ក្រុមសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកអះអាងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលមានតែសភាឯកបក្ស មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការរួបរួមជាតិតែមួយ និងឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋឡើយ ក្រៅតែបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍បក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ។
ប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ អះអាងថា លោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំប្រទេសខ្វល់តែរឿងកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬធ្វើច្បាប់បំពេញបំណងអំណាចរបស់ខ្លួន។ លោកយល់ថា នេះជាការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១១ ហើយ ក្នុងការកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាតិកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលតែជាង ២០ឆ្នាំ និងភាគច្រើនលើសលប់មានគោលដៅបញ្ចូលខ្លឹមសារថ្មីៗក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រមទាំងស៊កសៀតច្បាប់ថ្មីៗទៀតដើម្បីបំពេញផែនការផ្ទេរអំណាចគ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន តែប៉ុណ្ណោះ។
លោកអះអាងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺគោលដៅរក្សាប្រក្រតីភាពនៃអំណាចគ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន មិនមែនរក្សាប្រក្រតីភាពនៃការងាររដ្ឋបាលជាតិនោះទេ ពីព្រោះដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព គឺគេត្រូវធ្វើការអនុវត្តបន្ថយភាពស្អេកស្កះនៃស្ថាប័នរដ្ឋដែលធ្វើឲ្យទើសទែងជាន់តួនាទីគ្នា និងចាយលុយរដ្ឋខ្ជះខ្ជាយឥតប្រយោជន៍។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺស្ថិតក្នុងគោលដៅធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីបម្រើការពារផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ពលរដ្ឋ និងធានាការពារប្រយោជន៍ជាតិ។
លោកបានបន្ថែមថា តាមការកត់សម្គាល់របស់លោកកន្លងមក ឃើញថាការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចុងក្រោយនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលបរិបទនយោបាយនៅកម្ពុជាជាប់គាំង និងគ្មានសំឡេងគណបក្សប្រឆាំងក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋសភា។
លោក នី សុខា បន្ថែមថា ស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញមានតែសភាឯកបក្សបែបនេះ គឺមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការរួបរួមជាតិតែមួយ និងឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋឡើយ។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា កន្លងមក បានពិភាក្សាលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញដែលទាក់ទងនឹងការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ក្រោយពីបើកកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើសំណើសុំការយោគយល់ពីបញ្ហានានាទៅកាន់គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីបញ្ជាឱ្យស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិនេះយល់ព្រមធ្វើការអនុម័តវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចុងក្រោយនេះភ្លាមៗផងដែរ។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន បានសរសេរលើបណ្ដាញសង្គមថា កិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី៨ ខែកក្កដា នេះ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានអនុម័តទាំងស្រុងលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញហើយ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន មិនបានបញ្ជាក់ទេថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅត្រង់មាត្រាណាមួយឡើយ ដោយលោកគ្រាន់តែថា ខ្លឹមសារលម្អិតទាំងឡាយដែលពាក់ព័ន្ធការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺដើម្បីរក្សាប្រក្រតីភាពនៃការងាររដ្ឋបាល ក៏ដូចជាផលប្រយោជន៍ជាចាំបាច់របស់ពលរដ្ឋ។
គិតត្រឹមឆ្នាំ១៩៩៣ មកដល់ពេលនេះ កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់កំពូលជាតិ គឺច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន ៩លើកមកហើយ។ ការកែច្បាប់កំពូលជាតិកន្លងមកនេះ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលរិះគន់ថា បណ្ដាលឱ្យច្បាប់កំពូលរបស់ប្រទេសចុះទន់ខ្សោយ និងក្លាយជាឧបករណ៍នយោបាយរបស់បក្សកាន់អំណាច ជាជាងច្បាប់បម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ជាតិខ្មែរ។
នៅថ្ងៃទី៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងមក លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសជាសាធារណៈថា ដើម្បីបង្ហាញនូវការស្មោះត្រង់ចំពោះជាតិ និងបញ្ចៀសនូវការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស ថ្នាក់ដឹកនាំជាតិដែលកាន់តួនាទីជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ត្រូវមានសញ្ជាតិខ្មែរតែមួយដែលចាំបាច់ត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លើកទី៩ ឆ្នាំ២០២១ គឺជាវិសោធនកម្មមួយដែលអ្នកច្បាប់ចាត់ទុកថាជាការកែប្រែកំណែទម្រង់ច្បាប់ជាតិដ៏អាក្រក់មួយ ដែលហាមឃាត់មិនឱ្យប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា និងប្រធានអង្គនីតិប្រតិបត្តិ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានសញ្ជាតិបរទេសឡើយ គឺត្រូវតែមានសញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់៕