បុរសខ្លាំងកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ក្នុងនាមកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន មិនអាចធ្វើឱ្យកិច្ចព្រមព្រៀងឯកច្ឆន្ទទាំង ៥ចំណុចរបស់អាស៊ានដែលតម្រូវឱ្យរបបសឹកភូមាយកទៅអនុវត្ត ឲ្យមានភាពជឿនលឿនតាមអ្វីដែលប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានចង់បាននោះទេ។
ការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៥៥ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៅថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ដោយមានការចូលរួមពីអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានចំនួន ៩រូប លើកលែងតែរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលមិនត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចូលរួម។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា សភាពការណ៍នៅប្រទេសភូមានៅពេលនេះបានប្រែប្រួលខ្លាំងទៅរកភាពកាន់តែអាក្រក់ ជាងពេលដែលមិនទាន់មានកិច្ចព្រមព្រៀងឯកច្ឆន្ទទាំង ៥ចំណុចរបស់អាស៊ានទៅទៀត បន្ទាប់ពីរបបសឹកភូមា បានកាត់ទោសប្រហារជីវិតលើពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនកាលពីពេលកន្លងទៅនេះ។
ប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេន លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា កម្ពុជាក៏ដូចជារដ្ឋសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ដែរបានខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប្រហារជីវិតសកម្មជនប្រឆាំងភូមា បើទោះបីជាមេដឹកនាំអាស៊ានដទៃទៀត រួមទាំងកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានផង បានអំពាវនាវឱ្យមានការពិចារណាឡើងវិញអំពីការកាត់ទោសប្រហារជីវិតនេះ ដើម្បីប្រយោជន៍នៃកិច្ចសន្ទនានយោបាយ និងការបង្រួបបង្រួមជាតិភូមាក៏ដោយ។
បុរសខ្លាំង លោក ហ៊ុន សែន បានជំរុញឱ្យប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ពិចារណាឡើងវិញអំពីតួនាទីរបស់អាស៊ានចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន ប្រសិនបើរបបសឹកភូមានៅតែបន្តអនុវត្តទោសប្រហារជីវិតលើពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនទៀតនោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ហ៊ុន សែន មិនបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ថា ត្រូវរឹតបន្តឹងកិច្ចព្រមព្រៀងឯកច្ឆន្ទ ៥ចំណុចនេះលើរបបសឹកភូមា ឬក៏ត្រូវបន្ធូរបន្ថយដើម្បីស្វែងរកការសម្របសម្រួលយ៉ាងណានោះទេ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០២១ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់អះអាងថា នៅពេលលោកធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន លោកនឹងធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសភូមា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយឱ្យអាស៊ានវិលមករកអាស៊ាន ១០ប្រទេសឡើងវិញ ព្រោះថាបើទុកឱ្យអាស៊ានមានតែ ៩ប្រទេសបែបនេះ គឺជាអាស៊ានមិនគ្រប់ទឹកប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវរងនូវភាពអាម៉ាស់ និងការបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្រោមការដឹកនាំអាស៊ានរបស់លោកអស់រយៈពេល ៦ខែមកនេះ ពីព្រោះលោកនៅតែមិនអាចធ្វើឱ្យអាស៊ាន ៩ ក្លាយទៅជាអាស៊ាន ១០ ឡើងវិញដូចការអួតអាងរបស់លោកបានដដែល។
ក្រុមអ្នករិះគន់និយាយថា បុរសខ្លាំងលោក ហ៊ុន សែន កាន់តែធ្វើឱ្យអាស៊ានជួបវិបត្តិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត ដូចជាការគ្មានវិធានការណាមួយលើរបបសឹកភូមា ដែលបានអនុវត្តទោសប្រហារជីវិតលើក្រុមអ្នកប្រឆាំងកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ជាដើម។
កិច្ចព្រមព្រៀង ៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន ត្រូវបានដាក់ចេញក្នុងជំនួបកំពូលពិសេសកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងវិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា រួមមាន ត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវអំពើហិង្សា ចាប់ផ្តើមការសន្ទនាក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី។
កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននេះរំពឹងថា អាចនឹងលើកឡើងនូវប្រធានបទភាពតានតឹងនយោបាយរវាងអាមេរិក និងចិននៅពេលនេះ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសុន្ទរកថាថ្លែងបើករបស់លោក ហ៊ុន សែន គេមិនបានឃើញលោកលើកឡើងអំពីភាពតានតឹងនេះឡើយ បើទោះជាកម្ពុជាគឺជាមិត្តដែកថែបរបស់ចិនក៏ដោយ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានឲ្យដឹងថា ក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន និងក្នុងជំនួបជាមួយលោក ប្រាក់ សុខុន លោក អែនតូនី ប្លីងខិន (Antony J. Blinken) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក នឹងបង្ហាញក្តីបារម្ភរបស់អាមេរិកលើបញ្ហាធំៗមួយចំនួននៅកម្ពុជា រួមមានវត្តមានកងទ័ពជើងទឹកចិននៅលើមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ស្ថានភាពមិនល្អនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារ ជាដើម។
ប្រភពដដែលឲ្យដឹងទៀតថា លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនៅមានប្រធានបទផ្សេងទៀតដែលនឹងត្រូវលើកទៅជជែកជាមួយភាគីកម្ពុជា មានជាអាទិ៍ ការអនុវត្តកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជាក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មលើកូរ៉េខាងជើង ការថ្កោលទោសរបស់កម្ពុជាទៅលើប្រទេសរុស្ស៊ី ដែលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ការការពារកុមារនៅកម្ពុជា វិបត្តិនៅភូមា សុវត្ថិភាពផ្នែកសុខភាពសកល ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងការគាំទ្ររបស់កម្ពុជាលើការបង្កើតដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងអាស៊ាន-អាមេរិក។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ដែលជាអ្នកនាំពាក្យកិច្ចប្រជុំ លោក គង់ ភោគ បានប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានរំពឹងថានឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនៅក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងនាមកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានកាលពីឆ្នាំ២០១២ កម្ពុជាមិនអាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបាននោះទេនៅក្រោយកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅកម្ពុជា ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង៕