឲ្យជាង៤០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានព្រមានផងដែរថា នៅកន្លែងណាដែលខាងប្រឆាំងជួបជុំគ្នាដើម្បីតវ៉ា នៅទីនោះក៏នឹងមានវត្តមានគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកផងដែរ។ លោក ហ៊ុន សែន បាននិយាយលេងកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ការទុកឲ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សទាំងពីរនៅដាច់ពីគ្នា ប្រហែលជាត្រូវការសង់របងនៅទីលានប្រមូលផ្តុំជាសាធារណៈដែលគេស្គាល់ថា ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
ដូចមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែល លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកឡើងទាក់ទងទៅនឹងប្រទេសមួយដែលមានចលាចលស៊ីវិល និងកំពុងប្រឈមនឹងអំណាចនយោបាយដ៏ខ្លាំងផងដែរ។ លោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងនៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកថា “ ខ្ញុំមិនធ្វើតាមប្រធានាធិបតីប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡា ដែលបានអំពាវនាវឲ្យអ្នកគាំទ្ររបស់គាត់ចេញមកធ្វើបាតុកម្មទេ។ ខ្ញុំមិនអំពាវនាវទេ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែផ្តល់សិទ្ធិស្មើភាពពួកគេ” ឲ្យធ្វើដូច្នេះប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណា កាលពីម្សិលមិញ មាន កម្លាំងនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថតិចតួចប៉ុណ្ណោះ មានវត្តមាននៅកន្លែងជួបជុំគ្នារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងស្រុកស្អាង ហើយពួកគេបានដឹកនាំចរាចរនៅជុំវិញកន្លែងជួបជុំ និងយូរៗម្តងបានបង្វែរចំណាប់អារម្មណ៍ទៅសុន្ទរកថារបស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង នៅពេលក្រុមអ្នកគាំទ្រស្រែកថា “ ហ៊ុន សែន អើយ! ចុះចេញទៅ”។
លោក ឡុង ភ័ត្រា មេប៉ុស្តិ៍ត្រើយស្លាដែលកំពុងបំពេញតួនាទីរបស់លោកនៅកន្លែងជួបជុំនោះ បានឲ្យដឹងថា ថ្នាក់លើរបស់លោកបានបញ្ជាឲ្យមានវត្តមានបន្តិចបន្តួច ពោលគឺមានកម្លាំងតែប្រាំពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ត្រូវបានបង្ខំឲ្យលុបចោលកម្មវិធីជួបជុំមួយនៅស្រុកស្អាងនេះនៅពេលកសិករជាច្រើនរយនាក់ ព្រមទាំងយុវជនវ័យក្មេងកម្លាំងខ្លាំង និងកាត់សក់ខ្លី និងស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់ស៊ីវិល ហើយមានការគាំទ្រពីកម្លាំងនគរបាលបង្ក្រាបកុបកម្ម និងកម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថដែលប្រដាប់អាវុធ បានចេញមកបង្ហាញការគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ពួកគេមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការជួបជុំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬក៏ការផ្សព្វផ្សាយមតិសាធារណៈណាដែលរិះគន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទេ។ នៅពេលសួរថា តើមូលហេតុអ្វីបានជាក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនជួបជុំគ្នាដូចកាលពីមួយខែមុន លោក ភ័ត្រា មេប៉ុស្តិ៍ត្រើយស្លា បានលើកឡើងថា លោកក៏មិនដឹងដែរ។
លោក ជាម យៀប សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានចោទប្រកាន់លោក សម រង្ស៊ី ថា កំពុងរុញច្រានប្រទេសកម្ពុជាឲ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុង “ ភាពចលាចល និងសង្គ្រាមស៊ីវិល” ដោយប្រៀបប្រដូចស្ថានភាពនៅប្រទេសនេះ ទៅនឹងស្ថានភាពនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន។លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍ថា “ សេចក្តីលោភរបស់លោក សម រង្ស៊ី នឹងបំផ្លិចបំផ្លាញសង្គម”។ លោកបានបន្ថែមទៀតថា “ ប្រជាជនខ្មែរខុសពីប្រជាជននៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ បញ្ហានៅប្រទេសកម្ពុជាកើតឡើងដោយសារអ្នកចាញ់ឆ្នោតគឺលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា។ នេះគឺជាការញុះញង់”។
ប៉ុន្តែ លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដឹងអំពីស្ថានភាពនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនដែរ។
ថ្លែងនៅឯពិធីបិទកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់សាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ស ខេង បានសម្តែងការសោកស្តាយជាខ្លាំងចំពោះការ
សម្លាប់អ្នកឈរមើល និងអ្នកតវ៉ា ធ្វើឡើងដោយនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថនៅ ក្នុងឧបទ្ទវហេតុបីលើកនៅចន្លោះពីខែកញ្ញា ដល់ខែមករា និងបានលើកឡើងថា សកម្មភាពដែលមានការបាត់បង់ជីវិត គឺសមតែនឹងកើតឡើង។
លោក ស ខេង បានមានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា “ យើងសោកស្តាយចំពោះការបាត់បង់ជីវិតនៅក្បាលថ្នល់ វត្តស្ទឹងមានជ័យ និងនៅផ្លូវវេងស្រេង។ ក៏ប៉ុន្តែ ហេតុការណ៍នេះមិនមែនកើតឡើងដោយឯកឯងឡើយ។ យើងមានមូលហេតុច្បាស់លាស់មួយ សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហានេះ[សកម្មភាពតវ៉ា]”។លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ យើងមិនអាចប្រថុយប្រថានទេ។ បើហានប្រថុយ ស្ថានភាពនោះនឹងធ្ងន់ធ្ងរ”។ លោក ស ខេង បានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “ឧទាហរណ៍ នៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ប្រធានាធិបតីត្រូវបានបោះឆ្នោតឲ្យចេញពីអំណាច ហើយស្ថានភាពនេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។ យើងមិនអាចបណ្តោយឲ្យបញ្ហានេះកើតឡើងធ្ងន់ធ្ងរដូច្នោះទេ”៕ សុធា
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ផាន់ អាណា និង ឃី សុវុឌ្ឍី)