បុរសម្នាក់ដែលទើបឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ បានថ្លែងប្រាប់ពិភពលោកថា លោកខ្វល់ជាខ្លាំងអំពីមហិច្ឆតារបស់ចិន ដែលនៅតែបំពាន់ដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលលោកថាចិនមិនបានបោះបង់ចោលគំនិត និងសកម្មភាពអនុត្តរភាពនោះទេ។
លោក Ferdinand Marcos Jr បានថ្លែងវាយប្រហារចិនដូចនេះនៅឯវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកក្នុងទីក្រុងដាវ៉ូស ប្រទេសស្វីស កាលពីថ្ងៃពុធ ក្នុងសប្ដាហ៍នេះ។ តែយ៉ាងណា លោកមានជំនឿថា នឹងមិនមានដំណោះស្រាយដោយកម្លាំងទ័ពនោះទេនូវភាពតានតឹងរវាងចិន និងហ្វីលីពីន ក្នុងករណីជម្លោះដែនទឹកនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ លោកថ្លែងបន្តថា ដោយសារតែរឿងនេះនាំឱ្យលោកខ្វល់ខ្វាយជាខ្លាំង។
តាមការធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍របស់សារព័ត៌មានជប៉ុន Nikkei Asia លោក Marcos Jr បានបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពបានធ្វើឱ្យលោកដេកមិនលក់ ដោយមិនថានៅពេលយប់ ឬពេលថ្ងៃនោះទេ។ លោកថា ហ្វីលីពីនមិនមានជម្លោះទាមទារទឹកដីរបស់ចិនទេ តែអ្វីដែលជាបញ្ហាសម្រាប់ហ្វីលីពីន គឺចិនកំពុងធ្វើការទាមទារ និងរំលោភលើដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន។
ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនរូបនេះបន្ថែមទៀតថា គោលនយោបាយនៃប្រទេសរបស់លោកនៅតែមានការប្ដេជ្ញាចិត្តចំពោះសន្តិភាព ហើយដែលការលើកឡើងនេះគាំទ្រដល់ការសន្យារបស់លោក Marcos Jr និងប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ដែលថានឹងដោះស្រាយបញ្ហា និងការខ្វែងគំនិតគ្នាលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយសន្តិវិធី និងការពិគ្រោះយោបល់ប្រកបដោយមិត្តភាព។
លោក Marcos Jr គឺជាកូនរបស់មេដឹកនាំផ្ដាច់ការ Ferdinand Marcos។ លោកបានថ្លែងថា ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី លើប្រទេសអ៊ុយក្រែន បាននាំឱ្យពិភពលោកជួបផលវិបាកក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀង ដែលលោកថាប្រទេសធំណាមួយឈ្លានពានប្រទេសតូច ទន់ខ្សោយ គឺសម័យនេះហួសពេលទៅហើយ។
លោកកត់សម្គាល់ថា ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកពេលនេះកំពុងតែរត់ប្រណាំងសព្វាវុធ និងប្រជែងកម្លាំងយោធា។
លោកព្រមានថា បើមានសង្គ្រាមដោយសារតែជម្លោះដែនទឹកនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺស្ថានភាពពិភពលោកអាក្រក់ជាងរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនទៅទៀត។
នៅពេលអ្នកសារព័ត៌មានសួរថា នៅពេលលោកទៅទីក្រុងប៉េកាំង កាលពីដើមខែមករា នេះ ហើយបានជួបជាមួយប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង តើលោកបានលើកឡើងអំពីដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលចិនបានបំពានដែរឬទេ?
