ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លើកឡើងថា ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី២៣ កក្កដា កន្លងទៅមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ និងមានគណបក្សនយោបាយច្រើនបានចូលរួម ខណៈប្រទេសបារាំង អូស្ត្រាលី និងអាល្លឺម៉ង់ បានសម្ដែងការខកចិត្តដោយសារការបោះឆ្នោតនេះគ្មានបក្សប្រឆាំងចូលរួម។
ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី២៤ កក្កដា នេះថា ការបោះឆ្នោតជាតិនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៣ នេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងពិតប្រាកដពីភាពចាស់ទុំខាងប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា តាមរយៈចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតដ៏ច្រើនលើសលប់ដែលជាការស្ម័គ្រចិត្តរបស់ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតគ្រប់រូប។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា កម្ពុជានៅតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការប្ដេជ្ញាចិត្តឥតងាករេរបស់ខ្លួនចំពោះពហុបក្សនយោបាយ និងប្រជាធិបតេយ្យប្រកបដោយសន្តិភាព ក្នុងនាមជាប្រទេសអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យ ព្រមទាំងប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់តាមច្បាប់ជាធរមាន ឯករាជភាពនៃស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ប្រទេសអូស្ត្រាលី បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនជុំវិញដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាដែលទើបនឹងបញ្ចប់នេះថា ប្រទេសអូស្ត្រាលីមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីបរិយាកាសនៃការបោះឆ្នោតជាតិ និងគន្លងប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជាពេលនេះ ព្រោះថានៅមុនការបោះឆ្នោតនេះមានការដកសិទ្ធិឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រឆាំង ក៏ដូចជាការដាក់សម្ពាធលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលផងដែរ។
ប្រទេសអូស្ត្រាលី លើកឡើងថា ការរឹតត្បិតនានាមិនអាចឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទទួលបានព័ត៌មានបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេដោយសេរី និងមានជម្រើសពិតប្រាកដនោះទេ ដូច្នេះក្នុងនាមប្រទេសអូស្ត្រាលីជាដៃគូអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ក្នុងការគាំទ្រប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីទទួលបាននូវសន្តិភាព ការអភិវឌ្ឍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស មានក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងក្នុងនាមជាមិត្តយូរអង្វែង ដើម្បីបន្តនូវបំណងប្រាថ្នាក្នុងការធ្វើការជាមួយប្រទេសកម្ពុជាឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនាពេលអនាគត។
ចំណែកប្រទេសបារាំង កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដោយបង្ហាញការសោកស្តាយជុំវិញដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតនេះផងដែរ ព្រោះតែការបោះឆ្នោតនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំង ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ពហុនិយមនៃដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ប្រទេសបារាំង អំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងសមាជិកបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំ និងជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានចាំបាច់របស់ពលរដ្ឋ ដើម្បីស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញជាមួយនឹងបទប្បញ្ញត្តិនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
ដោយឡែកប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី២៤ កក្កដា ដែរថា ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាបានធ្វើឡើងក្នុងបរិយាកាសនយោបាយតឹងរ៉ឹង ដែលធ្វើឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតមានកន្លែងតិចតួចក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងគ្មានជម្រើសពិតប្រាកដនៅក្នុងប្រអប់លើសន្លឹកឆ្នោត ព្រោះថារដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ បានយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះគោលការណ៍នៃការបោះឆ្នោតដោយសេរី យុត្តិធម៌ ដែលជាមូលដ្ឋានសម្រាប់សង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។
ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បញ្ជាក់ថា ពួកគេមានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដែលគណបក្សប្រឆាំងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ហើយក៏មានការខកចិត្តចំពោះសាលក្រមតុលាការប្រឆាំងនឹងលោក កឹម សុខា ផងដែរ ដែលមិនអាចឱ្យគាត់ចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះបាន។
រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ សង្កត់ធ្ងន់ថា ការរឹតត្បិតហួសហេតុលើសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត និងការបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ដែលជា “សំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ” បានកាត់បន្ថយលំហសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ និងនយោបាយនៅមុនការបោះឆ្នោតនេះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិនៅកម្ពុជាត្រូវបានបញ្ចប់ភ្លាម សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាភ្លាមៗផងដែរ ដោយប្រកាសផ្អាកកម្មវិធីជំនួយមួយចំនួន និងសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មលើទិដ្ឋាការរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគ្រាក់ៗមួយចំនួនថែមទៀត ដោយសារតែគេមើលឃើញថាការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ គឺជាការបោះឆ្នោតដែលមិនប្រកបដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងគ្មានតម្លាភាព។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី២៤ កក្កដា នេះថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនពេញចិត្តនឹងដំណើរការបោះឆ្នោតនេះប្រមាណជា ៤លាននាក់ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដឹងថាការបោះឆ្នោតនេះ គឺនៅពីក្រោយបញ្ជាដោយលោក ហ៊ុន សែន ហើយគាត់ក៏ជាអ្នកកំណត់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះដែរ ដូច្នេះហើយបានជាប្រជាពលរដ្ឋនាំគ្នាគូសខ្វែងសន្លឹកឆ្នោតទាំងនោះចោលដើម្បីបដិសេធការបោះឆ្នោតនេះ។
ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ គណបក្សដែលមានសក្ដានុពលចូលរួម គឺមានតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួមប៉ុណ្ណោះ ខណៈគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានអ្នកគាំទ្រជិតកន្លះប្រទេស និងគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលមានអ្នកគាំទ្រជាង ១លាន ៦សែននាក់ ត្រូវមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន បិទខ្ទប់មិនឱ្យចូលរួមបោះឆ្នោត ខណៈមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងទាំងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ត្រូវជាប់ទោសទាំងអយុត្តិធម៌ដែលមិនអាចចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះបាន៕