ពេលនោះ លោក Marcos Jr បានឆ្លើយថា ជារឿងសំខាន់ណាស់ដែលលោកមិនទុកឱកាសនេះឱ្យរំលងនោះទេ។ លោកថា ត្បិតហ្វីលីពីនមានភាពទន់ភ្លន់មែន តែក្រុងម៉ានីល មិនដែលផ្ដល់ឱ្យទឹកដីរបស់ខ្លួនត្រូវឱ្យគេរំលោភ ហើយកាត់យកដោយងាយៗនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា ហ្វីលីពីនមិនមែនជាប្រទេសដែលមិនផ្ដេកផ្ដួលនៅក្រោមឥទ្ធិពល និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសណាមួយឡើយ រាប់ទាំងចិនផងដែរ។
ហ្វីលីពីន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និងឥណ្ឌូនេស៊ី សុទ្ធតែបានទាមទាររៀងៗខ្លួនលើអធិបតេយ្យភាពក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាទីដែលបានអះអាងថាដែនទឹកមានជម្លោះមួយភាគធំជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ហើយភាគច្រើនពួកគេថាចិនគឺជាមេគំនិតបង្កើតអនុត្តរភាពយោធាបំពានលើដែនទឹករបស់ពួកគេ។
អ្វីជាការកត់សម្គាល់នោះ លោក Marcos Jr ទំនងបារម្ភខ្លាំងបន្ទាប់ពីលោក ស៊ី ជីនពីង បានប្រាប់លោកផ្ទាល់ថា ឆាប់ៗនេះ ចិននឹងបញ្ជូនគ្រឿងយន្ត និងការរុករកឧស្ម័ន និងប្រេងកាតនៅទីតាំងមួយចំនួននៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលក្នុងនោះរាប់ទាំងតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នានៃដែនទឹកដែលហ្វីលីពីនកំពុងទាមទារពីចិនមកវិញផងដែរ ទៅតាមសាលក្រមនៃតុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ ដែលឲ្យហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិចូលទៅកាន់កាប់ដែនទឹក និងដែនកោះនៅប្រជុំកោះស្កាបូរ៉ូ ក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះស្ព្រាតលី និងប៉ារ៉ាសេល។
ការលើកឡើងរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង នេះហើយដែលនាំឲ្យលោក Marcos Jr ថ្លែងប្រាប់ពិភពលោកអំពីមហិច្ឆតារបស់ចិន នៅតែបំពានដែនទឹកអធិបតេយ្យប្រទេសជិតខាង។
តែយ៉ាងណា អ្វីដែលអ្នកសារព័ត៌មាន និងអ្នកសង្កេតការណ៍កត់សម្គាល់នោះ គឺលោក Marcos Jr ពិតជាមិនដូចលោក ឌូទើតេ អតីតប្រធានាធិបតីដែលលក់ឧត្តមគតិឲ្យចិន រយៈពេលប្រាំឆ្នាំក្នុងអាណត្តិ ៦ឆ្នាំរបស់លោក ដែលលោក ឌូទើតេ ទើបតែដឹងខ្លួននៅឆ្នាំទី៦ ហើយចាត់ទុកចិនជាមិត្តជិតផ្ទះ ហើយក៏ជាចោរជិតផ្ទះផងដែរ។
យ៉ាងណា ប្រទេសចំនួនពីរនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលមេដឹកនាំប្រទេសពីរនោះត្រូវគេមើលឃើញថាលក់ឧត្តមគតិរបស់ខ្លួនទៅឱ្យប្រទេសដែលមានអំណាចក្នុងតំបន់ដូចជាចិន ជាដើមនោះ រួមមានមេដឹកនាំនៃប្រទេសកម្ពុជា និងមេដឹកនាំប្រទេសភូមាបច្ចុប្បន្នដែលប្លន់អំណាចពីរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យ គឺមេដឹកនាំយោធាឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង។
អាស៊ានមាន ១០ប្រទេស តែមានប្រទេសមួយទៀតដែលមេដឹកនាំទោរទន់ទៅរកចិនខ្លាំងដែរនោះ គឺប្រទេសឡាវ តែមេដឹកនាំប្រទេសនេះត្រូវគេមើលឃើញថា មិនអាចស្ថិតនៅក្រោមចិនទាំងស្រុងបាននោះទេ ទោះកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ ព្រោះមេដឹកនាំប្រទេសនេះនៅក្រោមឥទ្ធិពលវៀតណាមច្រើនជាងចិន៕